10 najpiękniejszych opuszczonych zamków i pałaców w Polsce
![Pałac w Bożkowie - fot. Jacek Halicki lic. CC BY-SA 3.0 pl Opuszczony pałac w Bożkowie](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/main-m.webp)
W naszym kraju jest mnóstwo opuszczonych, zapomnianych zamków i pałaców. Dawniej mieściły się w nich bogato zdobione komnaty, które zamieszkiwały najbogatsze rodziny. Wokół budowli rozciągały się zaś piękne ogrody, w których urządzano przyjęcia dla wysoko postawionych oraz najzamożniejszych ludzi. Dziś niesamowite obiekty popadły w ruinę, zostały wystawione na sprzedaż albo oddane w ręce prywatne i zapomniane. Sprawdź 10 najpiękniejszych opuszczonych zamków i pałaców w Polsce, które warto zobaczyć.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o zabytkach.
10 zapomnianych zamków i pałaców w Polsce. Zobacz, które z nich warto odwiedzić!
1. Pałac w Bożkowie
Jest to jeden z najpiękniejszych pałaców na Dolnym Śląsku. Dawniej zachwycał niesamowitym bogactwem i przepychem. Był przepiękny nie tylko w XVI wieku, czyli w czasach jego zbudowania, ale też w czasach PRL – choć wtedy mieściły się tutaj różne szkoły. Czasami w Internecie pojawiają się informacje, iż wspaniała budowla zostanie przekształcona w elegancki hotel. Niektórzy szeptają również, że pałacem w Bożkowie zainteresowany jest sam… książę Karol. Wszystko to jednak nie jest prawdą, a wyłącznie pomówieniami w sieci. Pałac wystawiony jest bowiem na sprzedaż za 6 700 000 mln złotych i wciąż nie odnalazł nowego właściciela.
Historia budynku jest dość skomplikowana. Pałac przewijał się przez wiele bogatych rąk. Po pożarze w 1870 roku przebudowano go po raz ostatni. Od 1999 roku pałac w Bożkowie przeszedł na własność starostwa. W 2010 roku w potężną budowlę zainwestował zaś nieznany kupiec z Sobótki. Czy pałac można odwiedzić? Nie zawsze. Jeżeli porozmawia się ze stróżem pałacu, można umówić się na zwiedzanie z nim wnętrza budynku. Pod warunkiem, że dozorca pałacu będzie miał jednak… dobry humor.
2. Pałac w Krowiarkach
Niesamowity pałac, a w zasadzie cały zespół pałacowo-parkowy znajduje się we wsi Krowiarki (województwo śląskie). Dawniej mieszkały tu rody Donnersmarck, Strachwitz oraz Gashin. Dziś nie mieszka w nim nikt, a przepiękna budowla z dnia na dzień niszczeje coraz bardziej. Ciężko znaleźć właściciela, który zadbały o tak ogromną przestrzeń – 115 sal, 30 piwnic tworzących labirynt i wielki park pałacowy.
![Pałac w Krowiarkach w 1908 roku - fot. domena publiczna Pałac w Krowiarkach, 1908 rok](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/palac-w-krowiarkach-m.webp)
Do 2015 roku prywatny inwestor przeznaczył na renowację pałacu i parku ok. 20 mln złotych. Prace w dalszym ciągu postępują, jednak bardzo powoli – pałac w Krowiarkach jest bowiem skarbonką bez dna. W związku z tym niewiadomo, czy kiedykolwiek uda się odrestaurować całą budowlę. Pałac można zobaczyć od zewnątrz, gdy brama na terenie budynku jest otwarta. Z reguły trzeba jednak wcześniej umówić się na wizytę.
![Pałac w Mokrzeszowie. Fragment pocztówki sprzed 1939 roku nieznanego autorstwa - fot. licencja CC BY-SA 4.0 Pałac w Mokrzeszowie, przed 1939](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/palac-w-mokrzeszowie-m.webp)
3. Pałac w Mokrzeszowie
Budowla została wzniesiona przez Zakon Kawalerów Maltańskich w 1860 roku i znajduje się w dolnośląskiej wsi Mokrzeszów. Pałac jest klimatyczny, ale też bardzo tajemniczy. Najbardziej mroczna jest jednak historia budynku. Z początku miał się w nim mieścić szpital i sanatorium, jednak później – gdy właściciele wpadli w tarapaty finansowe i sprzedali pałac – otworzyła się tam w 1938 roku „fabryka dzieci aryjskich”. Mury pałacu służyły więc kobietom „czystej rasy niemieckiej” do rodzenia potomstwa aryjskiej krwi.
