Kim Novak. Zagrała w filmie wszech czasów, po latach padła ofiarą hejtu przez nieudane operacje plastyczne

Marilyn, ale nie Monroe

Jej prawdziwe nazwisko brzmi Marilyn Pauline Novak, ale to nie jedyne podobieństwo łączące Kim z najsłynniejszą blondynką ekranu. W latach 50. hollywoodzcy producenci przyczynili się do powstania swoistej mody na jasnowłose pin-up girls w amerykańskim społeczeństwie, a aktorki wpasowujące się w owe ramy bardzo szybko odnosiły sukces w przemyśle filmowym. Dość wspomnieć o najpopularniejszej hollywoodzkiej ikonie – blondwłosej Marilyn Monroe. Kim Novak odnalazła się w tych realiach doskonale. Stała się ekranową ikoną seksu oraz jedną z największych konkurentek MM.

Paradoksalnie największym marzeniem aktorki nigdy nie było zostanie gwiazdą filmową, a uznaną artystką. W młodości snuła plany o zostaniu malarką i otworzeniu własnej galerii. Jej zapał i pasja zaowocowały nawet dwoma stypendiami prestiżowego Chicago Art Institute. Dziś po wielu latach od zakończenia kariery aktorskiej Kim Novak oddaje się w pełni swemu zamiłowaniu – tworzy obrazy z pogranicza impresjonizmu i surrealizmu, co pełni dla niej również formę terapii. Gwiazda od lat mierzy się bowiem z problemem zaburzeń afektywnych dwubiegunowych i choruje na depresję, które są konsekwencją dramatycznych zdarzeń z jej przeszłości.

Traumatyczna młodość Kim Novak

Problemy zaczęły się już w dzieciństwie. Mała Kim była poukładanym i dobrze wychowanym dzieckiem, które jednak nie potrafiło nawiązać relacji z rówieśnikami. Na przeszkodzie stała przede wszystkim jej wielka nieśmiałość – podobno, gdy do rodziców przychodzili goście, chowała się ze wstydu za zasłoną. W szkole była prześladowana, jednak nie znalazła w sobie odwagi, by podzielić się bolesnymi doświadczeniami z dorosłymi.

Krzywdzące słowa rzucane przez kolegów pod jej adresem były jednak niczym w obliczu koszmaru, jaki przeżyła kilka lat później. Nastoletnia Kim Novak padła ofiarą zbiorowego gwałtu. Nieznajomi oprawcy siłą zaciągnęli bezbronną dziewczyną na tył samochodu, gdzie doszło do bestialskiego ataku. Kim nie powiedziała o tym rodzicom, a młodzi przestępcy uniknęli kary. Doświadczenie przemocy seksualnej wpłynęło na jej dalsze losy – przez wszystkie lata świetności gwiazda borykała się ze stanami lękowymi. Obecnie 90-letnia artystka wciąż walczy z depresją oraz zaburzeniami psychicznymi.

Kim Novak – filmy

Swoją karierę rozpoczynała jako modelka. Podczas pobytu w Los Angeles po zakończeniu jednego z projektów za namową koleżanek postanowiła spróbować własnych sił w przemyśle filmowym. Zagrała niewielką rólkę we „Francuskiej linii” (1953) jeszcze pod prawdziwym nazwiskiem Marilyn Novak. Niedługo po tym zwrócił na nią uwagę agent ze studia Columbia Pictures, który poszukiwał akurat seksownych blondynek konkurujących ze święcącą triumfy Marilyn Monroe.

Taka rola była stereotypowa i godziła w ambicje wielu dziewczyn, ale jednocześnie ułatwiała im start. Novak podpisała kontrakt, ale przełom nastąpił dopiero po jej występie w „Pikniku” (1955). Agenci wymogli ponadto na niej zmianę nazwiska, aby wyróżnić wschodzącą gwiazdę od Monroe. Jak na ironię Marilyn było prawdziwym imieniem Kim, a dla jej sławniejszej rywalki śpiewającej „Diamonds Are a Girl’s Best Friend” Normy Jeane Mortenson stanowiło chwytliwy pseudonim artystyczny.

W swojej barwnej karierze Kim Novak stworzyła wiele interesujących kreacji. W „Złotorękim” (1955) sportretowała dziewczynę uzależnionego od heroiny szulera, a przy okazji musicalu „Kumpel Joey” (1957) wcieliła się w utalentowaną wokalistkę. Nie obawiała się żadnej roli, nawet wtedy, gdy jej bohaterka omal nie doprowadziła do rozbicia rodziny w „Obcy, gdy się spotykają” (1960) czy zasilała szeregi dam do towarzystwa z przydrożnego baru jak przy okazji komedii „Pocałuj mnie, głuptasie” (1964). Jej ekranowymi partnerami byli najwięksi amanci tamtych lat: Frank Sinatra, William Holden, Kirk Douglas, James Stewart, Dean Martin czy Jack Lemmon.

