"Żona idealna". Historia Betty Broderick
Została zaprogramowana, by być "żoną idealną". Małżeństwu podporządkowała całe życie. Rozwód oznaczał dla niej koniec świata. Zwłaszcza że nie był to "po prostu" rozwód, a seria upokorzeń. Niektórzy uważają, że była ofiarą psychicznego terroru, doprowadzoną do ostateczności przez narcystycznego męża. Zdaniem innych, była po prostu wariatką szukającą zemsty. Oto historia Betty Broderick.
- Życie w cnocie
- Dan
- Sztuczny miód
- Żona idealna
- Największa ryba w stawie
- Paranoja?
- Batalia
- Na krawędzi
- Strzały
- Potępić czy współczuć?
- Odcienie szarości
Życie w cnocie
Elisabeth Anne Bisceglia przyszła na świat 7 listopada 1947 roku. Dorastała w Bronxville w stanie Nowy Jork. Była trzecia z sześciorga dzieci Marity i Franka Bisceglia. Jej ojciec był Amerykaninem włoskiego pochodzenia, w żyłach matki płynęła irlandzka krew. Rodzina nie była wyjątkowo majętna, ale Frank, pracując jako tynkarz, potrafił zapewnić wygodne życie. W zamian oczekiwał przestrzegania jego surowych, katolickich zasad.
Betty wspominała, że od dziecka była szkolona, aby podążać tradycyjną ścieżką: uczęszczać do katolickich szkół, nie chadzać na randki, zachować cnotę dla prawdziwego katolika, którego poślubi i dla którego będzie żoną idealną.
Nie marzyła o karierze, ale o małżeństwie, macierzyństwie. I życiu w dostatku.
Jak wybierano żonę w Ameryce? Przeczytaj.
Dan
W 1965 roku Betty miała 17 lat i studiowała w College of Mount Saint Vincent w Nowym Jorku. Na potańcówce na Uniwersytecie Notre Dame w Indianie, zwróciła uwagę jednego ze studentów. Miał 21 lat, był na ostatnim roku. Pewny siebie, błyskotliwy, dowcipny – oczywiste, że się podobał. Miał niebawem rozpocząć naukę w Cornell Medical School. Nazywał się Dan Broderick.
Pochodził z Pittsburgha w Pensylwanii. Był najstarszym synem z licznej rodziny irlandzkich katolików, o wartościach podobnych do tych wyznawanych przez rodziców Betty.
Dan sam o sobie mówił, że był „skazany na sukces”. Cechowała go ambicja. Gdy upatrzył sobie pannę Bisceglia, okazał się nadzwyczaj zdeterminowany. Nie brał pod uwagę, że mogłaby odrzucić jego zaloty. Romantyzm czy arogancja?
Sztuczny miód
Betty i Dan Broderick zaręczyli się po blisko trzech latach randkowania. Ślub wzięli 12 kwietnia 1969 roku w kościele Immaculate Conception w Tuckahoe w stanie Nowy Jork. Rodzice nie byli zachwyceni, gdy ich przyszły zięć odmówił założenia smokingu i wybrał granatowy garnitur w prążki oraz kwiecisty krawat. Ale Dan miał w zwyczaju stawiać na swoim.
Pomijając ten mały zgrzyt, państwo Bisceglia widzieli w Danie idealną partię: katolika, konserwatystę, lada moment lekarza. Swojej wybrance obiecywał złote góry.
Betty wiedziała, że jej obowiązkiem będzie wspierać Dana na drodze do sukcesu. Była już odpowiednio zaprogramowana. A mimo to, gdy w czasie miesiąca miodowego na Karaibach mąż odesłał pokojówkę, dając świeżo poślubionej żonie do zrozumienia, że to od niej oczekiwał dbania o porządek (i zajmowania się wszelkimi pracami domowymi), była zaskoczona. Przyszło jej nawet do głowy, że popełniła błąd i zastanawiała się, czy nie powinna odejść. Może by odeszła, gdyby z podróży poślubnej nie wróciła w ciąży.
Żona idealna
Po studiach w Cornell Medical School, Dan porzucił medycynę na rzecz prawa. Nie pytał żony o zdanie – oczekiwał, że Betty, bez słowa narzekania, wesprze go w tej decyzji. Także finansowo. Zapisał się do Harvard Law School. Wychodził z założenia, że od początku prawniczej kariery, jeszcze jako student, powinien dbać o wizerunek. Betty zarabiała więc na utrzymanie rozrastającej się rodziny, ale i na image człowieka sukcesu. Dan miał życzenie dobrze się ubierać (najlepiej mieć płaszcze i garnitury szyte na miarę). Żądał także komfortowych warunków sprzyjających nauce.
Betty została pozostawiona sama z pełnym ciężarem obowiązków domowych. Łapała wszelkie prace dorywcze, by związać koniec z końcem. W międzyczasie rodziła dzieci. Emocjonalne oderwanie Dana pogłębiało jej poczucie izolacji.
