Kto zabił małą Miss? Historia 6-letniej JonBenét Ramsey
25 grudnia 1996 roku. Państwo Ramsey, ich syn Burke i córka JonBenét wracają ze świątecznej kolacji. Patsy Ramsey kładzie sześcioletnią JonBenét do łóżka. Rozmawia z nią po raz ostatni. Rano dziewczynka zostaje znaleziona w piwnicy. Nie żyje. Wokół jej szyi zaciśnięty jest sznur. Kto zabił JonBenét Ramsey?
Z tego artykułu dowiesz się:
Mała Miss
JonBenét Patricia Ramsey urodziła się 6 sierpnia 1990 roku w Atlancie jako córka Johna Bennetta Ramseya, odnoszącego sukcesy biznesmena, i Patricii „Patsy” Ramsey, dawnej Miss Wirginii Zachodniej. Rodzina przeniosła się do Boulder w Kolorado, gdy JonBenét miała około roku. Dorastała w dostatku, wychowując się ze starszym bratem Burke'em i trójką przyrodniego rodzeństwa z poprzedniego związku ojca.
JonBenét była uroczym i pogodnym dzieckiem, nieco rozpieszczanym, ale nie rozkapryszonym. Uwielbiała spędzać czas z rodziną. W wieku pięciu lat stała się znana jako dziecięca królowa piękności. Zdobyła liczne tytuły, jak Mała Miss Colorado i National Tiny Miss Beauty. Jej matka sama była swego czasu królową piękności i to ona zachęcała córeczkę do udziału w konkursach. Uważała podobno, że to idealny sposób na nawiązanie więzi z dzieckiem. Wpływ Patsy na życie JonBenét wykraczał poza konkursy. Była zaangażowana w kształtowanie publicznego wizerunku córki, często ubierając ją w wyszukane kostiumy, w których kilkulatka wyglądała jak „mała dorosła”. Do tego dochodził makijaż. Już w czasach przedszkolnych JonBenét chodziła na obcasach.
Około tydzień przed świętami JonBenét pojawiła się na paradzie bożonarodzeniowej w Boulder. Imię małej Miss było wyświetlane z boku platformy. Jej ojciec powiedział później CNN, że mógł to być błąd.
Ludzie sukcesu
Rodzina Ramseyów mieszkała w imponującej rezydencji w stylu Tudorów przy 749 15th Street w Boulder. Dom został zbudowany w 1927 roku i znajduje się na działce o powierzchni ćwierć akra w ekskluzywnej okolicy w pobliżu Uniwersytetu Kolorado. Było tam pięć sypialni, pięć łazienek, trzy toalety dla gości, a do tego jadalnia, spora kuchnia, pokój dzienny, bawialnia, sunroom i piwnica. Dom podkreślał status jego właścicieli. Zresztą dla lokalnej społeczności nie było żadną tajemnicą, że Ramseyom dobrze się powodziło. Uchodzili za ludzi sukcesu.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, JonBenét nie była lokalną celebrytką, a dziecięce konkursy piękności nie budziły wielkiego zainteresowania. Jeśli ktokolwiek z rodziny był w okolicy znany, to John Ramsey jako CEO dużej firmy komputerowej. I to on zapewniał rodzinie dobrobyt. W 1996 roku firma Access Graphics osiągnęła przychód w wysokości ponad miliarda dolarów. W tym samym roku wynagrodzenie Ramseya obejmowało premię w wysokości 118 117,50 dolarów.
25/26 grudnia 1996
Boże Narodzenie 1996 roku Ramseyowie spędzili w domu przyjaciela rodziny, Fleeta White'a. Dla JonBenét, która pod choinką znalazła rower, był to bardzo miły wieczór.
Rodzina wróciła do domu około godziny 22:00. Patsy Ramsey położyła JonBenét do łóżka. Wkrótce sama się położyła. Patsy i John zapamiętali ten wieczór jako zwyczajny. Nie wydarzyło się nic, co mogłoby zwiastować tragedię. Tamtej nocy zasypiali z przeświadczeniem, że następnego dnia życie znów będzie się toczyć swoim rytmem.
26 grudnia rano Patsy poszła do kuchni, żeby zrobić kawę. Schodząc po spiralnych schodach, znalazła długi, dziwny list z żądaniem okupu. Został napisany na papierze zabranym z notatnika pani Ramsey. Domagano się nietypowej kwoty – 118 000 dolarów. Dokładnie tyle, ile wyniosła premia Johna jako prezesa Access Graphics. Obawiając się, że jej córka została porwana, Patsy zadzwoniła pod numer 911.
Co się stało z JonBenét?
