Kim naprawdę był Kuba Rozpruwacz? Nieznane fakty o tożsamości znanego mordercy
Kuba Rozpruwacz, znany również jako Jack the Ripper, to seryjny morderca z Londynu. Zabójca ze szczególnym okrucieństwem mordował swoje ofiary, głównie poprzez podcięcie gardła i wycinanie wnętrzności. Tożsamość Kuby Rozpruwacza nigdy nie została zidentyfikowana, choć wokół kręcili się podejrzani. Kim był Kuba Rozpruwacz? Dlaczego żadne śledztwo w sprawie mordercy się nie powiodło? Oto historia najbardziej znanego zabójcy na świecie.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o przestępcach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Kuba Rozpruwacz – kim był Jack the Ripper?
Whitechapel jako miejsce moralnego upadku
W połowie XIX wieku, do Wielkiej Brytanii zaczęli napływać irlandzcy imigranci. Przez to, że było ich w owym okresie tak wiele, znacznie zwiększyli oni populacje głównych miast Londynu. Najbardziej przeludniona stała się wówczas dzielnica Whitechapel – ciężko było się tam zatrudnić, a co dopiero zamieszkać. Jedynym wyjściem okazywała się czasem prostytucja, która mogła uratować rodzinny budżet i pozwolić jakoś przetrwać. Populacja wzrosła wówczas do około 80 000 mieszkańców (1888 rok). Była taka bieda, że aż 55 % dzieci urodzonych na East Endzie (uboższe dzielnice metropolii Londynu) zmarło przed ukończeniem pięciu lat. Rozbój, przemoc i uzależnienie od alkoholu były wówczas na porządku dziennym.
W październiku 1888 roku londyńska policja oszacowała, że w samym Whitechapel były aż 62 domy publiczne i 1200 kobiet pracujących tam, jako prostytutki. Problemom ekonomicznym w Whitechapel towarzyszył stały wzrost napięć społecznych. W latach 1886-1889 częste demonstracje doprowadziły do interwencji policji i społecznych zamieszek, takich jak np. Krwawa Niedziela (Londyn, 1887 rok). Być może właśnie ten niechlubny wątek historii w Londynie postanowił wykorzystać Kuba Rozpruwacz. Jego ofiarami były głównie prostytutki, pracujące na Whitechapel.
Pierwsze morderstwa Kuby Rozpruwacza – ofiary seryjnego mordercy
Na East Endzie zaczął grasować morderca, którego motywy dziś porównuje się do innych zbrodniarzy takich, jak Ted Bundy. Mówi się, że wiele współczesnych zabójców i psychopatów wzorowało się na Kubie Rozpruwaczu – choć w jego przypadku, nigdy nie udało się ustalić, kim tak naprawdę był seryjny morderca.
Ogromna liczba ataków na kobiety w czasach wiktoriańskich sprawia, że ciężko dokładnie oszacować, ile ofiar zamordowała ta sama osoba. Jack the Ripper mordował swoje ofiary w okresie, kiedy to często znikały prostytutki. Śledztwo dotyczące Rozpruwacza ukazuje jednak 11 podobnych morderstw, które miały miejsce w jednym ciągu – od 3 kwietnia 1988 do 13 lutego 1892 roku. Policja określiła je w aktach wówczas jako „morderstwa na Whitechapel”.
Warto wiedzieć, że pięć morderstw z owych jedenastu określonych zostało również jako „kanoniczna piątka” – uważając, że na pewno popełniła je ta sama osoba. Eksperci wskazują na śmierć ofiar poprzez podcięcie gardła, okaleczanie brzucha, usuwanie narządów wewnętrznych czy okaleczanie twarzy. Londyn zadrżał ze strachu, gdy ujawniono tożsamość „kanonicznej piątki” i okrutny sposób, w jaki kobiety zostały zamordowane.
Mary Ann Nichols – jej ciało zostało znalezione około godziny 3:40 przy ulicy Buck’s Row (31 sierpnia 1888 rok), w Whitechapel. Gardło ofiary przecięte aż do kręgów, natomiast dolna część brzucha została częściowo rozerwana przez głęboką, postrzępioną ranę – to spowodowało, że ofierze Mary Ann Nichols wystawały jelita.
Annie Chapman – ciało ofiary zostało znalezione około 6 rano, w pobliżu schodów prowadzących na ulicę 29 Hanbury (8 września 1888 roku). Również przecięto je bardzo głęboko, zaś z brzucha morderca wyjął jelita i ułożył obok ciała. Ze sobą zabrał górną część pochwy i macicę, a także fragment pęcherza moczowego. Według świadka, zabójca miał na sobie ciemny płaszcz i kapelusz.
Elizabeth Stride, Catharine Eddowes – obie kobiety zginęły 30 września 1988 roku. Najpierw Stride, która zginęła od podcięcia gardła. Zabójca prawdopodobnie został przepłoszony, więc nie zdążył okaleczyć ciała. Może dlatego, zrażony niepowodzeniem, Kuba Rozpruwacz zabił tego samego dnia oprócz Elizabeth Stride kolejną kobietę, Catharine Eddowes. Kobietę znaleziono z podciętym gardłem, jelitami wyciągniętymi na zewnątrz i oszpeconą twarzą (miała odcięty nos i policzek).
