Alexander Fleming – życiorys, działalność naukowa, odkrycia, śmierć
Alexander Fleming to słynny bakteriolog ze Szkocji. Największe odkrycie Fleminga to penicylina, za co lekarz otrzymał Nagrodę Nobla. Jakie było życie Alexandra Fleminga? Co wynalazł odkrywca i jak zmienił świat medycyny? Sprawdź życiorys Alexandra Fleminga i dowiedz się o jego niesamowitych odkryciach medycznych.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o nauce.
Z tego artykułu dowiesz się:
Alexander Fleming – biografia słynnego bakteriologia
Dzieciństwo i edukacja Alexandra Fleminga
Alexander Fleming urodził się 6 sierpnia 1881 roku na farmie Lochfield w Ayrshire (Szkocja). Chłopiec był synem rolnika Hugh Fleminga oraz Grace Stirling Morton. Młody Alexander uczęszczał do Loudoun Moor School i Darvel School. Później udało mu się zdobyć dwuletnie stypendium w Kilmarnock Academy – jeszcze zanim przeniósł się do Londynu. W Wielkiej Brytanii uczęszczał do Royal Polytechnic Institution. Z początku Alexander pracował w biurze przewozowym. Po czterech latach pracy okazało się, że 20-letni Alexander Fleming odziedziczył niemałą sumę pieniędzy po wujku Johnie Flemingu. Jego starszy brat Tom, który był lekarzem zasugerował młodemu Alexandrowi, by poszedł w jego ślady. W 1903 roku Aleksander Fleming zapisał się więc do Szkoły Medycznej St Mary’s Hospital w Paddington. W 1906 roku udało mu się zdobyć dyplom uczelni z wyróżnieniem.
Na początku Alexander Fleming chciał zostać chirurgiem. Ostatecznie został jednak asystentem bakteriologa Almrotha Wrighta, pioniera szczepionek. W 1908 roku Fleming uzyskał tytuł licencjata oraz został wyróżniony złotym medalem w dziedzinie bakteriologii. Do roku 1914 Alexander Fleming był wykładowcą w St Mary’s Hospital. Podczas I wojny światowej służył jako lekarz Korpusu Medycznego Brytyjskiej Armii Królewskiej. Pracował tam w szpitalach bojowych na froncie zauważając, że wielu żołnierzy ginie z powodu zakażeń, a stosowane środki antyseptyczne tylko pogarszają obrażenia. Po zakończeniu się wojny Alexander Fleming wrócił do St Mary’s Hospital. W 1928 roku mianowano go profesorem bakteriologii Uniwersytetu Londyńskiego.
Odkrycia i badania Alexandra Fleminga – czy tylko penicylina?
W St Mary’s Fleming Fleming prowadził badania nad kulturami bakterii. Kiedy pracował nad płytkami agarowymi pod koniec 1921 roku odkrył, że jedna z nich skażona jest bakteriami z powietrza. Dodał do niej śluz z nosa i uznał, że skutecznie hamuje on rozwój bakterii. Przy okazji następnego testu użył bakterii z soli fizjologicznej. Alexander Flaming rozszerzył następnie swoje testy za pomocą użycia do badań łez. Dalsze testy prowadzone były przy wykorzystaniu krwi, ropy, nasienia, chrząstek czy też białek jaj. Każdy jeden wskazał na obecność środka bakteriobójczego. Nikt jednak nie uważał wówczas, że odkryta przez Fleminga informacja jest istotna.
Mimo wszystko odkrywca za wszelką cenę starał się zwrócić uwagę na obecną w tkankach substancję. Podkreślał znaczenie wydzielin organizmu zdolnych do rozpuszczania niektórych bakterii. Swoją substancję nazwał lizozymem, ponieważ uznał, że posiada podobne właściwości do fermentacji. Enzym taki można było wcześniej pozyskać z białek jaj, jednak był on skuteczny wyłącznie na niewielkie ilości nieszkodliwych bakterii – nie miał więc dużego potencjału medycznego. Penicylina nie była zatem pierwszym antybiotykiem, jaki odkrył bakteriolog. Znaczenie lizozymu i badania nad nim Alexandra Fleminga zostały docenione dopiero pod koniec XX wieku.
Penicylina jako najważniejsze odkrycie Alexandra Fleminga
Gdy Alexander Fleming obudził się 28 września 1928 roku wcale nie miał w planach rewolucji całego świata medycyny, poprzez odkrycie pierwszego zabójcy bakterii – antybiotyku. Jednak udało mu się tego dokonać.