Kim Novak i „Zawrót głowy” Hitchcocka

Bez wątpienia najwybitniejsza oraz najlepiej rozpoznawalna kreacja w karierze gwiazdy pochodzi z dzieła Alfreda Hitchcocka „Zawrót głowy” (1958). To historia byłego detektywa cierpiącego na lęk wysokości, który podejmuje się rozwikłania tajemnicy tracącej kontakt z rzeczywistością żony znajomego. W 2012 roku Brytyjski Instytut Filmowy okrzyknął produkcję najlepszym filmem wszech czasów. Kim Novak stworzyła tu ikoniczny duet z jednym z ulubieńców amerykańskiej publiczności Jamesem Stewartem (para wystąpiła jeszcze wspólnie w „Czarnej magii na Manhattanie”). Pod okiem mistrza suspensu dała się poznać jako wszechstronna i zdolna do wizerunkowych transformacji aktorka, która w filmie wcieliła się w dwie (anty)bohaterki.

Z ekranu hipnotyzowała zarówno jako eteryczna i tajemnicza Madeleine Elster, jak i nieco wulgarna femme fatale Judy Barton. Podwójna kreacja w „Vertigo” była niezwykle wymagająca ze względu na skrajnie różne osobowości , zachowanie oraz styl odgrywanych postaci. Kim Novak nie była pierwszym wyborem Hitchcocka. Reżyser widział bowiem w tej roli jedną ze swych ulubionych blondynek Verę Miles (zagrała w jego „Niewłaściwym człowieku” i „Psychozie”), jednak z powodu ciąży aktorka zrezygnowała z angażu.

Mimo wyśmienitych efektów współpracy, w czasie zdjęć między Kim Novak a Hitchcockiem dochodziło do sprzeczek. Aktorka miała bowiem przybyć na plan z szeregiem wymagań godnych jednej z największych gwiazd ówczesnego Hollywood. Mistrz suspensu słynął zaś z nieustępliwości i nie zamierzał spełniać roszczeń rozkapryszonej artystki. Konflikty toczyły się przeważnie wokół garderoby bohaterki Novak i słynnego szarego kostiumu, który nosiła przez większość filmu.

W tamtym czasie wiele gwiazd miało bowiem swój „kolor”, który służył celom reklamowym oraz budowaniu ich legendy. Jayne Mansfield nosiła różowe stroje i mieszkała w różowej willi, a domeną Kim Novak za namową agentów stał się liliowy odcień. Szara garsonka spędzała więc aktorce sen z powiek, ale pełniła w dziele funkcję symbolu – jej zadaniem było odzwierciedlenie wewnętrznego dyskomfortu Madeleine Elster podszywającej się pod osobę, którą przecież nie jest. Mimo utarczek, po latach od premiery Kim Novak pozostaje jedną z niewielu blondynek Hitchcocka wypowiadających się o twórcy w serdecznym tonie: „To jeden z nielicznych reżyserów, który pozostawił mi jako aktorce całkowitą wolność”. Sprawdź także ten artykuł: Biogramy i zdjęcia 6 słynnych (pięknych!) aktorek XX wieku.

Pożegnanie z ekranem

Po okresie świetności w drugiej połowie lat 50. oraz szóstej dekadzie ubiegłego stulecia Kim Novak stopniowo zaczęła wycofywać się ze świata filmu. Jednym z powodów były przemiany zachodzące w amerykańskiej kinematografii – na ekrany wkroczyła nowa generacja aktorów, a kanon piękna uległ przemianie. Platynowe seksbomby ustąpiły miejsca naturalnym pięknościom. Ostatnim filmem Novak był thriller „Wychodząc z mroku” (1991), po którym gwiazda podjęła decyzję o zakończeniu kariery aktorskiej. Nigdy tego nie żałowała.

W rozmowie z „The Guardian” mówiła: „Musiałam opuścić Hollywood, aby ocalić siebie”. Nie mogła pogodzić się z hollywoodzką machiną i ciągłym kontrolowaniem jej wizerunku przez agentów – w kontraktach zastrzegano m.in. utratę wagi. Przy innej okazji wyznała: „Ludzie mogą pamiętać mnie z filmów, ale chciałabym, żeby widzieli we mnie artystkę”. Żegnając się z fabryką snów, Kim Novak całkowicie oddała się działalności twórczej. Obecnie pisze wiersze i maluje obrazy. Żyje z dala od miejskiego zgiełku na ranczu w południowym Oregonie z ukochanymi psami i końmi.

O swojej artystycznej działalności pisze z pasją na własnej stronie: „Przeżyłam długie, bogate życie, a cuda natury pozwoliły moim oczom zachować niewinność, by doświadczać rzeczy po raz pierwszy. Jest tak wiele życia, które wciąż mnie głęboko dotyka, a jeśli mogę dotknąć kogoś po drodze, na swój sposób, nie wyobrażam sobie lepszej nagrody”.

Większość życia spędziła u boku drugiego męża, weterynarza Roberta Malloya, który odszedł w 2020 roku. Pozostawali w szczęśliwym małżeństwie przez 45 lat. Połączyła ich miłość do zwierząt i natury, podobne usposobienie, a także przyjaźń. Kim Novak uwielbiała poczucie humoru ukochanego, który dawał jej wsparcie w najtrudniejszych momentach życia i uważała go za swoją bratnią duszę. Sama nigdy nie doczekała się dzieci, ale dla potomków Roberta z poprzedniego małżeństwa pozostaje ciepłą i oddaną macochą.