Warszawa wystąpiła w roli samej siebie. Rekonstrukcja, jakiej kino nie widziało
Spektakl opowiadający o losach młodych uczestników powstania warszawskiego stał się nie tylko jednym z najkosztowniejszych filmów w dziejach polskiego kina, ale również jednym z najciekawszych przedsięwzięć rekonstrukcji zrujnowanej stolicy. Warszawa wystąpiła w roli samej siebie, a produkcja odniosła wielki sukces, zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia.
- Miasto 44: między marzeniami a wojną
- Rekonstrukcja historyczna na ulicach miasta
- Kulisy filmowych rekonstrukcji Warszawy
- Warszawa na ekranie: odtworzone wspomnienia miasta
Miasto 44: między marzeniami a wojną
Film opowiada o losach Stefana, Biedronki i Kamy – trzech młodych ludzi, których marzenia i młodość zostają skonfrontowane z brutalnością działań wojennych. Komasa przedstawia ich nie jako bohaterów, lecz zwykłych dwudziestolatków, starających się przetrwać i zachować człowieczeństwo w obliczu wojny.
"Miasto 44" to produkcja filmowa o imponującej scenografii, kostiumach i efektach wizualnych. Odpowiedzialność za efekty specjalne ponosi hollywoodzki ekspert Richard Bain, który wcześniej współpracował z takimi mistrzami kina, jak Christopher Nolan, Peter Jackson oraz Terry Gilliam, a w jego dorobku znajdują się efekty do światowych przebojów, takich jak „Casino Royale”, „Incepcja”, „King Kong” i „Nędznicy”.
Film miał swoją premierę w 2014 roku na Stadionie Narodowym, przyciągając dziesięć tysięcy widzów, w tym Powstańców przybyłych z całego świata. Produkcja zdobyła wiele nagród, w tym Srebrne Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, jak również wyróżnienia za efekty specjalne, scenografię i debiuty aktorskie Zofii Wichłacz i Anny Próchniak. Zyskała uznanie także na festiwalach w Seattle, Chicago i Moskwie, gdzie chwalono realizm i skalę rekonstrukcji zniszczonego miasta.
Znaczna część zdjęć została zrealizowana poza Warszawą, m.in. we Wrocławiu, Łodzi, Świebodzicach czy Konstancinie-Jeziornie. Jednak właśnie w stolicy nakręcono jedne z kluczowych scen, w tym symboliczną eksplozję niemieckiego transportera pułapki Borgward.
Rekonstrukcja historyczna na ulicach miasta
Aby oddać realia Starego Miasta, zespół filmowy przekształcił ulicę Mostową w ulicę Kilińskiego. Wymagało to usunięcia nowoczesnych elementów i zawieszenia stylizowanych szyldów, by stworzyć wrażenie miasta po tygodniach walk. Mieszkańcy wyrazili zgodę, aby ich kamienice posłużyły jako tło dla sceny upamiętniającej jeden z najtragiczniejszych epizodów Powstania
Wykorzystano replikę pojazdu Borgward IV, która została zbudowana specjalnie na potrzeby filmu. Kopia maszyny ważyła półtorej tony, a użyto jej do sceny przedstawiającej eksplozję z 13 sierpnia 1944 r. W wyniku wybuchu zginęło wtedy ponad 300 mieszkańców Starego Miasta – zarówno powstańców, jak i cywilów.
To właśnie na ul. Mostowej możemy zobaczyć ucieczkę Biedronki (Zofii Wichłacz) i Stefana (Józefa Pawłowskiego) wśród gruzów i zamętu.
Kulisy filmowych rekonstrukcji Warszawy
Niektóre ujęcia zrealizowano również na Pradze, między innymi na ulicy Jagiellońskiej, gdzie kręcono sceny z czołgiem Pantera. Ulica Stalowa posłużyła natomiast do odtworzenia ul. Marszałkowskiej. Wykorzystano tam zielony ekran o długości trzystu metrów, aby cyfrowo dodać przedwojenne fasady ulicy z budynkami, które już nie istnieją.
Na warszawskiej Pradze kręcono także „Pianistę” w reżyserii Romana Polańskiego.
Natomiast kanały, którymi powstańcy przemierzali drogę ze Starego Miasta do Śródmieścia, stworzono w warszawskim studiu filmowym. Woda, kafelki i zwężające się ściany zostały specjalnie zaprojektowane tak, aby wywołać klaustrofobiczny strach.
Warszawa na ekranie: odtworzone wspomnienia miasta
Na nieszczęście, wiele miejsc w Warszawie nie mogło już być wykorzystanych przez filmowców, ponieważ nie przetrwały wojny lub zostały całkowicie zmienione. Scenografowie zbudowali od podstaw makiety i cyfrowe modele miasta.
Wsparciem okazał się projekt „Warszawa 1935” – 20-minutowy film z 2013 roku przedstawiający przelot nad miastem, w którym starannie odtworzono realia dwudziestolecia międzywojennego.