Śmierć Kazimierza Wielkiego - data, miejsce, przyczyny, następstwa

Kazimierz Wielki, syn Łokietka – biografia króla

Kazimierz III urodził się 30 kwietnia 1310 roku, jako syn księcia Łokietka. Matka Kazimierza, księżna Jadwiga, była córką Bolesława Pobożnego, księcia kaliskiego. Po śmierci starszych dzieci, Stefana i Władysława, Kazimierz został jedynym sukcesorem władzy książęcej. Po koronacji Władysława Łokietka, w roku 1320, stał się potencjalnym następcą tronu. Starsze siostry – Kunegundę i Elżbietę – wcześnie wydano za mąż. Elżbieta została żoną króla węgierskiego, Karola Roberta. Historia nie przekazuje bliższych informacji o dzieciństwie przyszłego władcy Polski.

W wieku 15 lat syn Łokietka zawarł związek małżeński. Aldona Anna Giedyminówna, z którą książę Kazimierz przeżył 14 lat, zapewniła trwały sojusz Królestwa Polskiego i Litwy. Małżeństwa ich dzieci, Elżbiety i Kunegundy, utrwalały wcześniej zawarte układy polityczne – potwierdzenie pokoju kaliskiego z krzyżakami (1343 r.) oraz układ z Marchią Brandenburską (1344 r.) – przeciwko Luksemburgom. W skład koalicji antyluksemburskiej weszli, oprócz Polski - Węgry, cesarz Ludwik, Brandenburgia oraz książę śląski, Bolko świdnicki. Biografia króla zawiera również informacje, dotyczące kolejnych związków małżeńskich oraz pozamałżeńskich.

Do najważniejszych wydarzeń, w czasie rządów Kazimierza Wielkiego, należą:

• 19 listopada 1335 rok – zjazd w Wyszehradzie, z udziałem władców Polski, Czech ora Węgier, na mocy którego Zakon zwracał Polsce Kujawy oraz Dobrzyń. Pomorze miało zostać przy Zakonie, jako wiekuista jałmużna polskiego króla. Na zjeździe został zawarty pokój z Janem Luksemburskim,
• 9 lutego 1339 roku Kazimierz Wielki uznał przynależność Śląska do Czech. W 1345 roku, w czasie wojny z Luksemburgami o Śląsk, wojska czeskie dotarły pod Kraków. Pokój zawarto w Namysłowie, w 1348 roku,
• 1343 rok – zawarcie układ w Kaliszu, dzięki któremu zabezpieczono granice Polski z Zakonem. Zostały wówczas wytyczone szlaki handlowe dla kupców krzyżackich – przez Królestwo Polskie na Śląsk, Ruś oraz na Węgry,
• 1349 rok – wojna z Rusią, która przyniosła wzmocnienie władzy Kazimierza Wielkiego na Rusi Halickiej oraz opanowanie części Wołynia. W 1350 roku, w Budzie, podpisane zostało porozumienie z królem Węgierskim, Ludwikiem - Ruś stawała się własnością Piasta. Kolejne wyprawy miały miejsce w 1351 roku oraz w 1352 roku. Porozumienie polsko-litewskie oddawało Ruś Czerwoną królowi Polski, natomiast Wołyń pozostawał we władaniu książąt litewskich, bez oglądania się na pretensje Węgier.

Pamiętna data – śmierć Kazimierza Wielkiego

Podkanclerzy Janko z Czarnkowa, towarzyszący królowi, opisał przebieg wydarzeń, które miały miejsce późnym latem 1370 roku. 8 września sześćdziesięcioletni władca przybył do swojej posiadłości, mieszczącej się w kieleckim Przedborzu. Chętnie tam przebywał, bowiem miejscowe lasy obfitowały w jelenie, na które organizował polowania. Duchowni odradzali wyprawę - data polowania wypadała w święto Narodzenia Marii Panny - jednak król uległ namowom dworzan. Następnego dnia, w czasie pogoni za jeleniem, koń potknął się, zrzucając króla, który, w wyniku upadku, złamał nogę w goleni.

Choroba Kazimierza Wielkiego trwała prawie miesiąc. Udało się zmniejszyć gorączkę, ale jej ponowny wzrost nastąpił po kąpieli. Przypuszczalnie król przeziębił się, czego skutkiem było zapalenie płuc, a medycy królewscy nie umieli sobie poradzić z pogarszającym się stanem zdrowia. Zadania nie ułatwiała mocna osobowość władcy. Kazimierz III, wbrew zaleceniom, objadał się, a trawiony gorączką, napił się zimnej wody i miodu. Długa i męcząca droga do Krakowa, z licznymi przystankami, trwała do 30 października. Monarcha część trasy odbył na wozie, który ciągnęli ludzie. 3 listopada król podyktował swoją ostatnią wolę. Śmierć Kazimierza Wielkiego nastąpiła o wschodzie słońca, we wtorek 5 listopada 1370 roku.

Testament Kazimierza Wielkiego, któremu nie urodził się legalny syn, dotyczył ukochanego usynowionego wnuka, Kazimierza, któremu przypadła ziemia sieradzka, dobrzyńska, kasztelanie kruszwicka i bydgoska oraz zamki w Wałczu, Kruszwicy, Bydgoszczy i w Wielatowie. Kaźko miał władać ziemiami, jako lennik Ludwika I Andegaweńskiego, króla Węgier i Polski. Po śmierci króla Ludwika miał zostać obwołany królem. Kaźko nie spełnił pokładanych w nim nadziei – testament Kazimierza został obalony, a Kaźko słupski wkrótce zmarł - przeżył swojego dziada ledwie o 7 lat. W ten sposób wygasła główna królewska linia Piastów. Żona, Jadwiga żagańska oraz trzy córki, otrzymały kosztowności, drogie tkaniny, srebrne i złote naczynia. Król Kazimierz obdarował także synów naturalnych ukochanej faworyty Cudki oraz uwzględnił w testamencie swoich współpracowników. Hojne legaty otrzymały katedry - krakowska, poznańska i gnieźnieńska. A może zainteresuje cię także ten artykuł o dzieciach Kazimierza Wielkiego?