Dzieci Mieszka I – ile potomstwa miał pierwszy władca Polan?
Mieszko I rządził państwem polskim przez około 30 lat. W tym czasie przez jego łoże przewinęły się przynajmniej dwie niewiasty. Jak się nazywały? Skąd pochodziły? Ile dały mu dzieci? Co na ich temat wiadomo? Oto podstawowe pytania, na które będzie mógł znaleźć odpowiedź czytelnik niniejszego tekstu.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o Mieszku I.
Żony Mieszka I – podstawowe informacje i ciekawostki
Życiorys Mieszka I obfituje w wiele niewyjaśnionych spraw. M. in. nic pewnego nie wiadomo na temat tego, co robił on przed przyjęciem chrztu (966). W świetle relacji najstarszego kronikarza polskiego, Anonima zwanego Gallem, Mieszko przed poślubieniem Dobrawy miał aż siedem żon. Niestety współczesne temu księciu źródła nie potwierdziły tej ciekawostki, choć wiadomo, iż zwyczaj poligamii był rozpowszechniony wśród ówczesnych plemion pogańskich.
Za rzecz pewną należy uznać fakt poślubienia przez Mieszka księżniczki czeskiej – Dobrawy. Nastąpiło to w 965 roku. Dobrawa była córką księcia praskiego Bolesława I Srogiego, który skusił się na sojusz z Piastami. Przymierze to było wymierzone przeciwko Wieletom, głównemu rywalowi Mieszka I w tym czasie. Od 965 roku datuje się nawiązanie przyjaznych relacji między Polską a Czechami. Trwało to mniej więcej do roku 977, wtedy bowiem zmarła Dobrawa.
Po śmierci Przemyślidki Mieszko związał się z Odą. Ich ślub odbył się najpóźniej w 980 roku. Przed zamążpójściem Oda przebywała w klasztorze, z którego wydobył ją jej ojciec margrabia Marchii Północnej Dytryk i oddał w ręce Mieszka. Było to typowe małżeństwo polityczne. Zakończyło się ono wraz ze śmiercią władcy polskiego (992). Oda zmarła w 1023 roku w jednym z kwedlinburskich klasztorów.
Mieszko i dzieci
Bolesław Chrobry i Świętosława
Dobrawa urodziła pierwsze dziecko Mieszkowi już w 967 roku. Data ta musiała utkwić w pamięci małżonków aż do końca ich życia. Na świecie pojawił się wtedy upragniony ich syn, którego historia zapamiętała jako wielkiego władcę i wodza. Mowa tu rzecz jasna o Bolesławie Chrobrym. Rządził on Polską przez ponad 30 lat. Stoczył wiele zwycięskich bitew. Na swoim koncie odnotował też kilka porażek. Za jego rządów państwo polskie rozrosło się o nowe ziemie, w tym Milsko, Łużyce, Morawy, Czechy oraz Grody Czerwieńskie. Część tych zdobyczy okazała się jednak nietrwała.
Przez wiele lat (1002-1018) Bolesław Chrobry wojował z cesarzem Henrykiem II, reprezentującym saską dynastię Liudolfingów. Konflikt zakończył się podpisaniem pokoju w Budziszynie, przypieczętowującym zwycięstwo Polski. Na marginesie warto dodać, iż Henryk II został w 1146 roku wyniesiony na ołtarze, z kolei podobnego zaszczytu nie dostąpił Piast, który również miał zasługi na polu chrystianizacji swego władztwa. Bolesław Chrobry rozstał się z tym światem w 1025 roku. Przed śmiercią włożył jako pierwszy z Piastów koronę na swoją skroń.
Mieszkowi I urodziła się również córka – Świętosława-Sygryda. Jej życiorys, przede wszystkim, najwcześniejsze lata życia, są mało znane. Najpóźniej w 984 roku Mieszko I wydał córkę za króla Szwecji, Eryka Zwycięskiego. Było to typowe małżeństwo polityczne. Zawiązany sojusz polsko-szwedzki był bezpośrednio wymierzony przeciwko Duńczykom. Świętosława urodziła Erykowi przynajmniej dwójkę dzieci. Córkę Holmfrydę Eriksdotter oraz syna Olafa Skötkonunga. Olaf w 995 roku przejął władzę w Szwecji po śmierci ojca.
Po śmierci Eryka Świętosława wyszła za mąż za króla Danii i Norwegii, Swena Widłobrodego. Dostępne informacje źródłowe sugerują, iż królowa doczekała się dwóch córek (Estrydy i Świętosławy) oraz dwóch synów:
- Haralda II Svenssona (króla duńskiego w latach 1014-1018)
- Kanuta Wielkiego (króla Danii, Norwegii i Anglii)
Świętosława zmarła po 1016 roku. Jeszcze przed śmiercią spotkała ją haniebna historia. Musiała uciekać z dworu, z którego przepędził ją jej mąż. Schronienie znalazła następnie na dworze brata, Bolesława Chrobrego. Po śmierci Swena Widłobrodego Świętosława wróciła do Skandynawii.
