Wszystkie żony i dzieci Władysława Hermana. Przedstawiamy życie rodzinne władcy

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Mariusz SampDrukujUdostępnij

Pierwsza żona i pierwszy syn

Około 1070 roku Władysław I Herman ożenił się z nieznaną bliżej kobietą, wywodzącą się najprawdopodobniej z rodu Prawdziców. Trudno przesądzić, czy związek ten został uświęcony przez Kościół, czy też nie. Niektórzy historycy przypuszczali, iż ślub zawarto według obrządku słowiańskiego.

Najpóźniej w 1073 roku Władysław I Herman mógł cieszyć się z narodzin pierwszego ze swoich synów. Nazywał się Zbigniew. W latach 1102-1107 władał on Wielkopolską, Mazowszem i Kujawami. W wyniku przegranej wojny domowej wypędził go z Polski jego przyrodni brat, Bolesław Krzywousty. Około 1111 roku Zbigniew został oślepiony, w następstwie czego zmarł. Nie jest znane jego ewentualne potomstwo.

Kolejne żony i dzieci Władysława Hermana

Judyta Przemyślidka – życiorys

Około 1080 roku Władysław I Herman związał się z Judytą, córką władcy Czech Wratysława II i księżniczki węgierskiej Adelajdy. Małżeństwo to przypieczętowało przymierze polskiego księcia z Czechami oraz ustabilizowało jego panowanie w Polsce po wygnaniu z kraju króla Bolesława II Śmiałego, brata Władysława.

Według relacji najstarszego polskiego kronikarza Anonima zwanego Gallem, małżeństwo Hermana z Judytą było przez dłuższy czas bezdzietne. W związku z tym para książęca wysłała do klasztoru w Saint-Gilles w Prowansji poselstwo, prosząc tamtejszego patrona – św. Idziego – o wstawiennictwo. Prośba została wysłuchana i najpóźniej w sierpniu 1086 roku Władysławowi urodził się kolejny syn – Bolesław Krzywousty.

Radość matki i ojca z narodzin upragnionego potomka trwała bardzo krótko, bo zaledwie 4 miesiące. 25 grudnia 1086 roku Judyta umarła. Pochowano ją w Płocku. Według Galla, „niewiasta ta pełniła dzieło miłosierdzia wobec biednych i więźniów, szczególnie bezpośrednio przed śmiercią, i wielu chrześcijan wykupywała za własne pieniądze z niewoli od Żydów”.

Judyta Salicka i jej rodzina

Żałoba Władysława Hermana po śmierci pierwszej żony trwała do 1088 roku. W tym właśnie roku schorowany władca ożenił się po raz trzeci. Jego wybranką została urodzona w 1047 roku wdowa po królu Węgier, Salomonie. Nosiła dokładnie takie samo imię, jak poprzednia małżonka Władysława. Była córką cesarza Henryka III i siostrą cesarza Henryka IV.

Judyta Salicka w chwili przybycia do Polski nie mogła pochwalić się jakąś chwalebną przeszłością. Źródła odnotowały, iż nie dochowała wierności swemu pierwszemu małżonkowi Salomonowi. Również i polskie przekazy pisane na czele z Kroniką polską Anonima zwanego Gallem przypisywały jej zdradzanie Władysława Hermana. Jej kochankiem miał być palatyn książęcy – Sieciech.

Księżna miała istotny wpływ na męża. W 1089 roku nakłoniła go do odesłania Zbigniewa do jednego z saskich klasztorów, w którym przeoryszą była jej starsza siostra – Adelajda. Judyta Salicka spodziewała się urodzić Władysławowi syna. Ostatecznie do tego nie doszło. Zmarła około 1105 roku w klasztorze benedyktynek w Weltenburgu, przeżywszy męża o co najmniej trzy lata. A może zainteresuje cię także ten artykuł o żonach Władysława Jagiełły?

Bolesław Krzywousty – upragniony dziedzic Władysława

Żył ponad 50 lat. Zmarł 28 października 1138 roku w Sochaczewie. Pozostawił po sobie co najmniej 14 dzieci. Jego pierwszą żoną była córka wielkiego księcia kijowskiego Światopełka II, Zbysława. Urodziła ona mu syna Władysława II Wygnańca i przypuszczalnie 2 córki.

Około 1115 roku Bolesław Krzywousty związał się z Salomeą z Bergu. Powiła mu ona 6 synów i 6 córek. Prawie wszyscy synowie Krzywoustego byli książętami zwierzchnimi Polski (Władysław II Wygnaniec, Bolesław IV Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Kazimierz II Sprawiedliwy).

