Symbole walut – skąd właściwie się wzięły?

Tajemniczy dolar: teorie związane z powstaniem jego słynnego symbolu

Symbol dolara – różne koncepcje powstania

Geneza symbolu dolara jest dość niejasna. Można napotkać kilka teorii mówiących o tym, jak powstało słynne $, jednakże trudno jest jednoznacznie stwierdzić, która z nich jest najbliższa prawdy. Czasem wspomina się, że początki istnienia tego symbolu datuje się na lata 70. XVIII wieku (Lynn, s. 205). I tak według jednej z koncepcji symbol dolara powstał ze skrzyżowania liter S i U, przy czym od tej ostatniej została z jakiegoś powodu odcięta jej dolna część. Brak jest tutaj jednak konkretnego uzasadnienia i co najważniejsze dowodów.

Czasem można spotkać jeszcze inne teorie, jak chociażby ta wiążąca znak $ z Kaduceuszem, symbolem Hermesa, który był uważany za boga bankierów, ale i chociażby złodziei. Trzeba jednak przyznać, że akurat ta koncepcja jest raczej mało przekonująca. Kolejna związana jest na różnych płaszczyznach z funkcjonującym w wieku XVIII w Ameryce Północnej hiszpańskim peso, które było też uznawane jako środek płatniczy w 13 ówczesnych koloniach brytyjskich, ale o tym powiązaniu nieco później.

Co ciekawe samo słowo dollar funkcjonowało wtedy w Ameryce Północnej, ale oznaczało coś zupełnie innego. Nazwą tą określane były tzw. Joachimsthalery (Tolary), których nazwa pochodziła od kopalni srebra Joachimstal w znajdującym się obecnie w Czechach mieście Jáchymov. Już od 1519 roku bito w nim monety. Natomiast pierwszy dolar już jako moneta Stanów Zjednoczonych został wybity dopiero w roku 1794 (Davies, s. 131-132).

Przyszły dolar amerykański a hiszpańskie peso

Jak jednak symbol dolara ma się do ówczesnego peso? Istnieje tutaj kilka teorii. Jedna z nich mówi, że podstawą dla tego znaku pierwotnie wcale nie była litera S, a P, na którą zostało nałożone S, aby stworzyć w ten sposób swoistą liczbę mnogą tej waluty. Kolejna koncepcja odnosi się do innej nazwy hiszpańskiego dolara: pieces of eight.

Znak $ miał tutaj wyewoluować od pionowego cięcia przez cyfrę 8. O co zaś w ogóle chodziło z tym cięciem ósemki? Otóż sformułowanie pieces of eight wiąże się ze specyficzną metodą wydawania reszty, jaką wtedy stosowano. Po prostu cięto monety tak, jak tnie się kawałki ciasta, właśnie na 8 części. Z tą też praktyką po części wiąże się amerykański quarter – były to dwie cząstki ósemki.

Istnieje jeszcze jedna koncepcja, związana z kolei z jeszcze inną nazwą hiszpańskiego dolara: pillar dollar. Nazwa ta wzięła się od wizerunku dwóch kolumn, który znajdował się na monecie. Wizerunek ten był odniesieniem do Słupów Herkulesa, zlokalizowanych w Cieśninie Gibraltarskiej. Pomiędzy tymi kolumnami na monecie umieszczony był sztandar. I zgodnie z tą teorią to właśnie te kolumny, słupy w formie równoległych pionowych linii zostały umieszczone na literze S, tworząc tak dobrze nam obecnie znany symbol dolara (Davies, s. 132). A może zainteresuje cię także ten artykuł z zestawieniem krajów, w których inflacja przerodziła się w hiperinflację?

Symbole walut europejskich – funt i euro

Symbol funta – ₤ – w największym stopniu łączony jest z łacińskim słowem libra. W ujęciu historycznym słowo to oznaczało rzymską jednostkę masy. Z czasem zaś libra zaczęła być utożsamiana z wagą. Dlaczego to odniesienie jest takie ważne? Pamiętajmy o sformułowaniu „funt szterling”, które w tym przypadku wszystko wyjaśnia. Cofnijmy się do średniowiecza. W tym czasie podstawową jednostką monetarną dla ówczesnych mieszkańców obecnej Wielkiej Brytanii był szterling. Natomiast 240 szterlingów miało wagę dokładnie jednego funta i to stąd właśnie pochodzi sformułowanie „funt szterling”, lub też raczej powinniśmy w tym przypadku powiedzieć „funt szterlingów” (Davies, s. 132, Lynn, s. 205).

W porównaniu do symboli dolara i funta geneza symbolu euro jest o wiele łatwiejsza do ustalenia. Jest nawet możliwe wskazanie osoby, która była autorem tego pomysłu, w kontekście którego chodziło nie tylko o to, że słynny symbol € przypomina literę E. Przede wszystkim euro, aby stanąć wizerunkowo w szranki np. z dolarem, musiało również wyróżniać się odpowiednią „oprawą graficzną”. Po prostu nie było innej drogi. Zadanie stworzenia znaku wspólnej waluty Unii Europejskiej, który byłby rozpoznawalny i łatwy do zaakceptowania dla wszystkich zostało powierzone „szefowi ds. misji euro” w Brukseli, jak pisze o nim Matthew Lynn, Francuzowi Jeanowi-Pierre’owi Malivoirowi. Wspomniany autor żartobliwie podaje, że Jean-Pierre Malivoir był tak przeciwny niepotrzebnemu wydawaniu pieniędzy, że mógłby wręcz uchodzić za Niemca. A zatem zgodnie ze swoją naturą nie zdecydował się na przeznaczenie „milionów” na zespoły ekspertów, które wykonałyby to zadanie za niego. Przeciwnie – zajął się tym osobiście.