Mieszko, Świętopełk i Lambert
Ze związku z Odą Mieszko I miał trzech synów: Mieszka, Świętopełka i Lamberta. Pierwszy z wymienionych urodził się około 980 roku. Imię odziedziczył po ojcu. Imię Mieszka zostało wspomniane m.in. w słynnym dokumencie „Dagome iudex”, oddającym państwo piastowskie pod opiekę Stolicy Apostolskiej. Po śmierci ojca, Mieszko wraz z pozostałym rodzeństwem i matką zostali wypędzeni z Polski przez Bolesława Chrobrego. Nastąpiło to między 992 a 995 rokiem. Oda zabrała następnie synów do Niemiec i tutaj dalej ich wychowywała. Co robił Mieszko Mieszkowic po wypędzeniu z Polski, można tylko zgadywać. Nie wiadomo, czy kiedykolwiek się ożenił. Nie jest też znana data jego śmierci i miejsce pochówku.
Świętopełk jako drugi z synów Mieszka i Ody przyszedł na świat między 980 a 985 rokiem. Jego imię wymienił Thietmar przy okazji omawiania przebiegu wojny domowej w państwie Piastów po 992 roku. Z nieznanych bliżej przyczyn Świętopełk nie został wzmiankowany w dokumencie „Dagome iudex”. Zdaniem niektórych historyków, niewymienienie Świętopełka w omawianym akcie wynikało z tego, iż nie miał on w chwili jego wystawienia lat sprawnych. Inaczej natomiast na całą sprawę zapatrywał się K. Jasiński. Według tego badacza, Świętopełk umarł najprawdopodobniej jeszcze przed spisaniem dokumentu „Dagome iudex” (ok. 991). Stąd można wnioskować, iż Świętopełk nie był żonaty i nie miał dzieci.
Równie mało wiadomo także na temat ostatniego z synów Ody – Lamberta. Imię tego Piastowica wzmiankowano tylko w akcie oblacyjnym „Dagome iudex”. Nie są znane losy Lamberta po wypędzeniu go z Polski. Według jednej z teorii, został on biskupem krakowskim i zmarł w 1030 roku. Jest to jedynie luźna hipoteza, którą zakwestionowało wielu historyków. Równie dobrze Lambert mógł umrzeć za młodu i podobnie jak Świętopełk nie pozostawił po sobie potomstwa.
Autor: dr Mariusz Samp
Bibliografia:
- Balzer O., Genealogia Piastów, wstęp J. Tęgowski, Kraków 2005.
- Borawska D., Mieszko I i Oda w gronie consanguineorum Ludolfingów, [w:] Społeczeństwo Polski Średniowiecznej 1 (1981).
- Czwojdrak B., Oda (ok. 955-1023), [w:] Poczet władczyń Polski, red. B. Czwojdrak, Kraków 2017.
- Duch W., Świętosława, córka Mieszka I i królowa szwedzka, duńska, norweska i angielska [https://historia.org.pl/2020/06/16/swietoslawa-corka-mieszka-i-i-krolowa-szwedzka-dunska-norweska-i-angielska; dostęp: 17.11.2020].
- https://piastowie.pl.tl/%26%23379%3Bony-i-potomstwo.htm; dostęp: 16.11.2020.
- https://fajnepodroze.pl/mieszko-1-ciekawostki; dostęp: 16.11.2020.
- Jasiński K., Lambert, [w:] Polski Słownik Biograficzny 16 (1971).
- Jasiński K., Mieszko, [w:] Polski Słownik Biograficzny 21 (1976).
- Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, posłowie T. Jasiński, Poznań 2004.
- Kamieński A., Sygryda (Świętosława?), [w:] Słownik władców polskich, Poznań 1997.
- Labuda G., Księżna Dobrawa i książę Mieszko jako rodzice chrzestni Polski piastowskiej, [w:] Scriptura custos memoriae, Prace historyczne, red. D. Zydorek, Poznań 2001.
- Labuda G., Świętosława, [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich 5 (1975).
- Pac G., Oda i jej ród, Zaplecze rodzinne i polityczne żony Mieszka I w Rzeszy, [w:] Chrzest Mieszka I i chrystianizacja państwa Piastów, red. J. Dobosz, M. Matla, J. Strzelczyk, Poznań 2017.
- Prinke R. T., Świętosława, Sygryda, Gunhilda, Tożsamość córki Mieszka I i jej skandynawskie związki, „Roczniki Historyczne” 70 (2004).
- Strzelczyk J., Bolesław Chrobry – osobowość i polityka w opinii współczesnych i potomnych, [w:] Salsa Cholbergiensis, Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000.
- Waśko A., Świętosława-Sygryda, [w:] Piastowie, Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999.
- Wojtczak J., Pierwszy sojusz słowiański w dynastii Piastów – małżeństwo Mieszka I i Dobrawy, [w:] Křižovatky Slovanů, red. M. Giger, H. Kosáková, M. Příhoda, Praha 2015.
- Zakrzewski S., Bolesław Chrobry Wielki, Kraków 2006.
- Zakrzewski S., Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego, Kraków 2006.