Mary Jane Kelly – ostatnia ofiara z „kanonicznej piątki”. Ciało znaleziono 9 listopada 1988 roku, na łóżku w jednoosobowym pokoju, niedaleko ulicy Dorset. Ciężko było zidentyfikować ofiarę, która miała podcięte gardło, wyjęte narządy i poukładane wokół ciała, fragmenty usuniętej skóry i brak serca. Istnieje podejrzenie, że Rozpruwacz zabrał je ze sobą.
Śledztwo, podejrzani o zabójstwa w Londynie. Czy znaleziono Rozpruwacza?
Mary Jane Kelly – ostatnia ofiara seryjnego zabójcy? Śledztwo mordercy z Londynu
Mówi się, że tak właśnie było. Nie do końca wiadomo jednak, czy jego morderstwa doprowadziły Kubę Rozpruwacza do śmierci, więzienia czy emigracji. Niektórzy jednak przypisują zabójcy kolejnych pięć zbrodni, które wydarzyły się już po śmierci Mary Jane Kelly. Byli też tacy detektywi, którzy uważali, że kolejni mordercy po prostu inspirowali się serią zabójstw słynnego Rozpruwacza (jak robił to np. Ted Bundy, brutalnie okaleczający swoje ofiary, będące również kobietami). Większość z ofiar miała podcięte gardła. Część ciał została rozczłonkowana, a serię podobnych morderstw (odcięte torsy kobiet) określono w aktach jako „Zagadka Whitehall”. Mówiono nawet na mordercę Torsowy Zabójca. Nie można było jednak określić, czy Kuba Rozpruwacz i Torsowy Zabójca to ta sama postać.
Zdecydowana większość akt policyjnych, dotyczących śledztwa w sprawie morderstw w Whitechapel, została zniszczona. Zachowane akta Metropolitan Police pozwalają jednak na szczegółowy wgląd w procedury śledcze epoki wiktoriańskiej. Podejrzani zostali zidentyfikowani, wytropieni i albo zbadani, albo usunięci z dochodzenia. Współczesna praca policji przebiega dokładnie według tego samego wzoru. W sprawie zabójstw Kuby Rozpruwacza przesłuchano ponad 2000 osób, a 80 osób zatrzymano. Ze względu na sposób okaleczenia podejrzewano rzeźników, chirurgów i lekarzy. Nie udało się jednak przypisać morderstw do żadnej z osób.
Bez cienia wątpliwości, wszystkie zabójstwa popełnił ten sam morderca. Wskazują na to ślady na ciałach ofiar i sposób porzucania zwłok. Morderca posiadał prawdopodobnie wiedzę naukową lub anatomiczną, dzięki czemu okaleczał ciała w wyrachowany sposób. Próby identyfikacji mordercy są jednak w dalszym ciągu utrudnione przez brak jakichkolwiek zachowanych dowodów kryminalistycznych.
Co stało się z Kubą Rozpruwaczem? Seryjny morderca w kulturze masowej
Zabójstwa popełnianie były głownie w weekendy i święta, w niewielkiej odległości od siebie. Wiele wskazywało więc na to, że Rozpruwacz pracował na etacie i mieszkał w jednym miejscu. Niektórzy sądzili, że morderca kobiet to wykształcony mężczyzna z wyższej klasy, ponieważ miał wiedzę chirurgiczną – a przynajmniej, są to wysnute teorie z kulturowych wyobrażeń, usiane strachem przed zawodem lekarza. Istnieje ponad sto różnych teorii na temat tożsamości Kuby Rozpruwacza, ale władze nie są zgodne co do żadnej z nich.
Pomimo ciągłego zainteresowania sprawą, tożsamość Rozpruwacza w dalszym ciągu pozostaje nieznana. Utworzono nawet termin ripperology („rozpruwaczologia”), dla badań poświęconych Rozpruwaczowi – stworzonych w celu zbadania i przeanalizowania motywów zabójstw. Warto dodać, że Kuba Rozpruwacz nie był pierwszym seryjnym mordercą. Jednak, to właśnie jego sprawa była pierwszą, która wywołała ogólnoświatowe szaleństwo w mediach. Zabójstwa Rozpruwacza zainspirowały wiele fikcyjnych dzień kinematografii i literatury (ponad 100 dzieł literatury faktu), a sam Kuba Rozpruwacz stał się na przestrzeni lat najbardziej popularnym seryjnym mordercą w kulturze masowej.
W 2015 roku zostało otwarte Muzeum Kuby Rozpruwacza, na ulicy Cablee Street w Londynie. W muzeum znajduje się aż 6 pięter z oryginalnymi ozdobami z epoki wiktoriańskiej. Znaleźć można tam również odtworzone sceny morderstw (m.in. Catharine Eddowes) czy sypialnię, w której znaleziono zwłoki Mary Jane Kelly. Kuba Rozpruwacz przedstawiony jest na ekspozycji jako cień mężczyzny – w słynnym, długim płaszczu i spiczastym kapeluszu.
Autor: Paulina Zambrzycka
Bibliografia:
- Patricia Cornwell: Kuba Rozpruwacz. Portret Zabójcy, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2004
- James Carnac: Autobiografia Kuby Rozpruwacza, Wydawnictwo W.A.B, Kraków 2013
- Violetta Kwiatkowska-Wójcikiewicz, Kuba Rozpruwacz i inni, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Warszawa 2015