Śledczy, którzy przybyli na 749 15th Street, nie odkryli żadnych śladów włamania do rezydencji. Przez kilka godzin nikt nie mógł znaleźć JonBenét. W końcu John Ramsey i jego przyjaciel zeszli do piwnicy. „JonBenét tam była. Zobaczyłem ją natychmiast” – powiedział John Ramsey CNN w 2016 roku – „I to był przypływ ulgi. Pomyślałem: Boże, znalazłem moje dziecko. A potem dość szybko zdałem sobie sprawę, że mogła nie żyć”.
JonBenét miała sznur wbity głęboko w szyję. Na końcu liny znajdował się złamany pędzel, który wyglądał jak jeden z elementów zestawu artystycznego Patsy Ramsey. Istniały również dowody na to, że sześciolatka została wykorzystana seksualnie.
Koroner, który przeprowadził sekcję zwłok JonBenét, stwierdził, że dziecko zmarło w wyniku uduszenia w połączeniu z urazem czaszki – znaleziono 8,5-calowowe pęknięcie.
Kto?
Od samego początku popełniono wiele błędów, które wpłynęły na śledztwo i utrudniły znalezienie mordercy. Funkcjonariusze pozwalali wchodzić i wychodzić osobom postronnym: przyjaciołom, adwokatom, pastorowi. Wynikało to między innymi z tego, że początkowo traktowano sprawę jako porwanie, a nie zabójstwo.
Gdy około 13.00 John Ramsey znalazł córkę w piwnicy (po tym jak został poproszony przez detektyw Lindę Arndt o przeszukanie domu), bez namysłu podniósł i przeniósł ciało JonBenét na górę, niszcząc kluczowe dowody i ślady działań sprawcy.
Pierwsze godziny śledztwa były chaotyczne. Departament Policji w Boulder popełnił kolejny błąd, nie przesłuchując Johna i Patsy Ramsey osobno, a później nie udostępnił im dowodów i raportów.
Ponieważ sprawa nie została rozwiązana, na przestrzeni lat pojawiły się rozmaite tezy. Spekulowano, snuto domysły, a opinia publiczna ferowała własne wyroki. Do dziś jednak nie poznaliśmy odpowiedzi na podstawowe pytanie: kto zabił JonBenét Ramsey?
Media
Sprawa JonBenét Ramsey natychmiast przyciągnęła uwagę mediów. Połączenie statusu JonBenét jako dziecięcej królowej piękności, majątku i wpływów jej rodziny oraz niejasnych okoliczności śmierci – w tym listu z żądaniem okupu i odkrycia ciała w domu rodzinnym – uczyniło z tragedii Ramseyów tabloidową sensację.
Efektowne zdjęcia JonBenét, często zestawiane z przerażającymi szczegółami morderstwa, dodatkowo podsycały fascynację opinii publicznej. W ciągu kilku dni setki reporterów zjechały do Boulder, zamieniając sprawę w ogólnokrajowy spektakl. Relacje w mediach były nieustanne i często spekulacyjne, a wczesne doniesienia koncentrowały się głównie na Ramseyach jako potencjalnych podejrzanych, pomimo braku jednoznacznych dowodów. Pospieszne osądzanie ukształtowało publiczną percepcję i stworzyło narrację, która utrzymywała się przez dekady.
Tym porwaniem żyła Ameryka. Poznaj historię uprowadzenia syna Charlesa Lindbergha.
Patsy, John i Burke
Czy JonBenét została zamordowana przez jednego z członków swojej rodziny? To powszechna teoria. Brano pod uwagę udział rodziców lub brata małej Miss. Wczesne dowody obejmowały notatkę napisaną na papierze z domu Ramseyów i zawierającą żądanie 118 000 dolarów okupu. Śledczy początkowo podejrzewali, że to fałszywy ślad, który miał wprowadzić policję w błąd. Niektórzy twierdzili, że długość i szczegółowość notatki sugerowały wiedzę osoby wtajemniczonej. Czyżby Patsy? Analiza grafologiczna nie wykazała jednoznacznie, by to pani Ramsey napisała list. Później spekulowano, że Patsy mogła zabić JonBenét w gniewie po incydencie moczenia nocnego.
Przypuszczenie, że to Burke Ramsey zabił JonBenét, opiera się na poszlakach i nietypowych obserwacjach. Zwolennicy tej teorii twierdzą, że Burke, wówczas dziewięcioletni, mógł przypadkowo uderzyć JonBenét latarką podczas kłótni o ananasa, którego rzekomo mu ukradła. Narracja ta nabrała sensu, gdy wyjawiono, że Burke miał spore problemy z gniewem i kontrolowaniem emocji. Media donosiły, że kiedyś uderzył JonBenét kijem golfowym, pozostawiając bliznę na twarzy. Jego zachowanie podczas udzielonego wiele lat później wywiadu również było niepokojące – szczególne kontrowersje wzbudził trudny do zrozumienia śmiech chłopaka podczas opowiadania o tragicznym wydarzeniu. Czy to starszy brat zabił JonBenét, a rodzice w pośpiechu i pod wpływem adrenaliny przygotowali mistyfikację, chcąc go chronić?
