Jack Unterweger - dusiciel z Wiednia, pisarz, morderca, celebryta
Dusiciel z Wiednia, „Kurier Wiedeński”… Pod takimi „pseudonimami” znany był Johann, czyli Jack Unterweger: seryjny morderca, który zabił przynajmniej około 10 (zapewne nawet więcej) kobiet w Austrii, USA, a nawet w Czechosłowacji. Swoje ofiary, w zdecydowanej większości prostytutki, najczęściej dusił ich własną bielizną. O zgrozo, przez wiele lat znany był także jako pisarz, dziennikarz i celebryta, za którym wstawiało się wiele osobistości ze świata polityki i literatury. Kiedy wreszcie został schwytany i otrzymał wyrok dożywocia, jego jedyną „odpowiedzią” było samobójstwo.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o znanych zabójcach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jack Unterweger: młodość, pierwsze zabójstwo, początek kariery celebryty
Pochodzenie, młodość, pierwsze przestępstwa i zabójstwo
Johann „Jack” Unterweger pochodził ze Styrii (Austria). W pewnym sensie jego pseudonim przydaje mu miana Kuby Rozpruwacza XX wieku – Jack the Ripper. Unterweger urodził się 16 sierpnia 1950 roku w Judenburgu. Według części źródeł był nieślubnym synem amerykańskiego żołnierza. On sam podobno swojego ojca nigdy nie poznał. Jego matka Theresia była prostytutką. Nie chciała zajmować się swoim synem i oddała go pod opiekę swojego ojca. Dziadek Jacka, alkoholik, zajmował się nim przez siedem lat.
Już w młodości Jack Unterweger wykazywał przestępcze zachowania. Kradł samochody, dopuszczał się także włamań do domów i biur. Dość wcześnie zaczął także przejawiać agresję wobec kobiet, a w szczególności prostytutek. W wieku 16 lat został po raz pierwszy aresztowany za napaść na jedną z nich. Później zmusił inną kobietę do prostytucji, zgarniając wszystkie pieniądze od jej klientów. Już w 1974 roku zabił po raz pierwszy.
Ofiarą gwałtu i zabójstwa stała się licząca 18 lat Margaret Schäfer, do której domu 11 grudnia 1974 toku włamał się z prostytutką Barbarą Scholz. Jack brutalnie pobił Margaret Schaefer i udusił ją jej własnym stanikiem. Kiedy zeznawał podczas śledztwa, powiedział, że bijąc Margaret, wyobrażał sobie, że bije swoją matkę. W roku 1976 został skazany na dożywocie bez możliwości ubiegania się o przedterminowe zwolnienie przez 15 lat.
Pobyt w więzieniu, początek kariery pisarskiej, kampania na rzecz uwolnienia Unterwegera
Tutaj zaczyna się kariera Unterwegera jako celebryty. W więzieniu nauczył się czytać i pisać; dość szybko zaczął też robić z tego użytek. Podczas pobytu w więzieniu redagował tamtejszą gazetę, pisał też wiersze, sztuki oraz opowiadania, jednakże punktem kulminacyjnym okazała się jego biografia – Fegefeuer oder die Reise ins Zuchthaus (dosłowne tłumaczenie: Czyściec albo podróż do więzienia). Jackowi Unterwegerowi w 1984 roku udało się ją wydać.
Książka stała się bestsellerem. Pozwoliło mu to nie tylko zaistnieć jako pisarz, opublikował później kolejne książki, ale także zaczął przedstawiać się jako osoba zresocjalizowana. W roku 1990 media zainicjowały kampanię mająca na celu jego uwolnienie. Zaangażowali się w nią dziennikarze, artyści, pisarze, a nawet politycy.
Spośród pisarzy byli to chociażby słynny Günter Grass, a także Elfriede Jelinek, Peter Huemer oraz Alfred Kolleritsch. Zakrojona na szeroką skalę kampania odniosła skutek. W dniu 23 maja 1990 roku, po upływie minimalnego okresu 15 lat z jego wyroku Johann „Jack” Unterweger został wypuszczony na wolność jako przykład udanej resocjalizacji.
Seria zabójstw, ucieczka do USA, ekstradycja, proces, wyrok i... śmierć
Zabójstwa w Austrii, początek śledztwa
Uwolnienie Jacka Unterwegera zapoczątkowało nie tylko panikę w Austrii, ale przede wszystkim serię morderstw. Jeszcze w roku 1990 Unterweger zamordował pracownicę rzeźni w Pradze Blankę Bockową, chociaż sprawa tego długo niewyjaśnionego morderstwa została z nim powiązana dopiero w latach 90. Kolejno zniknęły prostytutka Brunhilde Masser, Heidemarie Hammerer. Ich ciała zostały później odnalezione, były przykryte liśćmi. Seria zabójstw trwała w latach 1990-1991.
Następne kobiety, które Unterweger zamordował, również były prostytutkami: Elfriede Schrempf, Silvia Zangler, Sabine Moitzi, Regina Prem i Karin Eroglu. Wszystkie zostały uduszone ich własną bielizną. Co szokujące, jak podaje Charlotte Greig, pomimo oczywistych przesłanek policja odmawiała powiązania tych wszystkich spraw i przyznania, że za wszystkimi morderstwami stoi seryjny morderca.
