„Ilu ludzi muszę zabić, zanim dostanę nagłówek w gazecie” – kim był morderca znany policji i mediom jako „BTK”?
Z pozoru był zwyczajnym sąsiadem, ojcem i aktywnym członkiem wspólnoty kościelnej. W rzeczywistości Dennis Rader przez lata prowadził podwójne życie jako sadystyczny morderca, którego świat poznał pod pseudonimem „BTK” – od słów Bind, Torture, Kill. W latach 70. i 80. terroryzował mieszkańców Kansas, wybierając swoje ofiary przypadkowo i zostawiając policji szydercze wskazówki. Jego chorobliwa potrzeba rozgłosu sprawiła, że w końcu sam wpadł w sidła wymiaru sprawiedliwości.
- Niby wszystko w normie, ale...
- Człowiek z Air Force
- Zwyczajne życie przeciętnego faceta
- Początek
- Narodziny BTK
- Podwójne życie
- Na własne życzenie
- Paula
- Wyrok
- Ostatnie rewelacje
- Natura zła
Niby wszystko w normie, ale...
Dennis Lynn Rader przyszedł na świat 9 marca 1945 roku w Pittsburgu w Kansas, jako najstarszy z czterech synów Dorothei Mae Rader i Williama Elvina Radera. Jego ojciec był dawniej członkiem US Marine Corps, później pracował dla lokalnej spółki gazowej KG&E. Matka była księgową. Oboje pracowali zwykle do późna, przez co dzieci – zwłaszcza Dennis – czuły się zaniedbane.
Państwo Rader należeli do Zion Lutheran Church w Pittsburgu – tam Dennis został ochrzczony i w duchu tej wiary wychowywany. Będąc uczniem szkoły podstawowej Riverview Elementary School był postrzegany jako przeciętny, niezbyt lotny, raczej wycofany.
Dorastając w Wichita, pochłaniał powieści i komiksy, interesował się wędkarstwem i skautingiem. Ale przejawiał i niepokojące zachowania – znęcał się nad zwierzętami, fantazjował o dominacji, krępowaniu i torturach, podglądał innych, zasmakował w cross-dressingu.
Człowiek z Air Force
Po ukończeniu liceum Wichita Heights High School w 1963 roku, gdzie był opisywany przez kolegów jako całkowicie pozbawiony humoru i zawsze „trzymający się z tyłu”, Rader uczęszczał przez rok do Kansas Wesleyan University, ale nie radził sobie i rzucił studia.
W czerwcu 1966 roku wstąpił do United States Air Force. Po podstawowym treningu w Teksasie został skierowany do bazy lotniczej Brookley w Mobile w Alabamie, gdzie pracował jako instalator i specjalista od konserwacji anten. Po otrzymaniu przydziału do Turcji, Grecji i Korei Południowej, w styczniu 1968 roku został skierowany do Japonii, gdzie spędził sześć miesięcy w bazie lotniczej Kadena w Okinawie, a następnie dwadzieścia pięć miesięcy na lotnisku Tachikawa w Tokio.
Zwyczajne życie przeciętnego faceta
Po powrocie do Wichita w 1970 roku Dennis podjął pracę w dziale mięsnym supermarketu IGA, a w 1972 roku przeszedł do Coleman Co. – producenta sprzętu campingowego. Uczęszczał również do Butler County Community College w El Dorado – tym razem nie poddał się i został dyplomowanym elektronikiem. Idąc za ciosem, w tym samym roku rozpoczął studia na Wichita State University.
W międzyczasie ułożyło się także jego życie prywatne. 22 maja 1971 roku Dennis poślubił Paulę Dietz, sekretarkę American Legion. Poznali się w kościele i szybko zaiskrzyło. W 1973 roku urodził się ich syn Brian, a w 1978 roku córka Kerri.
Dennis wydawał się idealnym mężem i ojcem. Jego córka Kerri wspominała później, że zawdzięczała ojcu normalne, szczęśliwe dzieciństwo: starszego brata, psa i domek na drzewie, który ojciec zbudował własnymi rękami. „To był po prostu tata” – wyznała po latach w rozmowie z „Kansas City Star”. Dodała: „Uczył nas o naturze. Jak łowić ryby. Jak jeździć na camping. Jak uprawiać ogródek. Nauczył mnie mnóstwo rzeczy. Zabierał nas na fajne wakacje”.
Początek
W początkach lat 70. Dennis imał się różnych zajęć, ale jakoś nigdzie nie potrafił zagrzać miejsca.
Gdy był bez pracy i w psychicznym dołku, zagłębił się w mroczne fantazje, które nawiedzały jego umysł od dzieciństwa. Zainteresował się latynoską kobietą, Julie Otero, i jej córką Josephine, które mieszkały w okolicy. Zainteresowanie przerodziło się w obsesję.
