Najważniejsi politycy z PRL - to oni decydowali o naszym życiu

Czasy PRL - najważniejsze osoby w państwie

Ustrój PRL stanowił pewną fikcję prawną, kiedy to rzeczywistą władzę sprawował nie tyle prezydent czy premier, ile głowa partii komunistycznej, będąca pod wpływem obcego państwa, czyli władz ZSRR. Konstytucja PRL, częściowo stworzona przez Józefa Stalina, wzorowana na konstytucji ZSRR i sformułowana w sposób ogólnikowy, pozwalała na dowolną interpretację różnych postanowień przez organy władzy.

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza utrzymywała się u władzy, dzięki poparciu ZSRR. Natomiast pewna fikcja prawna była utrzymywana przez zastraszenie społeczeństwa i zmuszenie do udziału w wyborach, gdzie głosowano na jedną listę kandydatów rekomendowanych przez PZPR. Faktycznie wyborcy nie byli w stanie dowolnie wybrać swoich przedstawicieli, gdyż na karcie do głosowania znajdowali się politycy PRL rekomendowani przez PZPR. Stan ten został oficjalnie usankcjonowany w roku 1976, kiedy to wniesiono do konstytucji PRL poprawki uznające przewodnią rolę partii PZPR i nierozerwalną przyjaźń polsko-radziecką.

Partia miała swoje komórki praktycznie wszędzie, w każdej instytucji, gdzie tylko udało się zebrać co najmniej 3 członków partii. Komórki te, czyli Podstawowe Organizacje Partyjne, działały w przedsiębiorstwach, szkołach, uczelniach itp. i miały za zadanie wykonywać dyrektywy Komitetu Centralnego partii. Dodatkowym czynnikiem był fakt, że awans zawodowy możliwy był tylko po linii partyjnej, dlatego też wszystkie osoby na wyższych stanowiskach, a co za tym idzie najważniejsze osoby w państwie, byli członkami partii zobowiązanymi do dyscypliny partyjnej.

W PRL dla nikogo nie było tajemnicą, że najważniejszą osobą w państwie, nieoficjalnym władcą, jest I sekretarz partii PZPR. I sekretarzami KC PZPR byli:

• Bolesław Bierut - 1948 - 1956,
• Edward Ochab - 1956,
• Władysław Gomułka - 1956 - 1970,
• Edward Gierek - 1970 - 1980,
• Stanisław Kania - 1980 - 1981,
• Wojciech Jaruzelski - 1981 - 1989,
• Mieczysław Rakowski - 1989 - 1991.

Kim byli politycy PRL, którzy stanowili najważniejsze osoby w państwie

Bolesław Bierut (1892 - 1956)

Pochodził z chłopskiej rodziny. Jako nastolatek był silnie związany z religią i planował wstąpić do seminarium duchownego. Niestety został wyrzucony ze szkoły za udział w strajku przeciwko nauce języka rosyjskiego. Imał się różnych zawodów i już jako 18-latek zetknął się z socjalistami. Pod ich wpływem zerwał z religią i wstąpił do PPS. W czasach II RP pracował w Lubelskiej Spółdzielni Spożywców, gdzie doszedł do stanowiska kierowniczego. Jednocześnie działał w ruchu robotniczym.

W 1924 roku został etatowym funkcjonariuszem Komunistycznej Partii Polski i wysłano go na szkolenie do Moskwy. Odbył szkolenie w zakresie zasad konspiracji, pracy wywiadowczej i sabotażowej. Uczył się w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej. Po powrocie do kraju został aresztowany w 1933 roku i skazany na 7 lat więzienia. Dzięki temu uniknął czystki, w której większość polskich komunistów została wymordowana w ZSRR przez NKWD.

W czasie wojny uciekł na tereny okupowane przez ZSRR i przyjął obywatelstwo sowieckie. Po ataku Niemców na ZSRR pracował w urzędzie w Mińsku, będąc jednocześnie agentem sowieckim. W 1943 roku przerzucono go do Polski, gdzie wszedł do Krajowej Rady Narodowej. Był zwolennikiem wprowadzenia w Polsce komunizmu drogą agresywnej sowietyzacji, dlatego też z ramienia Józefa Stalina działał na rzecz propagowania postanowień jałtańskich w Polsce. Oficjalnie działał jako bezpartyjny członek KRN, zaś w rzeczywistości należał do Biura Politycznego PPR prezentując poglądy skrajnie pro-radzieckie. Miały wówczas miejsce 3 zamachy na jego życie, które udaremniła jego radziecka obstawa.

W 1947 Sejm wybrał do na prezydenta RP. W 1948 został Sekretarzem Generalnym PZPR. Bierut był zwolennikiem skrajnego stalinizmu, realizował interesy ZSRR wobec Polski i przeprowadzał proces sowietyzacji. Był odpowiedzialny za powojenny terror komunistyczny w Polsce. Ludzie, którzy go znali określali go jako lojalnego agenta sowieckiego, służalczego wobec ZSRR i Stalina.