Podczas gdy wielka ława przysięgłych w 1999 roku głosowała za oskarżeniem Ramseyów o narażenie dziecka na niebezpieczeństwo, prokuratorzy odmówili wniesienia oskarżenia z powodu niewystarczających dowodów.
W wydanej w 2000 roku książce „The Death of Innocence” John i Patsy Ramsey bronili niewinności swojej rodziny i krytykowali media oraz policję za niewłaściwe prowadzenie śledztwa.
Teorie
Nietrudno obronić tezę, według której nieznany napastnik wszedł do domu przez wyłamane okno piwniczne lub niezamknięte drzwi. Znaleziono niezidentyfikowane męskie DNA na bieliźnie JonBenét i odcisk buta w pobliżu jej ciała. Detektyw Lou Smit bronił tego poglądu, natomiast krytycy zwracali uwagę na nienaruszone pajęczyny w oknie.
Na początkowym etapie śledztwa podejrzewano między innymi Billa McReynoldsa (sąsiada), Chrisa Wolfa (reportera) i Michaela Helgotha (elektryka, który w lutym 1997 roku popełnił samobójstwo). Zatrudniony przez Ramseyów prywatny detektyw Ollie Gray właśnie Helgotha wskazywał jako prawdopodobnego sprawcę. Ostatecznie żaden z podejrzanych nie został oskarżony. Późniejsze teorie, takie jak spekulacje autora Stephena Singulara na temat pedofilów szukających ofiar podczas dziecięcych konkursów piękności, nie zostały od razu odrzucone, mimo że brakowało konkretnych dowodów. W 2016 roku Gary Howard Oliva – skazany przestępca seksualny – stał się kolejnym podejrzanym, ale nie postawiono mu żadnych zarzutów.
Dokonano tylko jednego aresztowania w tej sprawie. W 2006 roku nauczyciel John Mark Karr został zatrzymany w Bangkoku. Wielokrotnie powtarzał, że kochał JonBenét i był z nią w noc jej śmierci. Twierdził, że odurzył dziecko narkotykami i wykorzystał seksualnie, zanim przypadkowo zabił. Jednak wkrótce po jego aresztowaniu i powrocie do Kolorado prokuratorzy stwierdzili, że dowody DNA wykluczyły udział Karra w morderstwie.
Nierozwiązany status sprawy nadal podsyca zainteresowanie tragedią, a testy DNA pozostają centralnym punktem potencjalnych przełomów.
Czas nie goi ran
Tragiczna śmierć JonBenét Ramsey wpłynęła na stan psychiczny członków jej rodziny, pogrążonych w żałobie, a jednocześnie pozostawiających w centrum uwagi jako główni podejrzani. John i Patsy Ramsey byli oczerniani w mediach oraz przez niektórych śledczych, którzy podejrzewali ich o upozorowanie porwania w celu zatuszowania przypadkowej śmierci. Ostatecznie zostali oczyszczeni z zarzutów dzięki dowodom DNA w 2008 roku.
Ramseyowie wyprowadzili się z Boulder wkrótce po śmierci JonBenét, nigdy nie wracając do domu, w którym została zabita. Patsy walczyła z rakiem jajnika i zmarła w 2006 roku. John ożenił się ponownie w roku 2011 i skupił na odbudowie swojego życia, choć nadal zależy mu na wznowieniu śledztwa w sprawie JonBenét. Burke Ramsey chciał prowadzić normalne życie z dala od medialnego szału. John Andrew Ramsey, przyrodni brat JonBenét, podkreślił, że rodzina nadal jest zdeterminowana, aby znaleźć jej zabójcę.
Po premierze filmu dokumentalnego „Nierozwiązane sprawy: Kto zabił JonBenét Ramsey?”, ojciec małej Miss wyznał, że nie spodziewa się, by żałoba w jego rodzinie ustąpiła. W 2024 powiedział: „To nie zniknęło z naszego życia przez 28 lat”. Jedyne na co ma nadzieję, to poznanie prawdy.
Poznaj również historię Elizabeth Smart, porwanej z własnego łóżka.
Źródła
- https://edition.cnn.com/2024/11/27/us/jonbenet-ramsey-killing-netflix-documentary/index.html
- https://www.biography.com/crime/jonbenet-ramsey