15 stycznia 1974 roku Rader popełnił swoje pierwsze morderstwa - z jego ręki zginęło czworo członków rodziny Otero (w tym dwoje dzieci). Zginęli we własnym domu w Wichita. Dzieci, 11-letnia Josephine „Josie” i 9-letni Joseph, zostały zmuszone do patrzenia, jak rodzice byli zaduszani. Josie krzyczała: „Mamusiu, kocham cię!” gdy Rader zabijał jej matkę. Następnie dziewczynka została zaprowadzona do piwnicy, gdzie Rader zdjął jej bieliznę. Potem powiesił dziecko na rurze kanalizacyjnej. „Myślałem, że będzie ciekawie obserwować, jak umiera” – wyjaśniał później.
Narodziny BTK
W październiku 1974 roku Rader wysłał list do Wichita Eagle. Podpisał się jako „BTK” i przyznał do zbrodni w domu rodziny Otero. Przedstawił szczegóły zbrodni, które nie zostały wcześniej ujawnione publicznie. Napisał: „Zrobiłem to sam i bez niczyjej pomocy”.
Z listu można było dowiedzieć się o nim nieco więcej: „Trudno mi się kontrolować. Prawdopodobnie nazywacie mnie ‘zboczonym psychopatą’”. Ostrzegł, że uderzy ponownie, zauważając: „Mój kod to B.T.K. – od słów: krępować (BIND), torturować (TORTURE), zabijać (KILL)”. Odtąd był znany jako BTK Killer, lub po prostu BTK.
Pisał listy do mediów i policji – oto historia przestępcy znanego jako Happy Face Killer.
Podwójne życie
Przez kolejne lata Dennis Rader prowadził podwójne życie. W 1974 roku Rader rozpoczął pracę dla ADT Security Services. Z firmą pozostawał związany przez 15 lat. W 1989 roku pracował także dla US Census Bureau. Gdy nie pracował, poświęcał swój czas na wolontariat w lokalnej grupie skautów i był aktywny w swoim kościele.
Ale jego mordercze instynkty pozostawały w uśpieniu na krótko. W kwietniu 1974 roku Rader zaatakował Kathryn Bright, która – podobnie jak Julie Otero - pracowała dla Coleman Company. Gdy dziewczyna wróciła do domu ze swoim bratem Kevinem, Rader trzymał ich na muszce i kazał się krępować nawzajem, ale oboje stawili opór. Rozwścieczony Rader postrzelił Kevina, który uciekł i przeżył. Kathryn została zadźgana nożem.
W marcu 1977 roku BTK postanowił zabić Shirley Ruth Relford, matkę trójki dzieci. To był przypadkowy wybór. Zamknął maluchy w łazience z zabawkami i kocami, potem kobietę udusił.
W grudniu 1977 roku włamał się do domu Nancy Jo Fox. Poinformował, że zamierzał ją związać, zrobić jej zdjęcia, a potem zgwałcić. Pozwolił dziewczynie zapalić papierosa. Wbrew umowie, nie pozwolił Nancy Jo przeżyć – udusił ją paskiem.
Po tym morderstwie był zirytowany brakiem medialnego rozgłosu. W liście do lokalnej stacji telewizyjnej napisał: „Ilu ludzi muszę zabić, zanim dostanę nagłówek w gazecie lub odrobinę uwagi w kraju”.
W 1979 roku, włamując się do domu Anny Williams, planował kolejną zbrodnię. Czekał na dziewczynę przez wiele godzin, aż w końcu się poddał. Anna po prostu zasiedziała się u swoich przyjaciół.
Choć jako seryjny morderca pragnął sławy, nie rezygnował z fasady everymana. Kolejną kobietę, 53-letnią Marine Hedge (swoją sąsiadkę), zamordował, gdy wszyscy myśleli, że spędzał czas na campingu ze swoim synem. Było to w kwietniu 1985 roku.
Vicki Lynn Wegerle, 28-letnią mężatkę i matkę, udusił we wrześniu 1986 roku. Ukradł jej prawo jazdy i przesłał policji wiele lat później. W 1991 roku dokonał ostatniej zbrodni – a przynajmniej ostatniej, o której wiadomo. Tym razem ofiarą była mieszkająca niedaleko Raderów 62-letnia Dolores Davis.
Na własne życzenie
W 2004 roku, w 30 rocznicę pierwszych morderstw Radera, lokalna gazeta opublikowała artykuł, w którym spekulowano, że zabójca albo umarł, albo został pojmany. Rader odpowiedział, wysyłając różne dowody swoich morderstw, na przykład skradzione prawo jazdy Vicki Lynn Wegerle.
Przez następny rok wysyłał do mediów paczki z krwawymi pamiątkami lub po prostu pozostawiał na terenie Wichita różne wskazówki. Często używał pudełek po płatkach śniadaniowych, umieszczając w nich dokumenty ofiar lub inne, bardziej przerażające rzeczy. W grudniu 2004 roku w lokalnym parku znaleziono pudełko zawierające prawo jazdy Nancy Jo Fox i związaną lalkę Barbie – to była scena z zabójstwa Josephine Otero.
W styczniu 2005 roku chciał się pochwalić swoimi dokonaniami z lat morderczej działalności – wszystko mogło się zmieścić na jednej dyskietce. Do policji trafił list, w którym Rader pytał: „Czy mogę bezpiecznie używać dyskietki do komunikacji, czy będziecie mogli mnie namierzyć?”. Policja za pośrednictwem prasy odpowiedziała, żeby wysyłał dyskietkę bez obaw. Tak też zrobił. A policyjni spece od informatyki znaleźli metadane usuniętego dokumentu Word z nazwą kościoła oraz imieniem autora – „Dennis”.
