Louis Armstrong – życiorys, twórczość, życie prywatne, śmierć

Louis Armstrong – historia i dyskografia wirtuoza jazzowego

Dzieciństwo Louisa Armstronga

Louis Armstrong często mówił, że urodził się 4 lipca 1900 roku. Dopiero w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku odkryto jednak prawdziwą datę urodzenia muzyka, mianowicie 4 sierpnia 1901 roku – poprzez analizę dokumentów chrztu Armstronga. Przyszły wirtuoz muzyki jazzowej urodził w Nowym Orleanie jako syn Mary Albert i Williama Armstronga. Rodzina Louisa była bardzo uboga. Młody Armstrong przeżył więc dzieciństwo w biedzie, uczęszczając do szkoły dla chłopców Fisk School – przyjmującą dzieci wyłącznie o czarnym kolorze skóry.

W międzyczasie Armstrong podejmował się dorywczych prac dla rodziny litewskich Żydów Karnoffskich, by mieć jakiekolwiek pieniądze. Traktował ich jak własną rodzinę – karmili bowiem młodego Louisa i pielęgnowali go. W wieku 11 lat chłopiec rzucił szkołę. Z czasem zaczął dużo rozrabiać, więc wylądował w zakładzie poprawczym. Później Armstrong dołączył do kwartetu chłopców, którzy śpiewali na ulicy za pieniądze. Najpierw młody Louis grał na kornecie, ucząc się od swojego pierwszego nauczyciela (Petera Davisa). 14 czerwca 1914 roku Armstrong został zwolniony z poprawczaka. Wtedy chłopiec zaczął szukać pracy jako muzyk, znajdując ją ostatecznie w sali tanecznej Henry’ego Ponce’a.

Kiedy Louis Armstrong zaczął być popularny? Początek wielkiej kariery muzycznej

Armstrong został członkiem orkiestry dętej Fate Marable w Nowym Orleanie (1918 rok), na pokładzie S.S. Sidney. Później grał jeszcze na wycieczkowych łodziach rzecznych. Louis Armstrong podróżował w ten sposób z zespołem Fate Marable, nabierając coraz większego doświadczenia w pracy. Muzykalność Armstronga zaczęła się rozwijać, natomiast artysta rozwijał się razem z nią. Kiedy miał 20 lat, nauczył się dokładnie czytać nuty. Prędko stał się jednym z pierwszych muzyków jazzowych w historii, którzy grali długie solówki na trąbce. Zaczął zaznaczać w ten sposób swoją własną osobowość i wyznaczać nowy styl w muzyce jazzowej.

W 1922 roku Louis Armstrong przeniósł się do Chicago na zaproszenie Joe „King” Oliviera. Zaczął tam grać w zespole Olivera, Creole Jazz Band. Muzyk mógł wreszcie zarobić wystarczająco dużą sumę pieniędzy, aby rzucić wszelakie dorywcze prace. Zespół Creole Jazz Band szybko stał się jednym z najbardziej wpływowych zespołów jazzowych w Chicago. Armstrong zaczął nagrywać z Creole Jazz Band swoje pierwsze utwory, grając wówczas na kornecie. Armstrong i Joe „King” Oliver polubownie zakończyli swoją współpracę w 1924 roku.

Niedługo potem Louis dostał zaproszenie do Nowego Jorku, aby zacząć grę z zespołem Fletchera Hendersona. Rozpoczął wówczas muzykowanie na trąbce, aby lepiej brzmieć wśród członków swojego bandu. Armstrong z początku dostosował się do stylu Hendersona, fenomenalnie grając na nowym instrumencie. Emocjonalny styl gry na trąbce Armstronga mocno wpłynął jednak na pozostałych członków zespołu, którzy zaczęli dopasowywać się do jego poczucia rytmu. Coraz więcej słuchaczy gromadziło się wokół Louisa, by wysłuchać jego występów. W 1925 roku Louis Armstrong wrócił do Chicago i założył zespół Hot Five.

