Antoni Cierplikowski – w jaki sposób zrewolucjonizował modę lat międzywojennych?

Antoni Cierplikowski – polski fryzjer, który stał się sławny na cały świat

Antoni Cierplikowski od zawsze marzył, aby zostać fryzjerem

Antoni urodził się 24 grudnia 1884 roku w Sieradzu. Jego ojciec był szewcem, a matka krawcową. Antoni miał czwórkę braci – młodszego Hieronima i trzech starszych: Władysława, Józefa i Rafała. Jako że w tamtych czasach Sieradz mieścił się na granicy zaboru rosyjskiego, rodzina Cierplikowskich nie miała najłatwiejszego życia. Rodzice każdego dnia ciężko zarabiali na utrzymanie licznej rodziny. Mimo że swój czas i serce wkładali w szewstwo i krawiectwo, pieniędzy wciąż brakowało.

Antoni bardzo kochał swoją mamę. Był z nią emocjonalnie związany, zwłaszcza że żywiła wobec niego dokładnie takie samo, bezwarunkowe uczucie. Mama zawsze powtarzała Antoniemu, że jest zdolny i kiedyś osiągnie wielki sukces. Właśnie dlatego młody Antoni od zawsze był przekonany, iż czeka go piękne życie – wystarczy tylko, że odnajdzie swoją drogę. Chłopiec, poza towarzystwem mamy, nie lubił dziewcząt. Unikał z nimi nie tylko kontaktu fizycznego, ale nawet przypadkowych spojrzeń. Zaniepokojona rodzina postanowiła wysłać Antoniego do wuja Pawła Lewandowskiego w Łodzi. Otworzył tam bowiem swój zakład fryzjerski i akurat potrzebował pomocy. Antoni wydawał się znakomitym kandydatem.

Młody Cierplikowski miał 11 lat. Właśnie wtedy, w zakładzie wujka Lewandowskiego, po raz pierwszy zetknął się z fryzjerstwem. Podpatrywał pracę wujka, a czasem zastępował go w zakładzie – zwłaszcza że Lewandowski lubił naużywać alkoholu. Klientki wuja były bardzo zadowolone z fryzur, które młody Antoni tworzył im na głowie. Zachęcały go, by spróbował swoich sił w stolicy mody, Paryżu. Sugerowały, że w zakładzie wiecznie pijanego wuja może zmarnować swój wielki talent. Antoni z początku był sceptycznie nastawiony do przeprowadzki. W wieku 17 lat stwierdził jednak, że to bardzo dobry pomysł. Zamarzył o zamieszkaniu w Paryżu i czesaniu największych gwiazd.

Przeprowadzka do Paryża i pierwsze sukcesy

Jak postanowił, tak zrobił. Antoni w 1901 roku przeprowadził się do Paryża. Od razu zachłysnął się wielkim miastem, które w porównaniu do Łodzi tętniło nowoczesnością i elegancją. Młodzieniec długo szukał źródła zarobku, z którego mógłby opłacać wynajęte niewielkie lokum w jednej z paryskich dzielnic. W końcu trafił na pana Monsieur Decoux, który był w Paryżu cenionym fryzjerem specjalizującym się w treskach i perukach. Z początku Cierplikowski robił więc fryzury na perukach, które wcześniej własnoręcznie tkał z naturalnych włosów. Przez kolejne trzy lata uczył się języka francuskiego, pracował i cały czas zgłębiał tajniki zawodu fryzjera. Nie miał wówczas pojęcia, że niedługo zrobi się sławny niczym Patek Philippe bądź Maksymilian Faktorowicz.

W 1903 roku odbywało się święto tzw. katarzynek, aby uczcić patronkę niezamężnych kobiet. Każda singielka chciała mieć z tej okazji wyjątkową fryzurę. Większość dziewcząt zgłaszała się do salonu fryzjerskiego Decoux, który cieszył się w Paryżu ogromnym powodzeniem. Jako że właścicielowi zakładu brakowało już rąk, by obsłużyć wszystkie klientki, poprosił Antoniego o pomoc. Młody mężczyzna stworzył tak finezyjne i piękne fryzury klientkom pana Decoux, iż kobiety zaczęły do niego wracać. Były zachwycone pracą Antoniego z włosami. Cierplikowski zaczął wówczas przekonywać kobiety, że higiena głowy jest bardzo ważna, zwłaszcza przed czesaniem włosów. Warto dodać, że w tamtych czasach panie nie myły włosów tak często, jak robi się to dziś. Mycie włosów w zasadzie należało do… tematów tabu.

Związek Antoniego z manikiurzystką

W pracowni Decoux nasz polski fryzjer spotkał lokalną manikiurzystkę, Marie-Louise-Berthe Astier. Dzieliła ich przepaść w przypadku poglądów, jednak para zbliżyła się do siebie. Antoni był poruszony tym, jak bardzo Marie jest radosna, uczciwa i ciepła w stosunku do niego. Cierplikowski, siedząc daleko od domu i rodziny, poczuł się przy Marie bezpieczny. Kobieta z kolei zafascynowała się jego miłością do swojej pasji i tym, że Antoni potrafił słuchać jak nikt inny. Marie również lubiła słuchać Cierplikowskiego, zawsze pozwalając mu się wygadać. Para zakochała się w sobie i niedługo potem przeniosła się do Deauville.

