Tych trzech zbiegów z Alcatraz nikt już więcej nigdy nie widział. Ale czy na pewno?

Frank Morris, bracia Anglin i Allen West: ich wielki plan ucieczki

Grupa uciekinierów, która rzuciła wyzwanie mitowi Alcatraz

Statystycznie w ciągu 29 lat, w czasie których Alcatraz pełniło funkcję więzienia federalnego podjętych zostało łącznie 14 prób ucieczki z tej „twierdzy”. We wszystkie próby ucieczek zaangażowanych było łącznie 36 więźniów, z których 23 złapano, ośmiu zostało zabitych przy próbie ucieczki lub utonęło, natomiast los 5 z nich pozostaje nieznany. Zdecydowanie najsłynniejsza próbą ucieczki jest ta, której podjęli się Frank Morris oraz bracia John i Clarence Anglin. Stała się nawet kanwą amerykańskiego filmu Ucieczka z Alcatraz, z Clintem Eastwoodem w roli Franka Morrisa.

Wszyscy trzej: Morris i Anglinowie trafili do więzienia za napady na banki. Wszyscy trzej zostali przeniesieni do Alcatraz (skąd nie powinni mieć prawa uciec), ponieważ podejmowali już próby ucieczki z więzień, w których zostali wcześniej osadzeni. Frankowi Morrisowi się to nawet udało: zbiegł z więzienia federalnego w Luizjanie i pozostawał na wolności przez około rok. Wszyscy trzej mieli przed sobą wiele lat w więzieniu: od 10 do 20. I wszyscy trzej zostali ulokowani w sąsiadujących ze sobą celach, co zdecydowanie ułatwiło im komunikację i zaplanowanie ucieczki. A jak się potocznie mówi okazja czyni złodzieja, lub raczej w tym przypadku uciekiniera. Planowanie ucieczki zaczęli już w grudniu 1961 roku. Mózgiem operacji był prawdopodobnie Morris, który odznaczał się ponadprzeciętną inteligencją, podaje się, że jego IQ wynosiło 133.

Do swojego planu wciągnęli jeszcze jednego więźnia, Allena Westa, który z kolei miał za sobą próbę ucieczki z więzienia na Florydzie i którego cela również sąsiadowała z ich celami. I był to dobry pomysł, ponieważ to prawdopodobnie właśnie West natrafił na szereg porzuconych pił, które można było przemycić do cel i wykorzystać przy ucieczce. Różnego typu narzędzia były w Alcatraz w powszechnym użytku, ponieważ więźniowie często wykonywali różne prace dla armii USA. Wykonywali m.in. odzież i meble. Trzeba też podkreślić, że w czasie, kiedy cała czwórka planowała ucieczkę sprzyjało jej samo więzienie, które wymagało już generalnego remontu. Jego elementy metalowe bywały skorodowane, a mury stawały się coraz bardziej kruche.

Plan działania, przygotowywanie ekwipunku, narzędzi i odpowiedni kamuflaż

Jednakże same piły nie mogły tutaj wystarczyć. Niezbędne były również inne narzędzia. I tak z łyżek, a nawet części ze starego odkurzacza więźniowie wykonali dłuta. Posłużyły one najpierw do zdjęcia kratek wentylacyjnych w ich celach, a następnie, kiedy to się już udało, wydrążone otwory należało poszerzyć, aby mógł się w nich zmieścić człowiek. Ubytki uzupełniano np. pomalowaną na kolor ściany tekturą, na której umieszczono zdjęte kratki. Wykonanie tej żmudnej pracy opłaciło im się, ponieważ szybami wentylacyjnymi byli w stanie dotrzeć do znajdujących się w ścianach więzienia korytarzy technicznych, w których stopniowo składowali przygotowywany ekwipunek.

Wszyscy czterej starali się w tym czasie nie zwracać uwagi strażników jakimikolwiek przewinieniami, aby nie prowokować np. rewizji w celach. Pracowali na zmianę, informując się wzajemnie o nadchodzących strażnikach. Najwygodniejsza byłaby praca w nocy, ale było to niemożliwe ze względu na ciszę nocną. Wspomniane już wcześniej korytarze techniczne umożliwiały Morrisowi, braciom Anglin oraz Westowi wspięcie się (około 9-10 metrów w górę) pod dach więzienia. Musieli jeszcze pokonać ostatnią przeszkodę: wyjść na ten dach. Musieli w tym celu usunąć znajdujące się przy samym wentylatorze nity.

