Kim był pierwszy dowódca powstania wielkopolskiego? Zobacz kim był Stanisław Taczak

Generał Stanisław Taczak – pochodzenie i młodość w Poznaniu w Wielkopolsce

Stanisław Taczak, przyszły dowódca powstania wielkopolskiego, przyszedł na świat 8 kwietnia 1874 r. w Mieszkowie. Było to leżące ok. 65 km od Poznania zubożałe miasteczko (obecnie wieś), którego powolny, ale systematyczny rozkwit przerwały rozbiory Polski. Taczakowie przeprowadzili się do Mieszkowa z pobliskiej wsi Wilkowyja na początku XIX w. Ojciec Stanisława, Andrzej – podobnie jak dziadek – był szewcem, ale z czasem dorobił się małego zajazdu. Dostępne informacje wskazują, że w trakcie powstania styczniowego najprawdopodobniej walczył w oddziałach kaliskich. Wkrótce po powstaniu do Mieszkowa sprowadzili się aktywnie zaangażowani w działania na Litwie Warasieccy. Wkrótce doszło do małżeństwa Andrzeja Taczaka i Balbiny Warasieckiej. Młodzi doczekali się sześciorga synów i córki.

Stanisław był trzecim synem pary (drugi chłopiec również otrzymał takie imię, ale zmarł wkrótce po narodzinach), imię otrzymał po dziadku ze strony ojca. Rodzice zadbali o edukację wszystkich swoich dzieci – Stanisław ukończył Gimnazjum w Ostrowie, a następnie Akademię Górniczą we Freiburgu w Saksonii. W latach 1898 – 1899 przyszły przywódca odbył obowiązkową służbę wojskową w armii niemieckiej, następnie pracował na Politechnice Berlińskiej.

Jeszcze w czasie studiów został członkiem PPS, ale prawdopodobnie nie miał okazji poznać wówczas Józefa Piłsudskiego. W niemieckiej armii odbył jeszcze parokrotnie ćwiczenia, w 1904 r. został podporucznikiem, a w 1913 r. – porucznikiem. Około 1902 r. poznał Ewę Wichmann, która we wrześniu 1904 r. została jego żoną. Rok później na świat przyszedł ich syn Stanisław Kazimierz, a w 1906 r. – córka Aleksandra.

Stanisław Taczak – wojskowy i przywódca powstania w Wielkopolsce

W 1914 r., pomimo 40-stu lat, po wybuchu wielkiej wojny o Taczaka upomniała się armia niemiecka. Informacje o działaniach 46 pp Obrony Krajowej, w którym służył, mówią o jego intensywnych walkach na froncie rosyjskim. Od 1917 r. szkolił członków tzw. „Polnische Wehrmacht”.

11 listopada 1918 r. podpisano zawieszenie broni z Niemcami, tworzyło się niepodległe państwo polskie, w którym władzę przejął Józef Piłsudski. Wielkopolska jednak znalazła się poza jego granicami. Sam kapitan Taczak z kolei jako pierwszy oficer, którego szkoliła armia niemiecka, zgłosił się do służby w Wojsku Polskim. Przydzielono do Oddziału Naukowego, zajmującego się kształceniem oficerów i organizowaniem regulaminów. Pod wpływem niepokojących informacji dochodzących z Berlina, a dotyczących rozwijającego się w Niemczech ruchu rewolucyjnego, w połowie grudnia Stanisław Taczak opuścił Warszawę i w cywilnym ubraniu udał się do rodziny.

W drodze powrotnej, 28 grudnia 1918 r., zatrzymał się w Poznaniu, chcąc odwiedzić rodzeństwo. Wielkopolska nadal znajdowała się w granicach Republiki Weimarskiej, ale dzień wcześniej w wyniku wizyty Ignacego Jana Paderewskiego rozpoczęły wydarzenia, których efektem stał się wybuch powstania wielkopolskiego. Wieczorem 28 grudnia po spotkaniu z Wojciechem Korfantym, członkiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej, Taczak został przedstawiony jako dowódca powstania wielkopolskiego. 2 stycznia Józef Piłsudski i Sztab Generalny wyrazili zgodę na awans kapitana na stanowisko majora i dowódcy naczelnego wojsk polskich w zaborze pruskim. 16 stycznia na stanowisku zastąpił go generał Józef Dowbor-Muśnicki. Kiedy pod koniec powstania Józef Dowbor-Muśnicki tworzył komisję ustalającą zasady awansowania oficerów, Stanisław Taczak wszedł w jej skład. Jakie były przyczyny powstania wielkopolskiego? Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł o przyczynach powstania wielkopolskiego.

Stanisław Taczak brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1930 r. przeniesiono go w stan spoczynku. Praktycznie całą drugą wojnę światową spędził w niewoli, po skończeniu której wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w Paryżu. Tam skierowano go na rekonwalescencję w Nicei, z której powrócił już na stałe do Polski w 1947 r. Zmarł 2 marca 1960 r. w Malborku. W 1988 r. jego prochy przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych w Poznaniu.