Córki Władysława Hermana

Judyta Salicka dała Władysławowi Hermanowi trzy córki. Imiona dwóch z nich nie zostały wymienione w annałach. Między 1089 a 1090 rokiem na świecie pojawiła się najstarsza córka księcia. Powszechnie uważa się, iż była ona żoną księcia ruskiego Jarosława Świętopełkowicza, brata Zbysławy, pierwszej żony Bolesława Krzywoustego. Zdaniem K. Jasińskiego, ślub Piastówny miał miejsce między 1101 a 1111 rokiem. Data śmierci i miejsce pochowania księżniczki jest nieznane.

Między 1090 a 1091 rokiem urodziła się druga córka Władysława Hermana o imieniu Agnieszka. W latach 1103-1110 była opatką w klasztorze w Kwedlinburgu, gdzie biła własne monety. Z kolei między 1110 a 1125 rokiem była opatką w klasztorze w Gandersheim. W 1119 roku została obłożona klątwą przez papieża za to, że w sporze między papiestwem a cesarstwem o inwestyturę poparła Henryka V, jej brata stryjecznego. Śmierć zajrzała Agnieszce w oczy w 1125 lub 1126 roku. Pochowano ją w kolegiacie kwedlinburskiej.

Najpóźniej w 1092 roku Władysławowi Hermanowi urodziła się trzecia nieznana z imienia córka. Anonim zwany Gallem napisał o niej tylko tyle, że poślubił ją „ktoś z jej rodaków”. Według O. Balzera, autora „Genealogii Piastów” księżniczka piastowska najprawdopodobniej nie związała się z którymś z książąt pomorskich, którzy w tym czasie byli poganami. W nauce niemieckiej upowszechnił się pogląd, iż Władysławówna mogła być pierwszą żoną margrabiego Vohburga, Cham i Nabburga Dypolda III. W świetle źródeł, żona Dypolda urodziła syna Dypolda oraz 4 córki: Adelę, Zofię, Eufemię i Judytę. Pierwsza z wymienionych córek została później żoną cesarza Fryderyka Barbarossy. Trzecia córka Władysława Hermana zmarła najwcześniej około 1112 roku. Miejsce jej pochówku nie jest znane.

Autor: Mariusz Samp

Bibliografia: 

1. Balzer Oswald, Genealogia Piastów, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2005.
2. Besala Jerzy, Piastowie – Przemyślidzi – Andegawenowie, Dom Wydawniczy Bellona – Muza, Warszawa 2006.
3. Barański Marek Kazimierz, Dynastia Piastów w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
4. Benyskiewicz Krzysztof, W kręgu Bolesława Szczodrego i Władysława Hermana, Piastowie w małżeństwie, polityce i intrydze, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010.
5. Benyskiewicz Krzysztof, Władysław Herman, Książę Polski 1079-1102, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2014.
6. Delestowicz Norbert, Zbigniew, książę Polski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2017.
7. Jasiński Kazimierz, Rodowód pierwszych Piastów, posłowie T. Jurek, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2004.
8. Kosonowski Mateusz, O najnowszym historiograficznym portrecie Władysława Hermana, „Studia Historyczne” 58 (2015), 4.
9. Krawiec Adam, Król bez korony, Władysław I Herman książę polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
10. Labuda Gerard, Korona i infuła, Od monarchii do poliarchii, Krakowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1996.
11. Mikołajczyk Agnieszka, Życie Władysława Hermana przed objęciem tronu, [w:] Z dziejów średniowiecznej Europy Środkowo-Wschodniej, Zbiór studiów, cz. 2, red. J. Tyszkiewicz, Warszawa 2007.
12. Powierski Jan, Kryzys rządów Bolesława Śmiałego, Polityka i jej odzwierciedlenie w literaturze średniowiecznej, Wydawnictwo „Marpress”, Gdańsk 1992.
13. Rosik Stanisław, Wiszewski Przemysław, Wielki poczet polskich królów i książąt, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2006.
14. Szwarc Andrzej, Urbański Marek, Wieczorkiewicz Paweł, Kto rządził Polską?, Świat książki – Bertelsmann Media, Warszawa 2007.
15. Trawkowski Stanisław, Władysław I Herman, [w:] Poczet królów i książąt polskich, red. A. Garlicki, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1978.
16. Urbański Marek, Poczet królowych i żon władców polskich, Bauer-Weltbild Media, Warszawa 2006.
17. Żylińska Jadwiga, Piastówny i żony Piastów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1969.