6 najsłynniejszych filmów grozy w reżyserii Alfreda Hitchcocka
Alfred Joseph Hitchcock to słynny reżyser, producent filmowy i scenarzysta z Ameryki. Twórca najsłynniejszych horrorów uznawany jest jako jeden z najbardziej wpływowych na całą historię kina. Filmografia Hitchcocka budzi lęk i niepokój do dnia dzisiejszego, zwłaszcza że najbardziej znane i najciekawsze tytuły reżysera to horrory. Czy reżyser otrzymał za nie jakieś nagrody? Jak wyglądał życiorys Hitchcocka? Sprawdź najstraszniejsze filmy grozy Alfreda Hitchcocka.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o filmografii.
Z tego artykułu dowiesz się:
Najciekawsze, znane filmy grozy Alfreda Hitchcocka
1. Psychoza (1960 rok)
Głównie dzięki temu filmowi kariera Alfreda Hitchcocka nabrała szalonego tempa. Psychoza jest dreszczowcem psychologicznym, który opiera się na powieści „Psychoza” Roberta Blocha. Akcja rozgrywa się wokół Janet Leigh, wcielającej się w postać sekretarki biura Marion Crane. Marzy jej się wielka rodzina ze swoim ukochanym Samem Loomisem (zagrał go John Gavin), więc chce pomóc narzeczonemu wydostać się z dużych tarapatów finansowych. Dokonuje defraudacji sporej ilości pieniędzy, a później wsiada w auto i rusza w podróż. Zatrzymuje się w motelu przy drodze, do której kieruje ją Anthony Perkins (wcielający się w rolę Normana Batesa). Marion ginie, więc poszukiwać ją zaczyna narzeczony zamordowanej i młodsza siostra (w tę rolę wciela się Vera Miles).
Alfred Joseph Hitchcock miał ogromny problem, by wydać Psychozę. Paramonut Pictures nie chciało finansować filmu, a filmowa rodzina producenta uważała, że Psychoza jest zbyt kontrowersyjna. Joseph Stefano zgodził się pracować nad filmem jako scenarzysta. Stefano przyznał później, że Hitchcock wcale nie skupiał się ściśle na motywach i samych postaciach, ale nad techniczną oraz wizualną oprawą całości. Reżyser bardzo często sam odgrywał sceny, które chciał zobaczyć w swoim filmie (jak owijanie ciała martwej kobiety w zasłonę prysznica – Stefano i Hitchcock poświęcali zresztą mnóstwo czasu na opracowanie sceny morderstwa pod prysznicem). Prace nad scenariuszem do Psychozy trwały 11 tygodni. Pierwszy klaps na planie filmowym padł pod koniec listopada 1959 roku. Ostatnie ujęcie nagrano zaś 1 lutego 1960 roku. Film montowano przez ok. 2 miesiące. Autorem słynnej ścieżki dźwiękowej do Psychozy, która do dnia dzisiejszego wywołuje w widzach ogromny niepokój, jest Bernard Herrmann.
Film jest bardzo kontrowersyjny i do dziś wzbudza mieszane uczucia. Chyba sam twórca nie spodziewał się, że kino podczas seansu Psychozy cały czas wypełnione będzie ludźmi, a przed kinem tworzyć się zaczną ogromne kolejki. Psychoza stała się kultową produkcją, na której inspirowane były inne późniejsze filmy grozy (np. horrory Jamesa Wana). Film otrzymał aż 4 nominacje od nagrody Akademii Filmowej, np. za najlepszą reżyserię. To najbardziej kasowy projekt, którego doczekał się Hitchcock – zarobił bowiem aż 32 mln dolarów przy nieco ponad 800 tys dolarów budżetu na nakręcenie dzieła. Psychoza zalicza się do filmów grozy, które w historii kina uznawane są za najstraszniejsze. To dzieło mocno wpłynęło na cały życiorys Alfreda Hitchcocka. Wpłynęło również na życie i poczynania wielu ludzi. Dzięki Psychozie powstały różne inne podobne horrory, jednak też dzieło reżysera zainspirowało m.in. przestępców do popełniania drastycznych zbrodni. Niektórzy po obejrzeniu Psychozy nie chcieli się z kolei… kąpać lub brać prysznica.
