II wojna światowa - daty, państwa, straty, technologie, granice

Rocznica wybuchu wojny światowej 1 września obchodzona jest w Polsce jako święto tragiczne. Pamiętana jest rocznica wyzwolenia Warszawy 17 stycznia oraz rocznica zakończenia wojny 9 maja. Czas trwania II wojny światowej oznaczał niemiecki i japoński terror, straty w czasie działań wojennych oraz ogromne ludobójstwo, holocaust i obozy koncentracyjne. Poznaj opis przebiegu wojny, najważniejsze bitwy oraz państwa, które brały udział w wojnie po obu stronach.

II wojna światowa - najważniejsze informacje

Najważniejsze informacje

Historia uznaje 2 wojnę światową za największy i najbardziej krwawy konflikt zbrojny w dziejach ludzkości. Działania wojenne objęły Europę, Azję i północną Afrykę, zaś cały świat odczuł gospodarcze i społeczne skutki, które trwają do dziś.

Najważniejsze informacje i daty:

  • data rozpoczęcia: 1 września 1939 roku,
  • czas trwania w Europie: 6 lat,
  • państwa biorące udział w agresji czyli państwa Osi: Niemcy, Japonia, Włochy i do 1941 roku Związek Radziecki,
  • alianci: Polska, Wielka Brytania, Francja, Kanada, Australia i Nowa Zelandia,
  • data zakończenia: kapitulacja Niemiec 8 i 9 maja 1945 roku, kapitulacja Japonii 5 września 1945.

Najważniejsze bitwy:

  • bitwa nad Bzurą wrzesień 1939,
  • bitwa o Midway 1942,
  • obrona Stalingradu 1942/43,
  • bitwa pancerna pod Kurskiem 1943.

II wojna światowa - państwa Osi i alianci

Wojnę rozpoczęły tzw. państwa Osi czyli sojusznicy Niemiec. Po stronie Niemiec opowiedziało się również kilka mniejszych państw jak: Węgry, Jugosławia, Rumunia, Słowacja i Bułgaria. Na początku wojny Finlandia została zaatakowana przez ZSRR. Wskutek braku pomocy ze strony państw alianckich weszła w sojusz z Hitlerem. Po wkroczeniu Japończyków do Tajlandii, również Syjam początkowo zawarł sojusz z Japonią.

Aliantami nazywa się państwa zaatakowane przez Niemcy i walczące przeciwko państwom osi. Po agresji na Polskę, już 3 września Francja, Anglia, Australia, Nowa Zelandia i Indie wypowiedziały wojnę Niemcom. W roku 1940 dołączyły Dania, Belgia i Holandia. W wielu państwach istniały zarówno rządy przeciwne Niemcom jak i kolaboracyjne: Francja, Norwegia, Grecja, Jugosławia i Chiny. ZSRR dołączyło w 1941 po ataku Niemiec, zaś USA po ataku na Pearl Harbour. Również w wielu państwach do armii niemieckiej zgłaszali się ochotnicy omamieni hasłami nazistowskimi. Nie było wśród nich Polaków.

Przyczyny wybuchu II wojny światowej

Pierwsza połowa XX wieku to lata, kiedy na całym świecie powstają mniej lub bardziej groźne ruchy totalitarne i imperialistyczne, z których najbardziej radykalne były: bolszewizm i dyktatura proletariatu w Rosji, nazizm w Niemczech i faszyzm we Włoszech.

Po przegranej w I wojnie światowej Niemcy czuli się upokorzeni. Ponadto kontrybucje i straty wojenne spowodowały kryzys gospodarczy, bezrobocie i biedę. W tej sytuacji hasła rewizji traktatu wersalskiego, moralnej i gospodarczej odbudowy państwa oraz pognębienia wrogów zyskały poparcie, wskutek czego mała, radykalna partia NSDAP Adolfa Hitlera wygrała wybory w 1932 roku. Podobnie jak było to w przypadku bolszewików w Rosji, NSDAP szybko ugruntowała władzą posługując się terrorem i bezwzględnym niszczeniem przeciwników politycznych.