Antoni wraz z Marie otworzyli wspólny biznes w pobliżu Hotelu Normandy. Dogodna lokalizacja pozwoliła parze przyciągnąć do siebie zamożną klientelę, która po przyjeździe do Paryża pomieszkiwała w Normandy. Właśnie wtedy Cierplikowski zaczął zapoznawać się z „wielkim światem”, przyjmując do salonu kolejne wielkie aktorki, modelki czy piosenkarki. W 1905 roku Antoni z Marie przenieśli się do Londynu, by spróbować tam swoich sił. Polak nie był zachwycony londyńskim klimatem. Stwierdził jednak, że nauczy się tam języka angielskiego.

Związek polskiego fryzjera z polską manikiurzystką wciąż się rozwijał. Marie wkrótce dowiedziała się, że jest w ciąży. Nie miała jednak pojęcia o tym, że Antoni tak naprawdę… był gejem. Fryzjer preferował mężczyzn, do czego nie przyznał się swojej ukochanej. Jako że Marie zaszła z nim w ciążę, Antoni decydował się wziąć z manikiurzystą ślub. Para pobrała się 24 stycznia 1909 roku. W kwietniu na świat przyszło ich dziecko, które umarło zaledwie miesiąc po narodzinach. Małżeństwo załamało się i wróciło do Paryża. Tam zamieszkali przy jednej z typowych ulic na Montmartre i całkowicie oddali się pracy.

Życie polskiego fryzjera na paryskich salonach. Ciekawostki o Cierplikowskim

Największy sukces Antoniego – fryzura a la garçonne

Cierplikowski w 1912 roku postanowił założyć swój prywatny zakład fryzjerski. Otworzył go przy rue Cambon 5 – dokładnie tej samej ulicy, gdzie pracowała Coco Chanel. Mimo że Antoni był już znany w Paryżu, dopiero w tym roku stał się sławny na cały świat. Polski fryzjer wprowadził bowiem do świata mody fryzurę, którą nazwał a la garçonne („na chłopczycę”). Wymyślił ją dla aktorki Ève Lavallière, która dzięki fryzurze Cierplikowskiego została odmłodzona o kilka lat. Zachwycone gwiazdy kina i muzyki zaczęły uderzać do salonu Polaka drzwiami i oknami, mimo że moda na krótkie włosy wcale nie była wówczas powszechna. W zarządzaniu salonem pomagała mężowi wierna Marie. Antoni do końca dni mówił, że jego wielki sukces nie udałby się, gdyby nie jego żona.

Salon Cierplikowskich przyciągał największe znane artystki. Wyróżniał się bowiem oryginalnością, której nie można było znaleźć w żadnym innym miejscu na świecie. Klientki mogły korzystać w salonie zarówno z usług fryzjerskich, jak i masażu czy manicure. Antoni jako pierwszy używał też w swoim zakładzie elektrycznej suszarki, a także zainstalował kilka stanowisk do mycia włosów i oddzielne lustra. Imperium Cierplikowskich z dnia na dzień się powiększało. Do salonu zaglądały m.in. Isadora Duncan, Edith Piaf czy Brigitte Bardot. Cierplikowscy zaprzyjaźnili się też z samym Pablem Picasso czy Salvadorem Dali. W latach 20-stych XX wieku państwo Cierplikowscy posiadali już ok. 60 salonów na całym świecie.

Ciekawostki na temat orientacji seksualnej Cierplikowskiego

Homoseksualizm Antoniego był jedną z największych tajemnic fryzjera. Mężczyzna miał w swoim życiu tylko jedną kobietę, Marie. Pilnował jednak, by nie zabierać ze sobą żony w zagraniczne podróże. Wolał wtedy bywać wśród mężczyzn. Cierplikowski często podróżował między Paryżem a Nowym Jorkiem. Gdy w Stanach Zjednoczonych czuł się zmęczony, udawał się na Fire Island. Tam, w swojej ogromnej willi, odczuwał bowiem największą wolność. Mógł też odciąć się od otoczenia i zapraszać do posiadłości tyle osób, ile chciał.

Antoni Cierplikowski w USA spotykał się głównie z mężczyznami. To właśnie ich zapraszał do swojej willi na Fire Island. Z czasem fryzjer tak bardzo zaczął obnosić się ze swoim homoseksualizmem, iż wyspa okrzyknięta została idyllą lesbijek oraz gejów. Czy Marie dowiedziała się o tym, że jej mąż preferował mężczyzn? Nie do końca wiadomo. Nawet jeżeli wiedziała wszystko na temat orientacji Antoniego, nigdy nie dała tego po sobie poznać. Para spędziła ze sobą 50 lat, cały czas wspierając się i pomagając sobie nawzajem.