Mieszko II Lambert - koronacja, panowanie, polityka zagraniczna, dzieci

Koronacja Mieszka II i wojna z Niemcami

Początek panowania, ciekawostki

Mieszko II Lambert był synem zmarłego w 1025 roku Bolesława Chrobrego i Emnildy. Urodził się w roku 990, najprawdopodobniej w Krakowie. Jego drugie imię lub przydomek pochodziło od imienia jednego z synów Mieszka I, przyrodniego brata Bolesława Chrobrego. Już za życia swojego ojca uczył się sztuki wojennej. Dowodził jedną z armii, która na Odrze broniła Polski przez wojskami Henryka II. Walczył także z Udalrykiem, księciem czeskim. W roku 1015 był bliski zdobycia Miśni, przeszkodziło mu w tym jedynie wylanie Łaby.

W tym samym roku, co jego ojciec Mieszko koronował się na króla Polski, planując kontynuować politykę swojego ojca. W kontekście jego koronacji należy wspomnieć o sytuacji panującej w Niemczech, bowiem już na początku panowania Mieszka spleść się ona miała z jego polityką.

W Niemczech koronacja Mieszka wywołała mieszane reakcje. Po części uważano to za uzurpację, jednakże miał on za polską zachodnią granicą także zwolenników. Jako przykład można tutaj podać list, który Mieszko otrzymał od księżnej szwabskiej Matyldy, a jednocześnie żony księcia lotaryńskiego i w którym chwali go jako władcę stwierdzając jednocześnie, że koronował się na króla z łaski Boga.

List ten został włożony do przesłanej również Mieszkowi księdze liturgicznej Ordo Romanorum.Ważne pod względem symboliki było malowidło, jakie znalazło się na tej księdze. Przedstawiało ono Matyldę składającą ten dar Mieszkowi II, który jako król siedzi na tronie mając na głowie czworoboczną koronę. Przypominała ona tę noszoną w X wieku przez cesarzy. W kontekście zaś relacji, jakie łączyły Mieszka z Lotaryngią należy nadmienić, że żona Mieszka Rycheza była córką Ezona, palatyna lotaryńskiego i jednocześnie siostrzenicą Ottona III. Ich ślub o charakterze w dużej mierze politycznym odbył się w 1013 roku z inicjatywy Bolesława Chrobrego. A może zainteresuje cię także ten artykuł o na temat koronacji Bolesława Chrobrego?

Znaczenie sytuacji w Niemczech dla Mieszka II, wojna Polski z Niemcami

Przeanalizujmy teraz jakie powyżej opisane wydarzenia miały znaczenie dla wewnętrznej polityki w Niemczech, pozwoli to bowiem na zrozumienie dalszego przebiegu zdarzeń. Po śmierci Henryka II na jego następcę wybrano potomka córki Ottona I księcia Konrada. Nie wszyscy książęta niemieccy byli jednak jego zwolennikami. Szczególnie silna wobec Konrada opozycja istniała na zachodzie Niemiec. Opozycji tej przewodził zaś książę Fryderyk, mąż wspomnianej Matyldy. Istnieją opinie, że przeciwnicy Konrada mogli widzieć w Mieszku potencjalnego sojusznika.

Do starcia pomiędzy Konradem a opozycją wobec niego doszło po jego powrocie z Rzymu, do którego wybrał się w 1026 roku i z którego wracał już jako Konrad II z cesarską koroną. Walki wewnętrzne zakończyły się w 1027 roku zwycięstwem Konrada II. Mieszko II natomiast o tych wydarzeniach prawdopodobnie nie wiedział, decydując się na uderzenie w styczniu 1028 roku na Saksonię, która w dużej mierze została wtedy przez wojska polskiego władcy spustoszone.

Pierwsza próba odwetu została przez Konrada II podjęta w 1029 roku. Wyprawa ta była jednak całkowicie nieskuteczna, jedyne bowiem, co zostało „osiągnięte”, to oblężenie Budziszyna, od którego i tak musiano odstąpić. Konrad zaplanował kolejną wyprawę na przyszły rok, jednakże Mieszko II wyprzedził go swoim atakiem. Tym razem, w roku 1030, miał po swojej stronie także ludność pogańską w postaci Lutyków, którzy w trakcie wyprawy między innymi palili niemieckie kościoły. Mieszko zaatakował Niemcy pomiędzy Salą i Łabą, biorąc do niewoli według źródeł niemieckich około 9000 jeńców i ponownie pustosząc najechane przez siebie tereny.