Skład nowego zespołu i muzyczne przeboje Hot Five

W utworzonym przez Armstronga zespole grali:

• Kid Ory – puzon
• Johny Dodd – klarnet
• Johnny St. Cyr – banjo / gitara
• Lil Armstrong – fortepian
• Louis Armstrong – trąbka

Wśród najbardziej znanych płyt Hot Five i były Cornet Chop Suey, Hotter Than That i Potato Head Blues. Każda jedna wyróżniała się zapierającymi dech solówkami Armstronga. Trębacz mógł wreszcie swobodnie rozwijać swój własny styl jazzowy, który wkrótce stał się najbardziej rozpoznawalnym na całym świecie. Niedługo później Armstrong zasłynął również jako wokalista jazzowy. Zaczął śpiewać techniką, którą określono później jako scat – naśladowanie głosem instrumenty muzyczne. Jeden z pierwszych scatów wokalisty pojawił się w utworze Hot Five „Heebie Jeebies” (1926 rok). Nagranie było tak popularne, że grupa szybko stała się najsłynniejszym zespołem jazzowym w historii Stanów Zjednoczonych.

Dyskografia, największe przeboje i ciekawostki na temat Louisa Armstronga

Zespół Hot Seven i scat w wokalistyce jazzowej

W pierwszej połowie 1927 roku Louis Armstrong założył grupę Hot Seven – rozszerzone Hot Five, do którego dołączył perkusista Al „Baby” Dodds oraz tubista Pete Briggs. Jedynie John Thomas zastąpił Kid Ory na puzonie. Powstało dziewięć kolejnych płyt zespołu, a każdy jeden krążek stał się w USA popularny. Armstrong wrócił później do Nowego Jorku (1929 rok), gdzie grał w musicalach i występował w różnego rodzaju przedstawieniach.

Najwybitniejszy trębacz Stanów Zjednoczonych odniósł sukces nie tylko w grze na instrumencie, ale i nagraniach wokalnych. Słynna interpretacja Armstronga utworu „Stardust” Carmichaela stała się jedną z najbardziej udanych wersji owej piosenki, jaką kiedykolwiek nagrano. Utwory coverowane i tworzone przez Armstronga słynęły głównie ze scatów, które do dnia dzisiejszego powielane są przez innych wokalistów. Podobnie jak w przypadku gry na trąbce, zabiegi wokalne Armstronga stały się muzycznym archetypem wielokrotnie naśladowanym przez pozostałych twórców jazzowych.

Dalsze losy Louisa Armstonga i śmierć słynnego jazzmana

Louis Armstrong przeniósł się do Los Angeles w 1930 roku. Grał tam w klubie Cotton Club, przyciągając hollywoodzką publiczność. Rok później wrócił do Chicago, a następnie odwiedził Nowy Orlean. Muzyk sponsorował w Nowym Orleanie lokalną drużynę baseballową Armstrong’s Secret 9. Louis Armstrong wywarł ogromny wpływ na renesans w świecie jazzu, zaniedbany w latach wojennych. Muzyk stał się najwybitniejszym i najbardziej rozpoznawalnym artystą jazzowym minionej epoki.

W latach pięćdziesiątych Armstrong stał się ikoną Ameryki i ambasadorem kultury, dowodząc międzynarodową rzeszą fanów. W latach sześćdziesiątych muzyk koncertował również w Ghanie i Nigerii, a później w całej Europie. W 1959 roku przeszedł zawał serca we Włoszech i musiał odpocząć. Po dłuższej pauzie od muzykowania, w 1964 roku nagrał swoją najlepiej sprzedającą się płytę „Hello, Dolly!”. Udało mu się z pierwszych list przebojów wygryźć nawet The Beatles.

Armstrong nadal koncertował, będąc już dobrze po sześćdziesiątce. Muzykował w Afryce, Europie i Azji, zyskując przydomek Satchmo. W 1968 roku zdrowie muzyka zaczęło słabnąć. Louis cierpiał na częste bóle serca, które zmusiły go do zaprzestania koncertowania. W 1970 roku wyruszył jednak w kolejną światową trasę koncertową – po czym znowu dostał ataku serca. Louis zmarł na zawał serca we śnie, dnia 6 lipca 1971 roku. Wybitnego artystę jazzowego pochowano na cmentarzu we Flushing (Queens, Nowy Jork). W ostatniej drodze towarzyszyli mu m.in. Ella Fitzgerald, Bing Crosby, Harry James i Frank Sinatra.