Testamenty - lista najbardziej znanych testamentów słynnych osób

Odkąd ludzie zaczęli gromadzić majątek, ważna stała się ostatnia wola umierającego, który decydował, kto przejmie jego mienie po jego śmierci. Co ciekawe testament pojawia się w Europie dopiero w XII wieku. Wiele znanych postaci historycznych sporządzało testamenty, które czasem były zaskakujące i nietypowe. Poznaj najciekawsze testamenty, jaki wpłynęły na historię świata.

Jaką rolę w historii odegrały testamenty znanych osób

Co to jest testament

Prawo cywilne stwierdza, że testament to ostatnia wola osoby, na temat tego, co stanie się z jej majątkiem po śmierci. Testament sporządza jedna osoba posiadająca zdolność do czynności prawnych. Czyni to we własnym imieniu, gdyż nie można sporządzić testamentu za kogoś. Testament można w każdej chwili odwołać lub zmienić.

Testament jest nieważny, jeśli:

  • został sporządzony pod wpływem groźby,
  • osoba sporządzająca nie mogła świadomie podjąć decyzji,
  • sporządzający działał pod wpływem błędu.

Formy testamentów

Prawo przewiduje dwie formy testamentów:

  • testament zwykły,
  • testament szczególny.

Testament zwykły stanowi dokument napisany odręcznie, własnoręcznie podpisany i opatrzony datą. Data nie jest konieczna, jednak staje się ważna w wypadku występowania wcześniejszych testamentów. Testament zwykły może być również potwierdzony przez notariusza lub podyktowany ustnie w obecności 2 świadków i urzędnika państwowego.

Testamenty szczególne stosuje się w sytuacji niebezpieczeństwa lub zagrożenia nagłej śmierci. Za testamenty szczególne uważa się:

  • ustne wyrażone w obecności 3 świadków, ich potwierdzenie odbywa się w sądzie,
  • podróżne sporządzone na statku lub w samolocie w obecności kapitana,
  • wojskowe w obecności dowódcy.

Jaką rolę odgrywały testamenty w starożytności i w średniowieczu

Od zarania dziejów dziedziczenie odbywało się beztestamentowo, zaś majątek był przekazany najbliższej rodzinie. Prawo cywilne danego kraju ustanawiało porządek dziedziczenia. Wynikało to z własności rodowej, gdzie majątek należał do rodu i nie do pomyślenia było, aby ktoś przekazał swoje mienie testamentem komuś poza rodem. Osoby bezdzietne musiały najpierw dokonać adopcji osoby spoza rodu, aby przekazać jej majątek.

Beztestamentowo odbywało się również dziedziczenie tronu, według ustalonego w danym państwie porządku. Prawdopodobnie pierwszą kolejność dziedziczenia tronu spisano w państwie Hetytów. W prawie dziedziczenia kobiety były dyskryminowane i w wielu krajach nie mogły dziedziczyć. Aby nie dzielić majątku, w średniowieczu dziedzicem był tylko najstarszy syn. Nie oznaczało to jednak, że rodzeństwo pozostawało na lodzie. Dziedzic musiał zapewnić siostrom posagi, zaś braciom znaleźć stanowisko w wojsku, na dworze lub w kościele.

Testament pojawia się na ziemiach polskich w XII wieku. Początkowo dotyczył on tylko nieruchomości i był znacznie ograniczony, tak aby chronić rodzinę. Uznawano, że ojcowizna, czyli nieruchomości odziedziczone, są własnością rodu i nie można nimi rozporządzać. Można było natomiast rozporządzać w testamencie majątkiem nabytym.

Jak ostatnia wola znanych osób wpłynęła na losy świata

Testament Juliusza Cezara

Najciekawsze testamenty znanych osób, które wpłynęły na losy świata znajdujemy w starożytnym Rzymie. W czasie wojen domowych u schyłku republiki rzymskiej, kolejni wielcy wodzowie tracili życie. W roku 44 p.n.e. zamordowany został zwycięzca w wojnach domowych Juliusz Cezar. Zabójcy Cezara liczyli na to, że zamach zakończy wojny domowe i przywróci republikę rzymską. Cezar nie miał legalnych synów. Jego jedyna córka zmarła, zaś Cezarion, syn Kleopatry, nie był uznawany w Rzymie za spadkobiercę. Obawiano się przywrócenia w Rzymie monarchii, co było główną przyczyną zamachu.

W swoim testamencie Cezar adoptował i uczynił spadkobiercą swojego siostrzeńca Gajusza Oktawiusza. Młody człowiek stał się nie tylko właścicielem ogromnego majątku, lecz także patronem ogromnej ilości klientów Cezara, czyli ludzi mających wobec niego zobowiązania. Byli to obywatele rzymscy, a przede wszystkim wodzowie i żołnierze. Pozwoliło to Oktawianowi przejąć nieformalną władzę w Rzymie, którą sprawował 41 lat.