Powrót Bezpryma do Polski, wojna Mieszka na dwa fronty

Problematyczne relacje Mieszka II z braćmi, wojna z Niemcami i Rusią

Ponownie, aby zrozumieć co stało się później należy cofnąć się nieco w czasie i przedstawić relacje rodzinne na linii Bolesław Chrobry-Bezprym-Mieszko II, pierwszy król Polski miał bowiem kilkoro dzieci. Bezprym był pierwszym synem Bolesława Chrobrego, który jednak chcąc przekazać Polskę Mieszkowi wysłał go do pustelni we Włoszech, koło Rawenny. Być może powodem postąpienia Bolesława z Bezprymem był fakt, że wcześniej odtrącił żonę, która była jego matką. Nie jest znane je imię, w źródłach czasem przydaje się jej przydomek Węgierka.

Kilka lat po śmierci Bolesława Bezprym powrócił do Polski zamierzając upomnieć się o należny mu tron, co wśród części Polaków znalazło zrozumienie. W międzyczasie na stronę Bezpryma miał przejść także młodszy brat Mieszka Otto, który ponadto w czasie działań wojennych brata kontaktował się z cesarzem niemieckim. Dowiedziawszy się o tym wszystkim Mieszko zdecydował się wypędzić obu z Polski. Obaj trafili następnie na Ruś.

Rok 1031 miał okazać się dla rządów Mieszka II tragiczny. Najpierw Polska została zaatakowana przez Konrada II w Łużycach, gdzie wojska Mieszka zostały pokonane. Oznaczało to utratę tej krainy. Dodatkowo niejako wykorzystując sytuację na Polskę w Morawach napadł czeski książę Brzetysław, odrywając i ten teren od Polski.

Mieszko II spróbował jeszcze zawrzeć pokój z Konradem, dowiedział się bowiem o najeździe ze wschodu, gdzie Ruś udzieliła wsparcia jego przyrodniemu bratu i skąd nadciągał książę kijowski Jarosław Mądry. Ponadto poparcie dla jego roszczeń w Polsce wzrosło. To wszystko sprawiło, że Mieszko nie mógł już skutecznie stawić czoła kolejnemu atakowi i musiał ratować się ucieczką. Zbiegł do Czech, jednakże został na rozkaz księcia praskiego Udalryka pojmany. Udalryk chciał w ten sposób wkupić się w łaski Konrada II, ten jednak odmówił wręczenia mu takiego „prezentu”, nie chcąc kupować „wroga od wroga”.

Rządy Bezpryma w Polsce, powrót Mieszka II

Władza w Polsce przeszła zatem w ręce Bezpryma, który dodatkowo upokorzył brata posługując się jego żoną w kontaktach z Konradem II. Sama Rycheza podobno nie była zadowolona z jakości swojego małżeństwa z Mieszkiem II a ponadto miała mu za złe to, że ich syna Kazimierza (później zwanego Odnowicielem) wysłał do klasztoru. Rycheza miała wybrać się do cesarza Niemiec i oddać mu insygnia władzy królewskiej, którymi posługiwali się zarówno Bolesław Chrobry, jak i Mieszko II. Bezprym liczył, że w ten sposób zaskarbi sobie przychylność Konrada II, co zostało uwieńczone sukcesem, bowiem cesarz Niemiec przyjął przekazane mu insygnia, uznając jednocześnie Bezpryma za księcia Polski. Co ciekawe, Rycheza zachowała tytuł królowej. Do Polski jednak nie zamierzała już wracać.

Sam Bezprym objął rządy w Polsce, które jednak nie trwały długo. Były pełne okrucieństwa i sprawiły, że najstarszy z synów Bolesława Chrobrego został w końcu zamordowany. Mieszkowi II po tym, jak został uwolniony przez Udalryka w roku 1032 powrócił do Polski.

Schyłkowy okres panowania Mieszka II

Przy wsparciu krajowych sojuszników Mieszkowi II udało się ponownie objąć władzę w Polsce. Nie miał już jednak tak silnej pozycji, zwłaszcza na arenie europejskiej, jak wcześniej. Wobec wcześniejszych zatargów z Niemcami postanowił wysłać poselstwo do Konrada II z prośbą o wskazanie terminu, w którym mógłby się przed nim stawić. Stało się to w lipcu 1033 roku w Merseburgu.

Był to moment niezwykle upokarzający dla Mieszka II, ponieważ przed obliczem Konrada II zrzekł się tytułu królewskiego i jednocześnie uznał zwierzchnictwo cesarza niemieckiego. Musiał też zgodzić się na utratę przez Polskę Łużyc i Milska. Dodatkowo Konrad II osłabił jeszcze pozycję Mieszka II w Polsce podejmując decyzję o  jej podziale na trzy części. Największa z nich przypadła byłemu już królowi jako księciu zwierzchniemu, zaś pozostałe bratu Mieszka Ottonowi oraz stryjecznemu bratu Dytrykowi.