Sytuacja zmieniła się pod wpływem interwencji liczącego już 70 lat emerytowanego śledczego Augusta Schennera, który zwrócił uwagę policji na Jacka Unterwegera, przypomniał sprawę zabójstwa Margaret Schäfer oraz poinformował o tym, że odnaleziono wtedy jeszcze jedno ciało – prostytutki Marcii Hoverth. O jej zabójstwo Unterwegera nie zdążono już wtedy oskarżyć. A może zainteresuje cię także ten artykuł o seryjnym mordercy Tedzie Bundy?
Dusiciel z Wiednia ucieka do Stanów Zjednoczonych
W tym samym czasie już jako celebryta Jack Unterweger zarabiał coraz większe sumy pieniędzy i otaczał się kobietami. Prowadził również program w telewizji, w którym omawiał zagadnienia związane z resocjalizacją. Szczytem natomiast bezczelności z jego strony był fakt, że jako dziennikarz dla austriackiej telewizji ORF omawiał również przypadki zabójstw, które sam popełnił.
Rozpoczęto śledztwo przeciwko niemu. Poddano go obserwacji. Czwartego jej dnia uciekł do Los Angeles. W mieście tym pisał dla austriackiego czasopisma o… przestępczości w mieście. Jego przybycie zbiegło się z odnalezieniem kolejnych trzech prostytutek. W międzyczasie policja w Austrii wykazała już, że znajdował się w miejscach, gdzie znikały kobiety i gdzie odnaleziono ich ciała, włączając w to Czeszkę Blankę Bockową.
Brakowało jednak niepodważalnych dowodów. Toteż kiedy po powrocie został przesłuchany przez policję, łatwo mógł się bronić, twierdząc, że wie o wszystkich zabójstwach tylko tyle, ile się dowiedział jako dziennikarz. Musiano go wypuścić z braku wystarczających dowodów. Zemścił się, atakując publicznie pracę policji.
Przełomowe dowody, ponowna ucieczka do USA, aresztowanie i ekstradycja do Austrii
Do policji miało jednak uśmiechnąć się szczęście, odnaleziono bowiem samochód, który Jack Unterweger kupił tuż po opuszczeniu więzienia w roku 1990. Uzyskano zgodę nowego właściciela i po dokładnych oględzinach odnaleziono włos, który, jak się okazało po badaniach DNA, należał do Blanki Bockowej. Umożliwiło to uzyskanie nakazu i przeszukanie mieszkania Unterwegera. Kiedy jednak podjęto próbę jego aresztowania, okazało się, że zniknął. Poleciał się do Miami, wraz z osiemnastoletnią Biancą Mrak. Udało mu się dostać do USA, ponieważ okłamał służby w kwestii swojego wcześniejszego skazania.
W Miami kontynuował działania medialne przeciwko austriackiej policji, oskarżając ją o fabrykowanie dowodów przeciwko niemu. Został jednak w końcu 27 lutego 1992 roku aresztowany, a podstawą do tego stało się jego wcześniejsze kłamstwo. W świetle amerykańskiego prawa przebywał więc na terenie tego państwa nielegalnie. Początkowo próbował sprzeciwiać się potencjalnej ekstradycji do Austrii. Zmieniło się to jednak, kiedy zorientował się, że w Kalifornii groziłaby mu kara śmierci.
W dniu 28 maja został odesłany do Austrii, gdzie miał być sądzony za wszystkie zabójstwa, o które go podejrzewano, włączając w to te popełnione w Stanach Zjednoczonych. Już przebywając w austriackim areszcie, udzielał wywiadów i pisał listy, próbując przekonać wszystkich o swojej niewinności. Opinia publiczna stopniowo jednak odwracała się od niego.
Proces Unterwegera, jego skazanie, samobójstwo w celi
W Austrii w sierpniu 1992 roku Jack Unterweger miał zostać oskarżony łącznie o 11 morderstw. Prawnikom dość długo w oparciu o kwestie proceduralne udawało się opóźniać rozpoczęcie procesu, udało się to dopiero 20 kwietnia 1994 roku. Sam proces trwał dwa miesiące. W jego trakcie zeznawali także obecni na procesie agenci FBI, którzy prowadzili śledztwo przeciwko Unterwegerowi w USA.
Chociaż dowody były przytłaczające, to sam Jack Unterweger nie tracił dobrego humoru, wciąż był zapewne przekonany, że jego sława uchroni go przed skazaniem. W dniu 28 czerwca 1994 roku ogłoszono werdykt. Jack Unterweger został uznany winnym 9 zabójstw i uniewinniony z zarzutu dwóch innych. Został skazany na dożywocie bez prawa ubiegania się o przedterminowe zwolnienie. Jednak wymigał się od kary.
Już dzień później, a w zasadzie zaledwie kilka godzin później, 29 czerwca o godzinie 3:40 nad ranem został przez strażników więziennych znaleziony martwy. Powiesił się na ściągaczu od spodni lub też według innego ze źródeł na lince zrobionej ze sznurówek, na karniszu. Seryjny morderca, który dusił swoje ofiary ich bielizną, zabił się swoim własnym węzłem.
Autor: Herbert Gnaś
Bibliografia:
- C. Greig, The World’s Worst Criminals. An A-Z of Evil Men and Women, Arcturus Publishing Limited, Londyn 2017.
- C. Greig, N. Hawthorne, Serial Killers and Psychopats. True Life Cases That Shocked the World, Arcturus Publishing Limited, Londyn 2017.
- M. J. Legare, When Things Seem Odd, Friesen Press, Victoria 2016.
- M. Newton, The Encyclopedia of Serial Killers, Facts on File, Nowy Jork 2006.