W 1945 roku zakończono w pałacu „aryjską produkcję dzieci”. Utworzono w nim koszary dla radzieckich żołnierzy, a później działającą do 1982 roku szkołę. W 1995 roku pałac w Mokrzeszowie zakupiła pewna niemiecka rodzina. Miała zamiar otworzyć w nim luksusowy hotel, jednak… ślad po właścicielach zaginął. Dziś do pałacu ciężko jest się dostać, gdyż przejął go świdnicki starosta. Czy komuś uda się w przyszłości odkupić pałac? Niestety, nie wiadomo. Wiadomo jednak, że pałac we wsi Mokrzeszów popada w coraz większą ruinę.
4. Zamek w Ząbkowicach Śląskich
W województwie dolnośląskim mieści się zdecydowanie największa liczba opuszczonych zamków i pałaców w Polsce. Jednym z nich jest renesansowy zamek w Ząbkowicach Śląskich, wybudowany w latach 1522-1532. Budowla została ostatecznie opuszczona w 1728 roku, zaś pożar z 1784 roku całkowicie zniszczył konstrukcję zamku.
Obecnie zabezpieczono część obiektu, jednak nadal jest on ruiną. Całe szczęście, utrzymywaną i konserwowaną jako tzw. trwała ruina. Ruiny zamku w Ząbkowicach Śląskich można zwiedzać od zewnątrz i od środka, po wcześniejszym zakupieniu biletu.
![Pałac w Rząśniku, widok od południowego-wschodu - fot. praca własna Innaina lic. CC BY-SA 3.0 pl Pałac Rząśnik od południowego-wschodu](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/palac-w-rzasniku-m.webp)
5. Pałac w Rząśniku
To kolejny piękny, jednak opuszczony budynek na Dolnym Śląsku. Patrząc na niego ciężko uwierzyć, że dawniej była to jedna z najpiękniejszych i największych rezydencji w Górach Kaczawskich. Pałac w Rząśniku wybudowano w 1734 roku. W XIX budowlę zaś odrestaurowano i wyremontowano. Obecnie pałac jest ruiną, jakich na Dolnym Śląsku wiele.
Po 1945 roku mieszkali tutaj pracownicy PGR-u. Poza naprawą dachu w latach 60-tych, nigdy nie wykonano całościowego remontu pałacu. Dziś pałac w Rząśniku jest już wyłącznie ruiną, przysłoniętą przez dziką roślinność. Nie zapowiada się, by ktokolwiek miał zrobić porządek z tym miejscem i przywrócił mu dawną świetność.
Opuszczone zamki i pałace w Polsce – TOP 10. Czy znasz je wszystkie?
6. Pałac w Mańczycach
Pałac został wybudowany w dolnośląskiej wsi Mańczyce w okolicy XVI wieku. Na obecny kształt i formę przebudowała go rodzina von Stosch. Szacuje się, że dokonali tego mniej więcej pod koniec XVIII wieku.
Dziś pałac w Mańczycach jest opuszczony i wciąż rozpaczliwie szuka nowego właściciela. Barokowa budowla na Dolnym Śląsku kosztuje 3 000 000 mln złotych. Obiekt można podziwiać wyłącznie od zewnątrz. Pałac bowiem zabezpieczono w taki sposób, by nieproszeni goście nie dostali się do środka.
![Ruiny pałacu Reichenbachów w Goszczu - fot. Sławomir Milejski lic. CC BY-SA 3.0 pl Ruiny pałacu w Goszczu](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/zamek-w-goszczu-m.webp)
7. Pałac w Tworkowie
Pałac, a raczej już jego ruiny znajdują się w powiecie raciborskim, w mieście Tworków (województwo śląskie). Kiedyś znajdowała się tutaj średniowieczna warownia, zaś później gotycki zamek. W czasach wojny trzydziestoletniej mieściła się tu kwatera wojskowa. Ostatnimi znanymi właścicielami pałacu była rodzina von Saurma-Jeltsch (1841 rok). W 1931 roku prywatny nabywca pałacu ponoć celowo podpalił budowlę, by uzyskać odszkodowanie – a przynajmniej tak twierdzą mieszkańcy Tworkowa oraz Sąd Rejonowy w Raciborzu. Ówczesny właściciel odszkodowania nie otrzymał.
