Śmierć Lenina - data, przyczyna, skutek dla Rosji, testament, mumifikacja

Władimir Iljicz Uljanow – data urodzenia polityka, ciekawostki biograficzne

Oficjalny życiorys Lenina, opracowany przez jego biografów, zawiera przede wszystkim opisy, jak wyglądała jego działalność polityczna, w jaki sposób została zorganizowana rewolucja październikowa oraz jak doszło do utworzenia ZSRR. Niewiele źródeł zawiera informacje o prywatnym życiu polityka. Wierną towarzyszką życia Lenina była Nadieżda Krupska, nauczycielka, działaczka Związku Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej i publicystka „Prawdy” – legalnego bolszewickiego dziennika, wychodzącego w Petersburgu od 1912 roku. Wspomnienia o Leninie, pióra jego żony, ukazują, jaki był prywatnie i jakie wydarzenia poprzedziły śmierć Lenina.

Lenin to pseudonim, który Włodzimierza Iljicz Uljanow wybrał na swoje nazwisko dopiero w 1902 roku. Swoje artykuły i korespondencję podpisywał również inicjałami W.U., Wł. Iljin oraz nazwiskami K. Tulin, Pietrow lub Jacob Richter. Data urodzenia Lenina, wg kalendarza juliańskiego, przypada na 10 kwietnia 1870 roku ( 22 kwietnia, wg kalendarza gregoriańskiego). Włodzimierz Iljicz Uljanow urodził się w nadwołżańskim Symbirsku, w rodzinie o korzeniach ziemiańskich ze strony matki oraz żydowskich, po pradziadku. Wielki wpływ na poglądy Lenina i jego przyszłą działalność miało aresztowanie i stracenie starszego brata Aleksandra, biorącego udział w spisku na cara, Aleksandra III.

Po upadku rewolucyjnego zrywu w 1905 roku Włodzimierz Lenin udaje się na emigrację. W czasie ukrywania się w Finlandii, w rybackiej chacie nad jeziorem Razliw, ukończył „Państwo i rewolucję”, dzieło, w którym dowodził konieczności „rewolucji proletariatu”. Rewolucja październikowa 1917 roku przyniosła zwycięstwo bolszewikom. Lenin został przewodniczącym nowego rządu - Rady Komisarzy Ludowych, ustanawiając dyktaturę partii i przejmując władzę w sowieckiej Rosji. W składzie rządu znaleźli się Lew Trocki i Józef Stalin.

Choroba i śmierć Lenina – przejęcie władzy przez Stalina

Włodzimierz Lenin cierpiał na nerwicę –drażniły go różnego rodzaju hałasy, często miewał stany depresyjne, uskarżał się na bóle głowy. Zdolny był do wydawania okrutnych poleceń, takich jak mordowanie przeciwników rewolucji październikowej, czy wydalenie z kraju rosyjskich inteligentów, w sierpniu i we wrześniu 1922 roku. Z pewnością za zgodą Lenina zgładzono cara Mikołaja II i jego rodzinę. W dokumentach, które ujawniono po śmierci Lenina, znajdują się opinie neurologów i psychiatrów niemieckich, u których leczył się około 1900 roku. W. Kramer, rosyjski neurolog, szczegółowo opisał wszystkie dolegliwości, od 1921 roku. Śmierć Lenina nastąpiła prawdopodobnie na skutek udarów oraz miażdżycy naczyń krwionośnych mózgu.