W chwili przejęcia schedy po Cezarze, Oktawian miał jeszcze jednego konkurenta do władzy, jakim był Marek Antoniusz. Walka między nimi odbywała się przy pomocy oręża. Jednak ogromną rolę odgrywała również propaganda, kiedy to Antoniusza i Kleopatrę przedstawiano jako wschodnich satrapów pragnących stworzyć w Rzymie monarchię. Oktawian zabrał testament Marka Antoniusza ze świątyni Westy, gdzie zwykle takie dokumenty przechowywano, i odczytany publicznie. Testament ten, w którym Antoniusz wyrażał życzenie pochowania go w Aleksandrii z Kleopatrą, wywołał w Rzymie oburzenie. Ponadto testament ten uznawał Cezariona za syna Cezara, co podważało dziedziczenie przez Oktawiana.

Władza w Cesarstwie Rzymskim nie była dziedziczna. Nie była to monarchia, lecz rodzaj fikcji prawnej, która oddawała władzę pierwszemu obywatelowi. Cezarowie często oddawali władzę następcy drogą testamentu.

Testament Tadeusza Kościuszki

Tadeusz Kościuszko zmarł w roku 1817. W młodości walczył o niepodległość Stanów Zjednoczonych i był gorącym orędownikiem zniesienia niewolnictwa. Kto wie jak potoczyłyby się losy świata, gdyby jego ostatnia wola została wprowadzona w życie. W roku 1798 pisze list do Thomasa Jeffersona, późniejszego prezydenta USA, w którym, na wypadek swojej śmierci, prosi o przeznaczenie jego pieniędzy na wykupienie tylu czarnych niewolników ile się da oraz o wykształcenie ich i zapewnienie im godziwego życia. Każdy z tych wyzwoleńców miał dostać farmę 100 akrów ziemi. Kościuszko opuszczając USA zostawił tam spory majątek, na który składał się m.in. niewypłacony żołd oraz nagroda pieniężna, na której wypłacenie bohater wojen bardzo długo czekał.

Nasz bohater narodowy nieraz stawał w obronie amerykańskich Indian i Murzynów. O jego podejściu do ludzi świadczy ciekawa anegdota. Jego czarnoskóry ordynans Agrippa Hull, pozostawiony na straży dobytku przełożonego, urządził zabawę dla czarnoskórych kolegów z wojska. Niestety jego szef, Kościuszko, musiał wrócić. Zastając podwładnego na zabawie i przebranego w swój mundur, nie tylko nie rozzłościł się, lecz przyłączył się do imprezy z czarnoskórymi żołnierzami.

Po śmierci Kościuszki, Thomas Jefferson, zasłaniając się wiekiem, bardzo długo zwlekał z wprowadzeniem w życie jego woli. Ostatecznie nic nie zrobił, zaś pieniądze zostały przekazane rodzinie Kościuszki. Historycy zastanawiają się dlaczego ostatnia wola Kościuszki nie została wypełniona. Czy wypełnienie jej mogło stworzyć precedens, który mógłby pokojowo rozwiązać problem niewolnictwa?

Najciekawsze testamenty, które wpłynęły na historię w Polsce

Kilkakrotnie testament decydował o dziejach Polski. Tajemniczym dokumentem z początków państwa polskiego jest “Dagome Iudex” sporządzony przez Mieszka I, w którym książe Polan powierza swoje księstwo oraz żonę i synów opiece papieża. Dokument ten nie jest w zasadzie testamentem, ale sprawia, że ostatnia wola Mieszka I nabiera tajemniczości. Dlaczego w dokumencie tym pominięty został jego pierworodny syn Bolesław, syn Dobrawy? Czy między ojcem a synem doszło do konfliktu? Tego nie wiemy. Bolesław nie uszanował decyzji ojca i nie wyznaczył braciom dzielnic. Samodzielnie przejął władzę w Polsce, zaś macochę i młodszych braci wygnał.

Kolejnym ważnym wydarzeniem, decydującym o dziejach Polski, jest testament Bolesława Krzywoustego. Nie przestrzeganie go przez jego potomków doprowadziło do rozbicia dzielnicowego Polski.

Bolesław Krzywousty całe życie zmagał się ze swoim bratem Zbigniewem, który walczył przeciw niemu i sprzymierzał się z państwami ościennymi. Ostatecznie Krzywousty pojmał go i oślepił, co spowodowało jego śmierć. Zdarzeniu temu przypisuje się przyczynę sporządzenia testamentu, który podzielił królestwo między 5 synów władcy. Z założenia bracia mieli władać dzielnicami, zaś najstarszy miał pełnić władzę zwierzchnią. Niestety testament nie był przestrzegany i powodował bezustanne walki o władzę zwierzchnią, dopóki nie przejął jej Władysław Łokietek.