Pierwszymi posunięciami imperializmu Niemiec było zajęcie Austrii i Czechosłowacji. Imperializm rozwinął się również w Japonii, która zaatakowała kontynent azjatycki, we Włoszech, które dokonały agresji w Afryce i na Bałkanach oraz w Związku Radzieckim, który zaatakował Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię i Finlandię. Natomiast państwa, których nie dotknęła agresja, stosowały politykę łagodzenia, niezdecydowania i biernego przyzwolenia.

Opis przebiegu II wojny światowej

Opis II wojny światowej w Polsce, Europie i Afryce

2 wojna światowa zaczęła się agresja na Polskę, w wyniku której Polska została zajęta w ciągu ponad miesiąca. Polacy stawili Niemcom opór w czasie bitwy pod Bzurą, która zakończyła się klęską. Była to jedyna bitwa przeciwko hitlerowcom do 1941 roku. Mimo wypowiedzenia wojny Niemcom przez Anglię i Francję, nie doszło do żadnych działań ze strony aliantów. 17 września wschodnie tereny Polski zostały zajęte przez ZSRR.

Wiosną 1940 roku Niemcy w ciągu 3 miesięcy zawładnęły Europą zachodnią, zaś latem rozpoczęły bombardowania Wielkiej Brytanii. Do wojny dołączyły Włochy, które zaatakowały Grecję i Afrykę północną, zaś wojska niemiecki dołączyły do nich w marcu 1941 roku. ZSRR anektował Litwę, Łotwę i Estonię.

Wiosną 1941 roku ziścił się tzw. plan Barbarossa, czyli atak Hitlera na ZSRR. 7 grudnia miał miejsce atak na Pearl Harbour, w wyniku którego USA przystąpiły do wojny. W tym roku rozpoczęła się ofensywa aliantów w Afryce północnej.

Rok 1942 stanowił początek masowej eksterminacji Żydów, którzy wcześniej zostali zgromadzeni w gettach. Zaczęto likwidować getto w Lublinie. Natomiast latem Niemcy wraz z kolaborantami francuskimi rozpoczęli obławę na Żydów we Francji. Potem likwidowano kolejne getta, zaś ludność żydowską wyłapywano i masowo mordowano.

Przełomowym rokiem dla 2 wojny światowej był rok 1943, kiedy to Niemcy zaczeli ponosić klęski w Rosji. 2 lutego doszło do kapitulacji wojsk niemieckich pod Stalingradem, zaś w maju tego roku doszło do kapitulacji Niemców i Włochów w Afryce. W lipcu odsunięto od władzy Mussoliniego, zaś nowy rząd włoski wypowiedział wojnę Niemcom. Pod koniec roku miała miejsce pierwsza konferencja Anglii, USA i ZSRR w Teheranie. Kolejna ma miejsce w Jałcie w 1945 roku, kiedy to wielka 3 decydowała o losach świat po wojnie.

Rok 1944 był okresem cofania się Niemców i zwycięstw aliantów. Amerykanie wkroczyli do Włoch. Miał miejsce desant aliantów w Normandii i w południowej Francji. W momencie zbliżania się wojsk radzieckich do Warszawy wybuchło powstanie warszawskie mające na celu ratowanie miasta przed wycofującymi się Niemcami.

W kwietniu 1945 roku Mussolini został rozstrzelany, zaś Hitler popełnił samobójstwo. Lata wojny zakończyły się wkroczeniem aliantów do Berlina i kapitulacją Niemiec 8 i 9 maja 1945 roku.

Opis II wojny światowej w Azji

Wojna w Azji rozpoczęła się w 1942 roku atakiem na Pearl Harbour, chociaż wojna Japonii z Chinami trwała od 1937 roku. W 1942 roku Japonia zaatakowała Singapur, Australię, Birmę i Filipiny.