Bolesław Bierut zmarł w roku 1956, przebywając w Moskwie na zjeździe KPZR. Przyczyny jego śmierci są niejasne. Czy dostał zawału po wysłuchaniu referatu Chruszczowa o zbrodniach stalinizmu, za które był odpowiedzialny, czy też został usunięty celowo, tego do dzić nie wiadomo. Sprawdź także ten artykuł o obiektach marzeń z czasów PRL.

Władysław Gomułka (1905 - 1982)

Pochodził z robotniczej rodziny o silnych tradycjach patriotycznych. Od młodości działał w PPS, pracując jednocześnie w przemyśle naftowym. Agitował i organizował strajki, za co był kilkakrotnie aresztowany. W 1926 wstąpił do nielegalnej partii komunistycznej. W czasie jednego ze strajków odniósł ranę postrzałową, w wyniku której pozostał mu niedowład nogi. Aresztowano go i otrzymał wyrok 4 lat więzienia. Udało mu się jednak dostać urlop zdrowotny, w czasie którego, pod zmienionym nazwiskiem, wyjechał do ZSRR. Uczył się w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej. Po powrocie do Polski został etatowym funkcjonariuszem partii komunistycznej jako tajny agent. Był wielokrotnie aresztowany. Tuż przed II wojną został skazany na więzienie. W tym czasie wyrok za działalność komunistyczną odsiadywała także jego żona. W tym czasie miała miejsce czystka, w wyniku której NKWD wymordowało polskich działaczy komunistycznych. Przetrwali tylko ci działacze komunistyczni, którzy, jak Władysław Gomułka i Bolesław Bierut, przebywali w tym czasie w więzieniu w Polsce.

W czasie wojny działał w PPR, a następnie wszedł do Krajowej Rady Narodowej. Był zwolennikiem stopniowych zmian ustrojowych po uzyskaniu poparcia społecznego. Doszło do konfliktu z Bierutem, który doniósł na Gomułkę do ZSRR, w związku z czym ZSRR odmówiła finansowania działalności Gomułki w Polsce. Gomułka krytykował również działania radzieckich służb bezpieczeństwa w Polsce. W wyniku tego, w 1949 Gomułka został odsunięty od władzy, a w 1951 aresztowany. Zwolniono go w roku 1954. W 1956, na fali odwilży po śmierci Stalina, Władysław Gomułkę wybrano na I sekretarza partii.

Początek jego rządów określa się jako odwilż gomułkowską. Wprowadził pewne reformy, zatrzymał kolektywizację rolnictwa, sprzeciwiał się także rabunkowej polityce ZSRR w Polsce. Wprowadził też korzystną politykę wobec rzemiosła. Dążył do uzyskania większego uniezależnienia się od ZSRR. Przez pierwszych 8 lat jego rządów nie było procesów politycznych ani więźniów politycznych.

Wobec pogarszającej się sytuacji gospodarczej, w roku 1970 zdecydował się na podniesienie cen mięsa i jego przetworów. Spowodowało to wystąpienia, które zostały krwawo stłumione. Władysława Gomułkę zmuszono do ustąpienia. Odszedł wtedy na emeryturę i zmarł w 1982 roku na raka płuc.

Edward Gierek (1913 - 2001)

Pochodził z rodziny robotniczej, która wyemigrowała za chlebem do Francji. Pracował tam w kopalniach i zetknął się z ruchem robotniczym. Do Polski wrócił w 1948 roku i rozpoczął działalność w PPR. Pełnił wiele funkcji partyjnych i piął się do góry po szczeblach partyjnej kariery.

W roku 1970 zstąpił skompromitowanego Władysława Gomułkę na stanowisku I sekretarza KC PZPR. Jego wybór wzbudził wiele nadziei. Edward Gierek zakazał wieszania swoich portretów w szkołach i urzędach. Rozpoczął objeżdżanie zakładów pracy, gdzie na wiecach pytał: „No to jak, towarzysze, pomożecie?” Wkrótce jednak nastąpiły kolejne strajki, które zmusiły ekipę do przewrócenia cen mięsa sprzed 1970 roku.

Korzystając z tanich kredytów zagranicznych, ekipa Gierka zaciągnęła szereg pożyczek na rozwój gospodarczy kraju. Edward Gierek stawiał na polepszenie stopy życiowej ludności, ale nie zaprzestał wspierania rozwoju przemysłu ciężkiego. Epoka Gierka znana jest jako czasy wielkich inwestycji. Pełną parą ruszyło budownictwo mieszkaniowe. Budowano wysokie bloki z wielkiej płyty, zawierające małe mieszkania z ciemnymi kuchniami. Budownictwo nie mogło jednak sprostać zapotrzebowaniu na mieszkania.