W czasie choroby Włodzimierz Lenin przebywał w Gorkach. Nadal sprawował władzę, nawet wówczas, gdy miał problemy z pamięcią i nie był w stanie efektywnie pracować. Otaczali go wybitni lekarze, którzy od maja 1922 roku prowadzili dziennik choroby. 13 listopada 1922 roku Lenin ostatni raz przemówił na IV Kongresie Kominternu, wygłaszając mowę „Pięć lat rosyjskiej rewolucji i perspektywy rewolucji światowej”. Godzinna przemowa w języku niemieckim bardzo go zmęczyła. W kolejnych dniach nastąpiły ataki paraliżu. 24 – 26 grudnia 1922 roku Lenin dyktował „List do Zjazdu”, w którym zawarł swoje przemyślenia, dotyczące, między innymi, partii, konieczności utrzymania w niej jedności oraz wprowadzenia do KC większej liczby robotników i chłopów. 4 stycznia 1923 roku uzupełnił ten swoisty testament, sugerując niebezpieczeństwo, płynące z przejęcia władzy przez Stalina.

Historia choroby ukazuje jej postępowanie, pomimo krótkotrwałych okresów lepszego samopoczucia. Nadieżda Krupska ćwiczyła z Leninem mówienie, czytanie, uczyła go od nowa pisania. Prawdopodobnie Lenin, zmęczony chorobą, myślał o samobójstwie. W dokumentach, ujawnionych dopiero w 1989 roku, znajdują się zapiski o rzekomej prośbie Lenina – Józef Stalin, już po pierwszym udarze, miał zdobyć cyjanek potasu i obiecał podać go choremu. Stalin, który uważał podanie trucizny za humanitarne, odmówił, informując o swojej decyzji członków Biura Politycznego, 21 marca 1923 roku.

18 października 1923 roku Włodzimierz Lenin ostatni raz odwiedził Moskwę. Odpoczął w mieszkaniu, a następnego dnia udał się na Kreml, do swojego gabinetu. Wyprawę zakończyła przejażdżka po Moskwie. W styczniu 1924 roku stan chorego pogorszył się. Śmierć Lenina nastąpiła 21 stycznia, w poniedziałek, o godzinie 18.50. Józef Stalin stał się faktycznym przywódcą partii i państwa radzieckiego, przejmując idee i metody działalności Lenina. Zabronił druku „testamentu” i odsunął od władzy Lwa Trockiego, w którym Lenin widział swojego następcę.

Pogrzeb Lenina, budowa mauzoleum oraz upamiętnienie idei

Ciało Lenina poddano wstępnym zabiegom mumifikacyjnym. Trumna ze zwłokami wodza została wystawiona w Sali Kolumnowej „Domu Związków”. Pogrzeb Włodzimierza Lenina odbył się 27 stycznia 1924 roku, o godzinie 16.00. Trumnę nieśli członkowie Biura Politycznego – Stalin, Mołotow, Zinowjew, Kamieniew, Bucharin, Rudzutak, Tomski i Dzierżyński. Przed konduktem pogrzebowym szły poczty sztandarowe. Grano Marsz żałobny Chopina i Międzynarodówkę. Na Placu Czerwonym zgromadziły się tysiące ludzi, uczestniczących w pochówku Lenina, w tymczasowym mauzoleum. Józef Stalin przemówił nad trumną. Opuszczeniu trumny do grobowca towarzyszyły salwy z dział i karabinów oraz fabryczne syreny. W czasie pogrzebu nakręcono film.

Włodzimierz Lenin chciał po śmierci spocząć w Piotrogrodzie, obok matki i nie życzył sobie mumifikacji, jednak Józef Stalin docenił możliwość wykorzystania śmierci Lenina do celów propagandowych. Problemem okazało się skuteczne zabezpieczenie ciała - sposób na zabalsamowanie zwłok przywódcy wskazał charkowski chemik, profesor Włodzimierz Worobjow. Balsamowanie ciała zajęło 4 miesiące. Osobą odpowiedzialną za stan mumii został prof. Borys Zbarski. Mumię Włodzimierza Lenina złożono w sarkofagu, w nowym mauzoleum, zbudowanym z dębowego drewna. W 1929 roku rozpoczęły się prace nad kamienną budowlą. Mauzoleum Lenina ukończono w październiku 1930 roku.