Mieczysław Bekker – polski inżynier, twórca księżycowego pojazdu

Zanim Mieczysław Bekker zrobił międzynarodową karierę

Mieczysław Bekker urodził się 25 maja 1905 roku w Strzyżowie na Lubelszczyźnie. Był synem Mariana i Albiny Bekker. Gdy Mieczysław miał trzy lata, przeniósł się razem z rodzicami nieopodal Konina, gdzie ojciec chłopca pracował w przemyśle cukrowniczym. Bekkerowie zamieszkali w pobliżu cukrowni „Gosławice”. Mieczysław właśnie w Koninie skończył gimnazjum humanistyczne, a później tam zdał maturę. Chłopiec ukończył gimnazjum z wyróżnieniem, jednak wcale nie był to dla niego nadzwyczajny wyczyn. Jak sam twierdził w późniejszych latach, nauka przychodziła mu bardzo łatwo. Sama wpadała mu do głowy, więc nie musiał się specjalnie wysilać, by cokolwiek zapamiętać. Mieczysław w dzieciństwie uwielbiał rozwiązywać skomplikowane zadania, rozrysowując równania ponoć na… drzwiach od stodoły.

Uzdolnionym i ambitnym Mieczysławem szybko zainteresowało się Wojsko Polskie. W latach 1929-1931 młody Bekker odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Saperów w Modlinie, jednak później przeniesiony został do rezerwy w stopniu podporucznika. Mieczysław uczył się następnie na wydziale mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Później dostał zaś pracę w Wojskowym Instytucie Badań Inżynierii, a w kolejnych latach zatrudnił się w Dowództwie Wojsk Pancernych. Bekker zajmował się tam badaniami dotyczącymi poruszania się pojazdów w grząskim terenie. Po 1934 roku przydzielono go do Dowództwa Broni Pancernej. W latach 1936-1939 Mieczysław wykładał w Studium Wojskowym Politechniki Warszawskiej, a także w Szkole Inżynierii Wojskowej. Do 1939 roku współpracował też z Ministerstwem Spraw Wojskowych. Bekker dał początek nowej dziedzinie mechaniki, którą w późniejszych latach określono mianem terramechaniki. Polak wtedy nie wiedział jeszcze, że niebawem stanie się słynny jak Ernest Malinowski bądź Jan Szczepanik.

Służba wojskowa i międzynarodowa kariera Mieczysława Bekkera

Przed wybuchem II wojny światowej Mieczysław Bekker zaciągnięty został do wojska. Wziął wobec tego udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku, przekraczając granicę z Rumunią. Bekker spędził aż pół roku w Giurgiu, skąd następnie udał się do Paryża. Tam zatrudniono Bekkera w Wydziale Czołgów w Ministerstwie Uzbrojenia. Mieczysław spędził późniejsze lata w Marsylii, a następnie emigrował do Kanady. Znalazł tam pracę w Biurze Badań Broni Pancernej, które podlegało Ministerstwu Zaopatrzenia w Kanadzie. Polskie władze emigracyjne zgodziły się, by Mieczysław Bekker przyjął się do armii kanadyjskiej w 1943 roku. Bekker z czasem został tam podpułkownikiem.

Pojazd LRV podczas misji Apollo 15
Pojazd LRV wyprawy Apollo 15 - fot. domena publiczna

Polak w 1956 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. W USA zajmował się wykładaniem terramechaniki w politechnice, a także pracował w Wojskowym Laboratorium Pojazdów Terenowych. Niedługo potem objął stanowisko profesora na uniwersytecie w Ann Arbor, a następnie został dyrektorem Instytutu Badań koncernu samochodowego General Motors (Santa Barbara). Jeśli szukasz więcej ciekawostek, sprawdź także ten artykuł o 10 przełomowych wynalazkach.

Pojazd księżycowy Mieczysława Bekkera i misja Apollo – jaki wpływ miał na nią Mieczysław Bekker?

Pojazd, który mógł poruszać się po Księżycu

W 1961 roku NASA ogłosił konkurs na skonstruowanie pojazdu, który mógłby swobodnie poruszać się po powierzchni Księżyca. Mieczysław Bekker wraz z zespołem utalentowanych konstruktorów, których działaniami nadzorował, wziął udział w programie kosmicznym Apollo. Celem programu było doprowadzenie do wylądowania człowieka na Księżycu. Jaka była główna misja Bekkera? Otóż opracować koncepcję, która pozwoli skonstruować doskonały pojazd księżycowy. Polski inżynier został autorem wszystkich rozwiązań technicznych, zapewniających swobodne poruszanie się pojazdowi księżycowemu Lunar Roving Vehicle (LRV) po powierzchni Księżyca.

Pojazd księżycowy uprościł kosmonautom naprawdę wiele rzeczy. Dzięki niemu mogli oni jeździć w miejsca zlokalizowane dalej od swojej ustalonej bazy, a także przetransportować na Ziemię różne kamienie i materiały służące do badania powierzchni Księżyca. LRV był pojazdem typowo transportowym, który dziś porównywany jest z pojazdami elektrycznymi. Patentem opracowanym przez Bekkera była konstrukcja z ażurowej opony drucianej. Inżynier z Polski wpadł na niego, mimo że nikt nie znał wówczas podłoża na Księżycu i nie można było go nawet do niczego porównać. Bekker stworzył też patent zawieszenia pojazdu, by mógł on dotykać księżycowego podłoża, nawet gdy warunki będą naprawdę ekstremalne. LRV mógł dzięki temu dopasować się ramą do nierównego, krzywego terenu Księżyca.

Mieczysław Bekker – człowiek, który spełnił „księżycowy sen”

Mieczysław Bekker już jako dziecko uwielbiał obserwować gwiazdy i czytać książki o odległych planetach na niebie. Okazja do opracowania rozwiązań technicznych, które umożliwiały poruszanie się pojazdowi księżycowemu po powierzchni Księżyca, było więc spełnieniem jego marzeń. W pewien sposób mógł zostawić na Księżycu część samego siebie – w postaci pojazdów, które zaparkowane stoją tam do dziś.

Co zrobił Bekker po przejściu na emeryturę? Wraz z początkiem lat 70. zamieszkał z żoną w swojej willi, zlokalizowanej w Santa Barbara (Kalifornia). Cały czas współpracował jednak z wojskowymi instytucjami zarówno Stanów Zjednoczonych, jak i Kanady. Dodatkowo malował akwarele i pisał wspomnienia. W 1962 roku otrzymał doktorat honoris causa od Politechniki w Monachium, a później zdobył taki sam doktorat na Uniwersytecie Carleton w Ottawie. Mieczysław miał odebrać jeszcze jeden doktorat honorowy, tym razem w Bolonii (Włochy). Jego stan zdrowia nagle jednak bardzo się pogorszył. Mieczysław Bekker zmarł w Santa Barbara dnia 8 stycznia 1989 roku, dożywając 84 lat. Pozostawił po sobie liczne prace naukowe, w których dokładnie zaprezentował teorię ruchu pojazdów terenowych.

Autor: Paulina Zambrzycka

Bibliografia:

  1. Agnieszka Ludwig-Słomczyńska: Mieczysław Bekker. Inżynier pojazdu księżycowego, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2021
  2. Słowiński Przemysław, Kowalik Teresa: Królewski dar. Co Polacy dali światu, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2020
ikona podziel się Przekaż dalej