Nie mogła się poddać. Musiała być „żoną idealną”. Tego oczekiwali jej rodzice, tego oczekiwał ambitny mąż. Poza tym sama wciąż wierzyła w tradycyjne ideały, które jej wpojono. Miała też nadzieję, że gdy tylko Dan odbierze dyplom, wszystko się zmieni. A przynajmniej zmieni się cokolwiek.
Największa ryba w stawie
Po ukończeniu Harvard Law School Dan Broderick zarządził przeprowadzkę do San Diego. Jako prawnik postanowił specjalizować się w pozywaniu lekarzy i instytucji opieki zdrowotnej za błędy w sztuce lekarskiej. Jego elokwencja, inteligencja i zaangażowanie przyniosły mu reputację błyskotliwego i utalentowanego prawnika, z czasem też... groźnego.
Prowadził wiele głośnych spraw, zapewniając swoim klientom imponujące rekompensaty. Na jego koncie pojawiały się bajońskie sumy. W środowisku prawniczym był podziwiany. Został przewodniczącym San Diego County Bar Association. Zrealizował swój cel – był największą rybą w stawie. Wielu uważało, że jego kariera nie skończy się na działaniach lokalnych. Widziano w nim materiał na polityka – senatora, gubernatora czy nawet prezydenta. Betty dbała o to, by śmietanka towarzyska San Diego widziała w Brodericku nie tylko rekina, ale też spełnionego męża i ojca. Doskonale rozumiała znaczenie wizerunku i konieczność zachowania pozorów.
Paranoja?
Sukces finansowy i status społeczny, o którym oboje marzyli, nie wzmocniły małżeństwa Brodericków. Dan wychodził z założenia, że biedni byli razem, bogaty był tylko on. Uważał, że swoją karierę zawdzięczał wyłącznie sobie. Żona co najwyżej mu nie przeszkadzała.
Betty czuła się coraz bardziej sfrustrowana. Sytuacja pogorszyła się, gdy w 1983 roku Dan zatrudnił młodą asystentkę, Lindę Kolkenę. Betty szybko zauważyła, że atrakcyjna blondynka o niebieskich oczach spodobała się jej mężowi.
Pani Broderick dość szybko zaczęła podejrzewać, że Dan romansował z Lindą. Nie ufała ani jej, ani jemu. Jego zaprzeczanie i wmawianie żonie, że miała paranoję, dolewało oliwy do ognia. Mimo to Betty była zdeterminowana, by walczyć o małżeństwo. Nawet nieszczęśliwe. Nawet jeśli Dan mówił jej, że była „stara, gruba, brzydka, nudna i głupia”, nazywał ją wariatką.
W swoje 36 urodziny, w listopadzie 1983 roku, Betty podjęła próbę samobójczą. Miała wszystkiego dosyć, czy było to desperackie wołanie o pomoc? Trudno ocenić. Dwa tygodnie później postanowiła odwiedzić Dana w jego biurze. Recepcjonistka wyjaśniła, że Dan i Linda wyszli razem. Betty nie miała już wątpliwości, że żadnego romansu sobie nie uroiła – mąż rzeczywiście ją zdradzał.
Batalia
Dan Broderick chciał rozwodu. Użył swoich wpływów, by odciąć Betty od jakiejkolwiek pomocy prawnej. Zdaniem Betty, bez skrupułów wykorzystał kontakty i znajomość prawa, by dostać wyłączną opiekę nad ich dziećmi – spór dotyczył opieki nad niepełnoletnimi chłopcami, a pełnoletnie córki same postanowiły zamieszkać z ojcem, co zabolało Betty. Mało tego, Dan zamierzał sprzedać ich dom bez zgody żony i oszukać ją w kwestii sprawiedliwego podziału majątku. Wykorzystał sprytny mechanizm prawny (tak zwane „kredyty Epsteina”) stosowany w kalifornijskim prawie rozwodowym, który pozwala jednej stronie domagać się zwrotu części długów i wydatków poniesionych po separacji.
Dan stosował gaslighting i agresywne taktyki prawne podczas swojego rozwodu z Betty. Chciał ją kontrolować, poniżać i finansowo zdominować. Owszem, w akcie szlachetności zgodził się wypłacać swojej eks alimenty – kwotę, o jakiej większość rozwiedzionych kobiet mogłaby tylko pomarzyć. Opracował jednak specjalny cennik kar za każdy błąd Betty. Takim błędem mogła być na przykład wiadomość nagrana na sekretarce czy nieautoryzowany kontakt z dziećmi. U Betty pogłębiło to poczucie izolacji i bezsilności. Zachowanie męża opisywała jako „jawny terroryzm emocjonalny”.