2. Ptaki (1963 rok)
Jest to amerykański horror, który wyprodukował oraz wyreżyserował Alfred Hitchcock. Został oparty na powieści Daphne du Maurier z 1952 roku pod tym samym tytułem. Akcja toczy się wokół nagłych i niewyjaśnionych, gwałtownych ataków ptaków na mieszkańców Bodega Bay w Kalifornii. Scenariusz do filmu napisał Evan Hunter, a główne role zagrali: Tippi Hedren (Melanie Daniels), Rod Taylor (Mitch Brenner), Jessica Tandy (Lydia Brenner), Suzanne Pleshette (Annie Hayworth) oraz Veronica Cartwright (Cathy Brenner). Co ciekawe, Alfred Hitchcock pojawia się na początku filmu jako mężczyzna, który wyprowadza psy ze sklepu zoologicznego. Były to zresztą jego dwa własne zwierzaki.
Wśród tematów poruszanych w filmie Ptaki są głównie te wiązane z miłością i przemocą. Przedstawienie ptaków w filmie stale się zmienia, odzwierciedlając rozwój owych tematów. Początkowo ptaki w sklepie zoologicznym symbolizują kwitnącą miłość (między Melanie i Mitchem). Symbolika ptaków zmienia się jednak, gdy zaczynają atakować Bodega Bay. Większość ptaków widzianych w filmie jest prawdziwa chociaż szacuje się, że na stworzenie sztucznych ptaków do filmu wydano ponad 200 tys dolarów. Do ptaków z filmu często dołączały też złapane wróble i mewy, by dopełnić tło. Sceny ataku wron były montowane przez George’a Tomasiniego, a następnie wysyłane do działu efektów specjalnych by je wzmocnić – ponoć Hitchcock zlecał wzmocnienie efektów wielu różnym studiom filmowym (najważniejsze z nich wykonał m.in. Ub Iwerks z Walt Disney Studios).
Film miał premierę 28 marca 1963 roku w Nowym Jorku. Tippi Hedren otrzymała Złoty Glob dla najbardziej obiecującej aktorki (1964 rok). W tym samym roku film został nominowany do Oscara za najlepsze efekty specjalne (których dokonał Ub Iwerks).
3. Nieznajomi z pociągu (1951 rok)
Producent filmowy Alfred Hitchcock utworzył go jeszcze przed sukcesem Psychozy. W role głównie wcielili się m.in. Farley Granger (Guy Haines), Robert Walker (Bruno Anthony), Ruth Roman (Anne Morton) czy Patricia Hitchcock (Barbara Morton). Fabuła filmu polega na spotkaniu się przypadkowych mężczyzn w pociągu. Jeden opowiada drugiemu swój pomysł na zbrodnię i sugeruje, by zawarli umowę – zabójstwo żony jednego za zamordowanie ojca drugiego mężczyzny. Haines nie zgadza się, jednak Anthony faktycznie dokonuje morderstwa i domaga się wywiązania z nigdy niezawartej umowy z nieznajomym.
Film opiera się na powieści Patricii Highsmith, do której prawa reżyser nabył zaledwie za 7500 dolarów – była to bowiem pierwsza książka autorki. Scenariuszem w większej części zajęła się Czenzi Ormonde i Raymond Chandler. Za zdjęcia do filmu odpowiedzialny był Robert Burks. Jednym z najbardziej pamiętnych ujęć filmu jest uduszenie Miriam Joyce Haines, którą zagrała Laura Elliott. Do dziś kierunek filmografia studiuje owe ujęcie w szkołach filmowych. Morderstwo zostało bowiem pokazane jako odbicie w okularach ofiary, które zostały wyrwane z jej głowy i upuszczone na ziemię. Nie da się ukryć. Alfred Hitchcock był mistrzem wizualizacji i scenografii filmowej, inspirując innych twórców aż do dziś. To dzięki niemu powstają m.in. słynne horrory Jamesa Wana. Sprawdź także ten artykuł z TOP 10 filmów Charlie Chaplin.