W 2016 roku gmina Krzyżanowice dostała pieniądze na odrestaurowanie wieży oraz pałacowych ruin. Dziś można zwiedzić pałac i podziwiać jego dawny blask. Na pałacową wieżę można wdrapywać się od lipca 2020 roku. Warto się na nią wspiąć, gdyż wieża znajduje się na 21 metrach wysokości – z samego szczytu widać zatem przepiękną panoramę okolicy. Zwiedzanie ruin oraz okolicznego parku i stawu jest darmowe.
8. Pałac w Bratoszewicach
Obiekt mieści się w województwie łódzkim. Pałac do dnia dzisiejszego cieszy się ogromną popularnością wśród zwiedzających. Wybudowano go w latach 1921-1922 jako rezydencję letnią dla rodziny Rzewuskich. Od 1945 roku na terenie pałacowym funkcjonowała szkoła rolnicza, zaś później internat. W pałacu utworzono też biura i mieszkania dla pracowników szkoły. W 1985 roku rezydencja Rzewuskich została zniszczona przez pożar. Od tamtej pory jest już tylko ruiną.
Pałac w Bratoszewicach wpisany został do rejestru zabytków razem z otaczającym go parkiem. Budowla jest dziś w opłakanym stanie, jednak miejsce wciąż odwiedzają turyści głodni ekstremalnych wrażeń. Istnieją pogłoski, iż pałac wrócił do rodziny Rzewuskich. Czy istnieje więc szansa, że niebawem Rzewuscy przywrócą pałacowi dawną świetność? Zobaczymy.
![Ruiny arkady dawnego dziedzińca zamku w Tworkowie fot. Marcin Szala lic. CC BY-SA 3.0 Ruiny zamku w Tworkowie](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/zamek-w-tworkowie-m.webp)
9. Pałac w Goszczu
Obiekt ten jest niewątpliwie jedną z najmniej znanych perełek Dolnego Śląska. Pałac wybudowano w latach 1730-1740, zastępując nim XII-wieczny zamek. W 1749 roku pałac w Goszczu został zniszczony przez ogromny pożar. W jego miejscu stanął więc nowy budynek, który zaprojektował Karl Martin Frantz. Do 1945 roku mieszkała w nim rodzina Reichenbachów, zaś później pałac przejęło radzieckie wojsko. W 1947 roku pałac… znów spłonął.
Obiekt przez wiele lat kolejnych popadał w ruinę. Gmina Twardogóra otrzymała jednak dotację z Unii Europejskiej w wysokości ok. 9 mln złotych, dzięki czemu pałacowe ruiny będą mogły zostać odnowione. Jest nadzieja, że za jakiś czas pałac w Goszczu znów będzie przepięknym miejscem, udostępnionym turystom do zwiedzania.
10. Pałac Sybilli w Szczodrem
Dolnośląski pałac zbudowany został w latach 1685-1692 i długo pełnił funkcję rezydencji książąt oleśnickich – Wirtembergów, Welfów, a później władców Saksonii. Bardzo często określano pałac mianem „śląski Windsor”. W 1945 roku obiekt spłonął i już nie udało się go odbudować. W 1992 roku pałac odkupiła prywatna spółka, zaś w 2001 roku budynek trafił w ręce osoby prywatnej.
![Pałac Sybilli w XIX wieku - fot. domena publiczna Pałac Sybilli w XIX wieku](https://static.kronikidziejow.pl/media/artykul/4/440/palac-sybilli-m.webp)
Dziś nikt nie zdaje się pamiętać o niesamowitym pałacu, który obrośnięty jest dziką roślinnością. Pałac Sybilli w Szczodrem w 1990 roku wpisany został do rejestru zabytków. Naprawdę warto go odwiedzić, mimo że nie zostało tam zbyt wiele śladów po „śląskim Windsorze”. Można jednak przespacerować się wokół obiektu i podziwiać to, co jeszcze nie zostało nadszarpnięte zębem czasu.
Autor: Paulina Zambrzycka
Bibliografia:
- Gospodarek Mikołaj: Bucket list Polska. 365 nieoczywistych miejsc, Wydawnictwo Pascal, Warszawa 2021
- Stathers Kath: Bucket list. 1000 pomysłów na przygody życia, Wydawnictwo Publicat, Warszawa 2019
- L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski:Leksykon zamków w Polsce, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2001