Na krawędzi
Opuszczona przez męża Betty przestała być perfekcyjną i zadbaną „panią Broderick”. Przytyła. Co gorsze, zachowywała się coraz bardziej chaotycznie i desperacko, napędzana gniewem i poczuciem zdrady. Zostawiła setki wulgarnych wiadomości na automatycznej sekretarce Dana, włamała się do jego domu i pomalowała ściany. Wjechała swoim samochodem w drzwi wejściowe Dana, gdy ich dzieci były w środku.
Gdy wiosną 1989 roku Dan i Lindą Kolkena przygotowywali się do ślubu, panna młoda rozważała założenie kamizelki kuloodpornej. Na szczęście Betty nie zjawiła się na ślubie. Nie oznaczało to jednak, że pierwsza żona Dana pogodziła się z faktami. Betty Broderick straciła wszystko, ale nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa.
Strzały
5 listopada 1989 roku Betty Broderick użyła klucza ukradzionego córce i weszła do domu Dana i Lindy, gdy para spała. Strzeliła do Lindy dwa razy w głowę i klatkę piersiową. Młoda kobieta zginęła na miejscu. Potem Betty strzeliła do Dana, gdy sięgał po telefon. Podobno powiedział: „Ok, trafiłaś mnie”.
Betty skontaktowała się ze swoją córką i jej chłopakiem, zanim zgłosiła się na policję. Nigdy nie zaprzeczała, że to ona pociągnęła za spust. Morderstwa miały miejsce zaledwie siedem miesięcy po ślubie Dana i Lindy oraz dwa dni przed 42 urodzinami Betty.
Czy znasz historię Jodi Arias?
Potępić czy współczuć?
Proces Betty Broderick stał się sensacją medialną. Ostro podzielił opinię publiczną. Wielu widziało w niej potwora czy niebezpieczną psychopatkę, ale Betty dostawała także sporo listów od innych kobiet – porzuconych przez mężów, upokorzonych. One zapewniały panią Broderick o swoim wsparciu i życzyły jej dużo siły.
Po pierwszym procesie 2 z 12 ławników było za uniewinnieniem Betty. Jeden powiedział nawet, z niekłamanym współczuciem i zrozumieniem osobistego dramatu kobiety: „Dziwię się, dlaczego zajęło jej to (zabicie Dana) tyle czasu”. Dopiero w 1991 roku Betty Broderick została ponownie osądzona i tym razem skazana za dwa morderstwa drugiego stopnia. Otrzymała maksymalny wyrok: 32 lata do dożywocia.
Jej obrona koncentrowała się na argumencie, że była maltretowaną kobietą doprowadzoną na skraj załamania przez lata psychologicznego, fizycznego i finansowego znęcania się ze strony Dana. Jej prawnik mówił o nieumyślnym spowodowaniu śmierci, podkreślając brak działania z premedytacją. Wielu zgadzało się, że manipulacyjne taktyki Dana, gaslighting i prawne manewry podczas batalii rozwodowej i już po rozwodzie wpłynęły na psychikę Betty.
Z drugiej strony, wielu uważało Betty za mściwą, wyrachowaną zabójczynię. Według prokuratury, kobieta szczegółowo zaplanowała zabójstwo swojego byłego męża i jego nowej żony. Psychiatra sądowy Dr. Park Dietz zeznał, że Broderick miała histrioniczne i narcystyczne zaburzenia osobowości. Większość psychiatrów i psychologów podważa dziś tę diagnozę, sugerując raczej borderline czy depresję. Coraz częściej zwraca się uwagę na objawy narcystycznego zaburzenia osobowości u Dana.
Odcienie szarości
Sprawa nadal budzi kontrowersje i dzieli opinię publiczną. Niektórzy uważają, że Betty zasługiwała na surowszą karę, może nawet karę śmierci, podczas gdy inni są oburzeni faktem, że już dwukrotnie odmówiono Betty zwolnienia warunkowego. Intensywna debata publiczna ukazuje złożoność sprawy, łącząc kwestie różnego rodzaju przemocy (także tej mniej oczywistej, jak przemoc finansowa), zdrowia psychicznego i sprawiedliwości.
Na temat Betty Broderick powstało kilka reportaży, filmów dokumentalnych, a w 2020 roku Netflix zaprezentował ośmioodcinkowy serial „Dirty John: Betty Broderick” z Amandą Peet w roli Betty. Serial trzyma się faktów i nie znajdziemy tu wiele „fantazji na temat” – znawcy tematu polecają produkcję jako źródło informacji o sprawie Betty Broderick. Sama bohaterka pozostaje amerykańskim symbolem idealnej żony, którą lata terroryzmu emocjonalnego zmieniły w zdesperowaną kobietę gotową na wszystko.
Źródła
- https://www.latimes.com/la-me-broderick3jun0390-story.html
- https://www.youtube.com/watch?v=ZdPbQ-C8wZA
- https://www.youtube.com/watch?v=E5rFajIUnj0&ab_channel=Kryminatorium