Elżbieta Sommer - wspomnienie o pani "Chmurce"
Elżbieta Sommer przez ponad 40 lat była jedną z twarzy polskiej telewizji, uosobieniem klasy i profesjonalizmu. Pierwsza polska prezenterka pogody, nazywana „Chmurką”, od początku wzbudzała sympatię, jednocześnie pozostając postacią nieco tajemniczą. Mówiono o jej zakulisowym konflikcie ze słynnym „Wicherkiem”, plotkowano, że była córką Bieruta. Nie wpłynęło to negatywnie na jej popularność. Uwielbiana pogodynka zmarła 7 grudnia 2023 roku.
Od karabinów do mapy pogody
Nim młodziutka Elżbieta Sommer trafiła w 1957 roku do Telewizji Polskiej, pracowała w Dowództwie Wojsk Lotniczych, gdzie – jak wspominała – jej głównym zadaniem było liczenie karabinów przeciwlotniczych. Zdobyła także cenne doświadczenie w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowym Instytucie Badawczym. Gdy dostała posadę w telewizji, miała zaledwie 21 lat. Nie od razu została prezenterką pogody.
W latach 60. Elżbieta zręcznie łączyła pracę i studia zaoczne na Wydziale Biologii i Nauki o Ziemi Uniwersytetu w Poznaniu. W 1963 roku po raz pierwszy przedstawiła Polakom prognozę pogody. Głównym prezenterem pogody był wówczas Czesław Nowicki, zwany „Wicherkiem”.
"Chmurka" i "Wicherek"
Czesław Nowicki był barwną postacią. Konkretne informacje o warunkach atmosferycznych przeplatał anegdotami. Był dowcipny, a każde jego pojawienie się przed kamerą przypominało pełen żartów show, urozmaicony ciekawymi rekwizytami lub zaskakującymi elementami garderoby. Tak „Wicherek” kreował się na gwiazdę telewizji. Nową koleżankę powitał niechętnie.
Elżbieta Sommer nie zamierzała naśladować stylu Czesława Nowickiego. Była uśmiechnięta, ale powściągliwa i profesjonalna. Szybko dało się zauważyć, że „Wicherek” i „Chmurka” to dwie kontrastujące osobowości. I równie szybko pojawiły się plotki o konflikcie dwojga prezenterów. Ile było w tym prawdy? Czy drobne tarcia zostały przedstawione jako zakulisowa wojna urodzonego showmana i młodej pogodynki?
Szefostwu TVP zależało na wprowadzenie przeciwwagi dla dowcipkującego „Wicherka” i udało się to osiągnąć. Jednak początki kariery w telewizji nie były łatwe dla Elżbiety Sommer. Zapytana, czy chciałaby przejąć styl swojego starszego kolegi, odpowiadała: „Jestem z wykształcenia meteorologiem. Zawsze staram się rzeczowo i przystępnie wytłumaczyć widzom zmiany zachodzące w przyrodzie. Bez zbędnego show”. Nowickiego ta wypowiedź nie zachwyciła, w jej ostatniej części dostrzegł nawet drobną uszczypliwość.
W latach 70. „Wicherek” odszedł z Telewizji Polskiej, a raczej został zwolniony w atmosferze skandalu i został dziennikarzem „Trybuny Ludu”. Tymczasem Elżbieta Sommer stała się główną prezenterką pogody, a z czasem zdradziła nieco na temat jej relacji z Czesławem Nowickim. Nie ukrywała, że faktycznie były tarcia. W wywiadzie dla „Polityki” wyznała: „Zaczęło się od wrogości. Potem przyszła zgoda i akceptacja, a skończyło się na przyjaźni”. W innym wywiadzie powiedziała więcej: „Wicherek mnie tępił, aż doszedł do wniosku, że mu nie zagrażam, jestem kobietą i zapowiadam pogodę w swoim stylu”.
Córka Bieruta?
Elżbieta Sommer bardzo chroniła swoją prywatność. Z pełnym profesjonalizmem i klasą mówiła o pogodzie, natomiast o sobie zdradzała bardzo niewiele. Nie bez znaczenia jest fakt, że – jak sama podkreślała – była meteorologiem, a nie celebrytką pragnącą sławy. I może właśnie ta skromność była tak urzekająca.
Tylko raz, w roku 1974, pani „Chmurka” zgodziła się na sesję fotograficzną z mężem i nowonarodzoną córką. Na zdjęciach ukazujących codzienność świeżo upieczonych rodziców, uwielbiana pogodynka karmi dziecko mlekiem z butelki. Więcej o życiu rodzinnym Elżbiety Sommer Polacy się nie dowiedzieli.
Skrytość gwiazdy TVP sprzyjała rozsiewaniu rozmaitych plotek. Swego czasu szeptano, że Elżbieta była córką Bolesława Bieruta – działacza komunistycznego, współpracownika NKWD i prezydenta RP w latach 1947-1952. Plotka ta nie podobała się „Chmurce”. „Nie jestem córką Bieruta” – oznajmiła. Gdy w szpitalu wojskowym rodziła córeczkę, ktoś zapytał: „Kto to jest ta pani, co ma takie dobre warunki w izolatce?”. Salowa odpowiedziała: „To córka Bieruta” – i to dało początek spekulacjom.Warto zauważyć, że gdy w 1936 roku Elżbieta przyszła na świat, Bierut od kilku lat przebywał w więzieniu.
Legenda
Elżbieta Sommer to legenda telewizji. Prezentowała pogodę jeszcze w czasach Gomułki, towarzyszyła Polakom w dekadzie Gierka, w czasach „Solidarności” w podczas budowania nowej, kapitalistycznej rzeczywistości. Na emeryturę przeszła dopiero w 2004 roku. Z pewnym smutkiem mówiła o swoich następczyniach: „Obecnie pogodynki słabo znają się na tym, co robią”. Istotnie, nie każda prezenterka pogody jest meteorologiem z wykształcenia, a niekiedy ich jedynymi atutami są przyjemna aparycja i umiejętność odnalezienia się przed kamerą. Elżbieta Sommer ustawiła poprzeczkę bardzo wysoko.
Pani „Chmurka” była postacią szalenie popularną. Jacek Cygan wspomniał o niej w tekście piosenki „Stan pogody”, śpiewanej przez Annę Jurksztowicz. W piosence pod tytułem „Telewizja” wspominał o Elżbiecie Sommer także polski bard i poeta Jacek Kleyff. Obecność pogodynki w popkulturze to urocze potwierdzenie jej statusu prawdziwej gwiazdy.
O Czesławie Nowickim niewielu dziś pamięta. Sympatyczna pogodynka nazywana „Chmurką” do dziś jest wzorem telewizyjnego profesjonalizmu, podobnie jak Bogumiła Wander, Edyta Wojtczak czy Irena Dziedzic. Wiadomość o śmierci Elżbiety Sommer zasmuciła kilka pokoleń polskich widzów.
Źródła:
- Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 50
- https://pl.wikipedia.org/wiki/El%C5%BCbieta_Sommer