Skutki ważnych wydarzeń historycznych

Nauka historii nie polega na suchym poznawaniu dat i przebiegu wydarzeń, lecz na zrozumieniu przyczyn i skutków procesów historycznych. Nie wystarczy poznać wynik jednej bitwy, lecz warto przeanalizować powiązania przyczynowo-skutkowe wydarzeń. W dziejach świata nic nie przebiega w próżni i nie istnieje “przypadek”. Wydarzenia są powiązane ze sobą, zaś wynik jednego wydarzenia staje się przyczyną drugiego. Skutki nie zawsze widać od razu. Nierzadko ujawniają się po latach. Dlatego badanie przyczyn i skutków wydarzeń historycznych ma ogromne znaczenie.

Jak i po co bada się skutki ważnych wydarzeń historycznych

Dlaczego badamy genezę, przebieg i skutki wydarzeń

Każde wydarzenie czy też proces historyczny ma swoją przyczynę, przebieg i konsekwencje. Ogromne znaczenie ma ustalenie przyczyny zjawiska, gdyż to pozwala nam dowiedzieć się, co powoduje określone wydarzenia i jak ich w przyszłości uniknąć.

Badając przebieg wydarzeń poznajemy poszczególne etapy, według których przebiegał proces. Żadne wydarzenie historyczne nie przebiega w izolacji. Wszystkie wydarzenia stanowią proces, lub są częścią większego procesu. Dlatego też ustalenie etapów wydarzeń, powiązań przyczynowo-skutkowych i kolejności poszczególnych wydarzeń, pozwala zrozumieć co się wydarzyło i dlaczego. Każdy proces historyczny składa się z poszczególnych wydarzeń, z których każde ma swoją genezę, przebieg i skutki.

Ogromne znaczenie ma ustalenie skutków danego zdarzenia lub procesu, gdyż dzięki temu możemy w przyszłości starać się unikać zjawisk, które przyniosły przykre lub tragiczne konsekwencje.

Następstwo wydarzeń historycznych

Każde wydarzenie historyczne czy też dłuższy proces, ma swoje następstwa. Konsekwencje wydarzeń historycznych dzielimy na bezpośrednie i pośrednie. Skutki bezpośrednie następują od razu i są łatwo dostrzegalne. Przykładem może być upadek gospodarczy jednych państw i wzbogacenie się innych w wyniku wojny.

Skutki pośrednie, długofalowe mogą ujawnić się po latach lub pojawiają się daleko od miejsca wydarzenia. Przykładem skutków pośrednich jest zaprzestanie ekspansji Rzymu na tereny Europy środkowej, które mogło skutkować słabszym rozwojem ziem polskich, gdyż plemiona słowiańskie nie zastały na swoim terenie już istniejącej infrastruktury, podczas gdy inne ludy dotarły do Europy Zachodniej niejako “na gotowe”. Jednak szukanie skutków długofalowych może być zwodnicze, jeśli są one bardzo oddalone w czasie. Na przykład, plemiona Anglów i Sasów docierające na wyspy Brytyjskie wcale nie korzystały z zastanej infrastruktury rzymskiej, która popadła w ruinę.

Skutki ważnych wydarzeń historycznych w sferze polityki, kultury i gospodarki

Skutki dzielimy również na polityczne, militarne, społeczne, ekonomiczne, kulturowe i środowiskowe. Skutki polityczne to na przykład zmiana władzy, czy powstanie nowych państw. Nowe państwa w Europie środkowej jak Polska, Czechosłowacja, Estonia, Finlandia, Litwa, Jugosławia i Łotwa powstały jako następstwo zmian po I wojnie światowej. Natomiast w wyniku upadku ZSRR powstały takie państwa jak Białoruś, Ukraina, Kazachstan, Gruzja, Estonia, Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Tadżykistan, Litwa, Łotwa, Turkmenistan i Uzbekistan.