W czasie ciężkich walk na Pacyfiku, dochodzi w roku 1944 do pokonania floty japońskiej przez okręty amerykańskie w pobliżu Filipin. Amerykanie rozpoczęli naloty bombowe na Tokyo. W sierpniu 1945 roku Amerykanie zrzucili 2 bomby atomowe na Hiroszimę i Nagasaki, co przyspieszyło kapitulację Japonii podpisaną przez cesarza 2 września 1945 roku.

II wojna światowa - straty i skutki

Straty wojenne na świecie

Straty w wyniku II wojny światowej bardzo trudno jest oszacować, gdyż powstały w wyniku działań wojennych i walk, terroru wobec ludności cywilnej oraz świadomego ludobójstwa i eksterminacji grup etnicznych.

Generalnie szacuje się, że w czasie II wojny światowej śmierć poniosło ponad 80 milionów ludzi. Szacunkowo straty ocenia się na:

  • 20-26 milionów ludzi w ZSRR,
  • 20 milionów ludzi w Chinach,
  • 7 milionów Niemców,
  • 6 milionów Polaków.

Straty są bardzo trudne do wyliczenia. Źródła podają, że w samej Europie mogło zginąć ponad 40 milionów ludzi, zaś na Dalekim Wschodzie nawet 50 milionów ludzi.

W czasie II wojny światowej całe miasta pozostawały niemal zrównane z ziemią. Można tu wymienić takie miasta jak:

  • Warszawa,
  • Manila,
  • Rotterdam,
  • Hiroszima i Nagasaki oraz Tokyo,
  • Drezno i Hamburg.

W czasie II wojny najbardziej poszkodowane zostały państwa:

  1. Związek Radziecki,
  2. Chiny,
  3. Niemcy,
  4. Polska,
  5. Indonezja.

Za najbardziej tragiczne historia uznaje próby eksterminacji całych narodów oraz ludzi psychicznie chorych, niepełnosprawnych czy homoseksualistów. Niemcy przystąpili do wymordowania Żydów i Romów, zaś następni, zdaniem wielu historyków, mieli być Polacy i Rosjanie.

Skutkiem 2 wojny światowej był podział Europy na strefy wpływów amerykańską i sowiecką. Sowieci teoretycznie wyzwolili Europę środkową i południową, w praktyce jednak rozpoczęli okupację tych terytoriów, tworząc tam zależne od siebie rządy. Okupacja ta trwała do 1991 roku.

Straty wojenne w Polsce

W przypadku strat w Polsce mówi się o około 6 milionach ludzi zamordowanych przez Niemców. Szacuje się, że liczba ta zawiera 3 miliony Polaków wyznania chrześcijańskiego i 3 miliony obywateli polskich pochodzenia żydowskiego. Do strat w Polsce należy doliczyć ludzi, którzy zginęli po zaanektowaniu terenów polskich przez ZSRR, gdzie miały miejsce rozstrzeliwania jeńców wojennych, deportacje i przesiedlenia ludności, podczas których była ogromna śmiertelność, aresztowania i rozstrzeliwania polskich elit, marsze śmierci po ewakuacji więzień oraz śmierć ludzi w obozach pracy. Wiele lat po wojnie ZSRR potwierdziło zamordowanie przez NKWD w Katyniu, Charkowie i Twerze ponad 20 tysięcy polskich oficerów, urzędników i policjantów.

W 1943 roku doszło do Rzezi wołyńskiej, gdzie ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 50 tysięcy Polaków. W 1944 roku doszło również do ludobójstwa w Małopolsce Wschodniej. Masowe egzekucje Żydów, Polaków i Romów przez litewskich kolaborantów miały miejsce w Ponarach, gdzie zginęło około 100 tysięcy ludzi.