Najważniejsze horrory kinematografii – filmy grozy Alfreda Hitchcocka
4. Okno na podwórze (1954 rok)
Odważny film Hitchcocka powstał na podstawie powieści Cornella Woolricha. Główne role zagrali m.in. James Stewart, Grace Kelly, Wendell Corey , Raymond Burr i Thelma Ritter. James grający fotografa leży w mieszkaniu, a jego dziewczyna (Kelly) i pielęgniarka (Ritter) często go odwiedzają. Pewnego dnia mężczyzna patrząc przez okno zauważa morderstwo u sąsiadów. Próbuje rozwikłać zagadkę przy pomocy obu dziewczyn oraz miejscowego policjanta.
Ciekawostką jest, że Alfred Hitchcock pojawia się w filmie jako mężczyzna nakręcający zegar w 25 minucie filmu, a wszystkie sceny w podwórzu są widoczne jedynie z perspektywy okna mieszkania głównego bohatera – tego bowiem chciał Hitchcock. Okno na podwórze był nominowany do nagrody BAFTA za najlepszy film (1955 rok), a także 3 razy do Oscara w tym samym roku – za najlepszego reżysera, najlepszy scenariusz (John Michael Hayes) i najlepsze zdjęcia (Robert Burks).
5. M jak Morderstwo (1954 rok)
Słynny dreszczowiec Alfreda Hitchcocka powstał na podstawie powieści Fredericka Knotta. Główne role zagrali w nim Ray Milland Grace Kelly, Anthony Dawson, John Williams i Robert Cummings. Tony Wendice (Milland) chciał zabić swoją niewierną żonę, zlecając zabójstwo znajomemu ze szkoły. Jednak to żona głównego bohatera zabija swojego przyszłego oprawcę. Później zaczyna się ciekawe i budujące napięcie śledztwo, doskonale zobrazowane przez Hitchcocka.
Film M jak Morderstwo był dystrybuowany przez wytwórnię Warner Bros. W niektórych kinach Wielkiej Brytanii i Włoch wyświetlano go w technologii 3D (2013 rok). Kariera Hitchcocka nabrała rozwoju dzięki tej produkcji, ponieważ wykorzystywał w filmie mało znaną do tej pory technologię i trzymające w napięciu sztuczki. W 2001 roku American Film Institute wymienił M jak Morderstwo na liście 100 najlepszych thrillerów wszech czasów. Dzieło Hitchcocka do dziś uznawane jest za jedno z klasycznych przykładów thrillera scenicznego, będąc wielokrotnie reaktywowane.
6. Marnie (1964 rok)
Film powstał na podstawie powieści Winstona Grahama z 1961 roku. Głównych bohaterów grają Sean Connery (Mark Rutland), Tippi Hedren (Marnie Edgar), Diane Baker (Lil Mainwaring), Louise Latham (Bernice Edgar) i Martin Gabel (Sidney Strutt). Marnie to złodziejka notorycznie okradająca swoich szefów. Pewnego dnia poznaje biznesmena Rutlanda, który daje się jej uwieść. Żenią się, jednak niedługo potem na jaw wychodzą problemy psychiczne Marnie. Główną misją Marka staje się poznanie przeszłości swojej żony.
Marnie stała się ostatnim przełomowym filmem w karierze Alfreda Hitchcocka z kilku powodów. To był ostatni raz, kiedy blondynka dostała główną rolę w produkcji Hitchcocka. Był to również ostatni film, podczas którego kręcenia reżyser pracował z kilkoma kluczowymi członkami swojego zespołu – m.in. z reżyserem zdjęć Robertem Burkem (zmarł w 1968 roku), montażystą Georgem Tomasinim (zmarł wkrótce po wydaniu Marnie) i kompozytorem Bernardem Herrmannem. Marnie nadal ma swoich fanów na całym świecie, wywołując lęk u widzów. Film pozostał jednym z największych i jednocześnie najmroczniejszych osiągnięć Alfreda Hitchcocka.
Autor: Paulina Zambrzycka
Bibliografia:
- Peter Ackroyd: Alfred Hitchcock, Wydawnictwo Zysk i S-Ka, Warszawa 2016
- Stephen Rebello: Alfred Hitchcock. Nieznana historia „Psychozy”, Wydawnictwo SQN, Warszawa 2013