Skutki społeczne dotyczą ludzi i polegają na zniknięciu pewnych grup społecznych i pojawieniu się nowych oraz na zmianie sposobu myślenia ludzi. Na przykład skutkiem społecznym upadku zachodniego cesarstwa rzymskiego, było wymarcie ludzi wykwalifikowanych. Spowodowało to długie lata upadku cywilizacji w Europie, który trwał do czasu, gdy zaczęto poszukiwać wiedzy w dawnych księgach. Społecznym skutkiem II wojny światowej było wymordowanie ziemiaństwa, burżuazji i drobnomieszczaństwa w Polsce, co z kolei pociągnęło za sobą wzmocnienie się warstwy chłopskiej i robotniczej, co z kolei ułatwiło narzucenie komunizmu ludziom, którzy nie widzieli w tym zagrożenia. Skutki społeczne często wymagają bardzo dogłębnych badań, gdyż nie zawsze widać od razu co jest skutkiem, a co przyczyną. Na przykład skutkiem emancypacji kobiet jest zawsze rozwój cywilizacyjny i gospodarczy, z kolei uniezależnienie się kobiet jest skutkiem wzbogacenia się społeczeństwa i większego dostępu do edukacji.

Skutki militarne dotyczą rozwoju technologii uzbrojenia, zbrojeń i techniki wojennej. Dla przykładu użycie broni chemicznej w I wojnie światowej spowodowało rozwój przemysłu militarnego, który w rezultacie miał wpływ na wybuch II wojny światowej. Skutkiem militarnym katastrofy ekologicznej, która miała miejsce w 6 wieku n.e. było przybycie Awarów do Europy. Awarowie przynieśli ze sobą wynalazek strzemion, które zrewolucjonizowali technologię militarną w Europie.

Skutki kulturowe dotyczą kultury, nauki i sztuki. Przykładem jest tu rozwój kultury i sztuki w czasach renesansu, który był skutkiem upadku Cesarstwa Bizantyjskiego, kiedy to nastąpił napływ ludzi wykształconych, artystów i rzemieślników do Włoch. Na przykład skutkiem kulturowym bitwy pod Wiedniem w 1683 roku było znalezienie kawy w obozie tureckim. Bardzo szybko w Wiedniu zaczęły powstawać kawiarnie, zaś kawa upowszechniła się jako ulubiony napój arystokracji. Kto wie, czy jej pobudzające działanie nie miało wpływu na rozwój cywilizacji europejskiej. Pośrednim skutkiem utraty niepodległości Polski, był ogromny rozwój kultury i sztuki “ku pokrzepieniu serc”.

Skutki ekonomiczne mają związek z sytuacją gospodarczą. Na przykład rozbiory i okupacja sowiecka przyniosły długofalowe skutki gospodarcze w Polsce. Skutki gospodarcze oznaczają zubożenie lub wzbogacenie społeczeństw. Wojny powodują ogromne skutki gospodarcze, gdyż zniszczone zostaje mienie o ogromnej wartości, zaś ludzie wykwalifikowani giną, a co za tym idzie dochodzi do zubożenia i upadku gospodarczego.

Ze skutkami gospodarczymi często łączą się skutki ekologiczne. Nierzadko posunięcia polityków wywołują daleko idące zniszczenie środowiska, które wywołuje śmierć milionów ludzi. Szczególnie niesławnie na kartach historii zapisali się wielcy przywódcy komunistyczni, których władza, charyzma i uniemożliwienie innym krytyki czy dyskusji, umożliwiła podjęcie działań mających katastrofalne konsekwencje. Pomysł Mao, że wybicie wróbli zjadających zboże, spowoduje dobrobyt, okazał się tragiczny w skutkach. Okazało się, że wróble nie tylko zjadają zboże, lecz także owady, szarańczę i inne szkodniki. Wybicie populacji tych ptaków spowodowało katastrofę ekologiczną i klęskę głodu, która pochłonęła 5 milionów ludzi. Pomysł Stalina, aby nawodnić pola bawełny rzekami spływającymi do jeziora Aralskiego, okazał się równie katastrofalny. Wyschnięcie jeziora Aralskiego spowodowało katastrofę ekologiczną, której skutki trwają do dziś w postaci ogromnej ilości zachorowań na raka w tym regionie.