Jednakże przedostanie się do tych korytarzy to był dopiero połowiczny sukces. Należało przygotować się do dalszej drogi: przez wodę. Trzeba było zbudować tratwę, która byłaby w stanie unieść całą czwórkę. W tym celu przy różnych okazjach spiskowcy zebrali ponad 50 płaszczy przeciwdeszczowych. Natomiast żeby je połączyć, wykorzystali krążącą w rurach ciepłowniczych gorącą parę. Pomysł ten jak na ironię zaczerpnęli zapewne z magazynu „Popular Mechanics”, którego egzemplarz znaleziono później w jednej z cel. Do napełnienia tratwy powietrzem wykorzystali zaś należący do Franka Morrisa… akordeon. Przygotowali również prowizoryczne wiosła oraz kamizelki ratunkowe, które wraz z innym wyposażeniem schowali w korytarzu technicznym.

Istotnym elementem planu były sporządzone przez spiskowców atrapy głów, które miały ich zastąpić w łóżkach. Dlaczego było to ważne? Każdej nocy strażnicy liczyli głowy śpiących więźniów, aby upewnić się, że nikogo nie brakuje. Wszyscy czterej mieli zatem za zadanie sporządzić makiety swoich głów, które kluczowej nocy miały uśpić czujność strażników. Zostały one uformowane z mieszaniny papieru toaletowego, tektury oraz wiórów cementowych. Dodatkowo dla zwiększenia ich wiarygodności dokleili do nich uzyskane od więziennego fryzjera ludzkie włosy.

Ucieczka z Alcatraz – czy była to próba zakończona sukcesem?

Noc ucieczki i niespodziewany problem

Morris, Anglinowie i West zdecydowali się na podjęcie próby ucieczki w nocy z 11 na 12 czerwca 1962 roku. Oprócz przygotowanych wcześniej głów umieścili na łóżkach pod kocami również dodatkowe poduszki, które miały imitować ich samych, spokojnie śpiących tej nocy. Jednakże Allen West nie mógł podążyć za swoimi wspólnikami, ponieważ… przesadził z ostrożnością. W przeciwieństwie do Morrisa i Anglinów ubytki przy kratce wentylacyjnej uszczelnił po części cementem, który stwardniał na tyle, że utrudnił mu przedostanie się wraz z ekwipunkiem do szybu. W końcu udało mu się to, jednakże jego kompanów już dawno tam nie było.

Wrócił więc do swojej celi. Kiedy zaś strażnicy zorientowali się, że trzech więźniów z sąsiadujących z jego własną cel zniknęło, został natychmiast przesłuchany. Współpracował ze śledczymi. Być może zrobił to we własnym interesie, aby uniknąć kary, jednakże nie ma pewności co do tego, jak był przez nich traktowany w trakcie przesłuchań. Jako że zdecydował się powrócić do swojej celi, nie zostały wobec niego wyciągnięte żadne dodatkowe konsekwencje.

Pozostała trójka po bezowocnym oczekiwaniu ruszyła bez niego. Wraz z przygotowanymi wcześniej zapasami i ekwipunkiem wspięli się na dach, wydając jedyny w trakcie całej operacji głośniejszy dźwięk, który był efektem ostatecznego wyważenia wyjścia z głównego szybu wentylacyjnego. Strażnicy nie zwrócili jednak na ten hałas większej uwagi, ponieważ się nie powtórzył. Uciekinierzy zeszli 15 metrów w dół po rurach. Ominęli patrolujących teren strażników, w czym pomogła im mgła i dotarli na brzeg. Tam rozłożyli tratwę i wyruszyli w drogę.

Wszelki oficjalny ślad po nich tutaj się urywa. Chociaż zarządzono zakrojone na szeroką skalę poszukiwania nigdy nie odnaleziono ich samych ani ich ciał, które według części śledczych mogły zostać zniesione przez prądy morskie. Uważa się, że nie mogło im się udać dopłynąć do odległego zaledwie o 2 kilometry brzegu i że utonęli. Spekuluje się, że tratwa, którą przygotowali mogła być zwyczajnie zbyt słaba, aby udźwignąć ważących łącznie około 200 kilogramów 3 mężczyzn. Dodatkowym dowodem na to, że nie udało im się dotrzeć do brzegu może być fakt, że następnego dnia część tratwy została znaleziona na Angel Island w Zatoce San Francisco. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat zdobycia Bastylii?