Nietrudno było ustalić, że Dennis Rader był prezesem rady kościelnej. Policja uzyskała dostęp do cytologii córki Radera w klinice medycznej Kansas State University. Testy DNA wykazały „rodzinne dopasowanie” między cytologią a próbką pobraną spod paznokci Vicki Lynn Wegerle – to wskazywało, że zabójca był blisko spokrewniony z córką Radera i, w połączeniu z innymi dowodami, wystarczyło, by Dennisa aresztować.
Rader został aresztowany 25 lutego 2005 roku.
Paula
Paula Dietz myślała, że znała swojego męża doskonale. Przeżyła szok i padła ofiarą społecznego ostracyzmu. Po tym, jak 27 czerwca 2005 roku Rader przyznał się do winy w związku z 10 morderstwami, żona zerwała z nim wszelki kontakt. Nigdy nie napisała do niego listu, nie odwiedziła go w więzieniu, ani nie uczestniczyła w żadnym z jego przesłuchań sądowych.
Paula złożyła wniosek o rozwód ekspresowy 26 lipca 2005 roku, powołując się na „stres emocjonalny”. Sąd przychylił się do wniosku tego samego dnia, oszczędzając kobiecie przewidzianych przez prawo 60 dni oczekiwania.
Wyrok
Podczas jednego z przesłuchań rodziny ofiar miały możliwość skonfrontowania się z BTK, wyrażając swój gniew, żal i mówiąc, jak wielki wpływ miały jego zbrodnie na ich życie.
Gdy Dennis Rader dostał prawo głosu, pochwalił policję za złapanie go i wyraził podziw dla swoich ofiar. Miał też nadzieję, że wszystko zostanie mu wybaczone.
10 kolejnych wyroków dożywocia to gwarancja, że morderca znany jako BTK spędzi resztę swoich dni za kratkami.
W El Dorado Correctional Facility w Kansas Rader ma ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym i podobno jest wzorowym więźniem. W kwietniu 2006 roku, w nagrodę za dobre sprawowanie, dostał pozwolenie na posiadanie telewizora, słuchanie radia, czytanie książek i dostęp do przyborów plastycznych.
W 2019 roku jego córka, Kerri Rawson, opublikowała swoją książkę „A Serial Killer's Daughter: My Story of Faith, Love, and Overcoming”, w której omówiła swoje dzieciństwo i rolę Radera. W wywiadzie z ABC News Kerri stwierdziła, że pisze do ojca i teraz mu wybaczyła, ale nadal ma trudności z pogodzeniem swojego „normalnego” dzieciństwa ze świadomością, że została wychowana przez zabójcę BTK.
Ostatnie rewelacje
W 2023 roku odkrycie starych dzienników Radera skłoniło policję w Oklahomie do ponownego otwarcia sprawy sprzed dekad. Rader został uznany za głównego podejrzanego w zaginięciu 16-letniej Cynthii Dawn Kinney, która zniknęła w czerwcu 1976 roku w Pawhuska w Oklahomie – około dwóch godzin od miejsca, gdzie Rader mieszkał i posiadał ziemię w Kansas.
To nie koniec rewelacji. Kerri przypomniała sobie, że jej dzieciństwo nie było jednak tak sielankowe, jak mówiła krótko po aresztowaniu jej ojca. Podczas 2024 Crime Con w Nashville w Tennessee, przedstawiła fragmenty z dziennika Dennisa, które ujawniły, że wykorzystywał ją seksualnie, gdy była dzieckiem.
Natura zła
Psycholog sądowy doktor Tony Ruark, który badał Radera po jego aresztowaniu, uważa, że wcześnie w życiu BTK wydarzyło się coś, co później rozbudziło instynkt zabójcy. Ruark powiedział: „Gdyby Rader był całkowicie szczery [a nie jest], jestem pewny, że znaleźlibyśmy jakieś wydarzenie z dzieciństwa, które Rader natychmiast powiązał z uczuciem podniecenia. Jakoś, bardzo wcześnie, Rader połączył przyjemność seksualną z obserwowaniem cierpienia i śmierci żywej istoty”.
Historia BTK jest pod wieloma względami porażająca i pozostawia nas z wieloma pytaniami: o naturę zła, umiejętność tworzenia i utrzymywania fasady normalności przez wiele lat. Jak to możliwe, że Dennis Rader tak długo funkcjonował w społeczeństwie, nie budząc żadnych podejrzeń? To jeden z kilku seryjnych morderców, obok między innymi Teda Bundy’ego i Johna Wayne’e Gacy’ego, którzy wydawali się zwyczajnymi, spokojnymi ludźmi. Może właśnie to jest najbardziej przerażające – że zło potrafi się tak dobrze maskować.
Źródła
- https://en.wikipedia.org/wiki/Dennis_Rader
- https://www.cbsnews.com/pictures/btk-victims/