Alexander Fleming badał właściwości gronkowców do 1927 roku, uchodząc za genialnego badacza. W 1928 roku Alexander pracował nad odmianą gronkowca złocistego. Naukowiec odkrył wówczas, że bakteria może łączyć się w różne szczepy. Fleming postanowił wybrać się na wakacje z rodziną, ale przedtem zaszczepił gronkowce na płytkach hodowlanych, zostawiając je w rogu laboratorium. Po powrocie okazało się, że jedna kolonia otoczona jest niebieskawym grzybem, który zabija otaczające ją szkodliwe bakterie. Fleming zidentyfikował pleśń jako pochodzącą z rodzaju Penicillium (pędzlaka).
Naukowiec wyhodował pleśń w czystej kulturze i stwierdził, że ma ona właściwości antybakteryjne. Zbadał działanie pleśni na wielu organizmach. Prędko zauważył, że wpływa na gronkowce i różne patogeny wywołujące m.in. dur brzuszny, zapalenie płuc czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Po wielu latach żmudnych eksperymentów, Alexander Fleming nadał nazwę swojej bakteriobójczej substancji – penicylina. Odkrycie Fleminga było najważniejszym w historii medycyny. Fleming stał się dzięki niemu naukowcem, który zmienił świat, podobnie jak Albert Einstein. Sprawdź także ten artykuł z TOP 10 cytatów Alberta Einsteina.
Biografia Alexandra Fleminga – Nagroda Nobla i śmierć bakteriologa
Znaczenie penicyliny w świecie medycyny
Wiary w możliwości penicyliny nie było tak naprawdę do 1936 roku. Fleming mówił o jej wartości medycznej m.in. na Międzynarodowym Kongresie Mikrobiologii w Londynie, jednak nikt nie traktował słów naukowca poważnie. Bakteriolog był mocno rozczarowany, bo nie miał żadnego poparcia dla swoich poglądów. Nikt nie wierzył w wartość odkrycia Fleminga i to, że może zapobiegać oraz leczyć ciężkie choroby ludzi. To jednak nie zniechęciło naukowca, by w dalszym ciągu badać właściwości penicyliny.
Z czasem udało się doprowadzić penicylinę do pierwszej stabilnej postaci (1940 rok), a po kilku próbach klinicznych zaczęto ją masowo produkować i dystrybuować. Howard Florey oraz Ernst Chain pomogli Flemingowi wyizolować penicylinę i przekształcić ją w praktyczny lek, za co w ręce trzech badaczy wpadła Nagroda Nobla (1945 rok). Współczesne antybiotyki testowane są metodą podobną do odkrycia Alexandra Fleminga. Bakteriolog zmarł 11 marca 1955 roku – śmierć wywołana została przez atak serca. Jego prochy pochowane zostały w katedrze św. Pawła w Londynie.
Życiorys Alexandra Fleminga i ciekawostki na temat naukowca
Warto przedstawić kilka ciekawostek z życia Alexandra Fleminga, o których być może nie wiecie.
- 24 grudnia 1915 roku Alexander Fleming poślubił pielęgniarkę Sarah Marion McElroy. Ich jedyny syn poszedł w ślady ojca i został lekarzem. Po śmierci pierwszej żony, Alexander poślubił greczynkę Amalię Koutsouri-Vorekas.
- Alexander był pochodzenia prezbiteriańskiego. Nie był jednak szczególnie religijny.
- Ponoć z początku Fleming wcale nie był zadowolony, że penicylina może być produkowana na skalę masową. Uważał, że skoro ją wynalazł i podał za darmo ludzkości, nie chce stać się monopolem producentów z innych krajów.
- Penicylina odkryta przez Alexanda Fleminga w dalszym ciągu ratuje miliony ludzi na całym świecie.
- Laboratorium, w którym Fleming wynalazł penicylinę, to dziś siedziba Muzeum Fleminga w St Mary’s Hospital. Stanowi ono popularną atrakcję turystyczną.
- W 1944 roku Fleming został pasowany przez króla Jerzego VI, otrzymując tytuł szlachecki.
- Bakteriolog był wiele razy odznaczany w różnych krajach za swoje zasługi, m.in. medalem Prezydenta Stanów Zjednoczonych czy Wielkim Krzyżem przez Republikę Francuską. Otrzymał też odznaczenia w Grecji czy Hiszpanii.
- Magazyn „Time” mianował Alexandra Fleminga jednym z najważniejszych 100 ludzi XX wieku – jego odkrycie uznane było za zmieniające bieg historii.
- Pomnik Aleksandra Fleminga stoi przed główną areną walk byków w Madrycie, Plaza de Toros de Las Ventas. Penicylina znacznie zmniejszyła bowiem liczbę zgonów po walkach z bykami na arenie.
- Nazwisko bakteriologa pojawiło się w Grecji m.in. jako nazwa ateńskiego placu w dzielnicy Votanikos czy nazwa stacji metra w Salonikach.
Autor: Paulina Zambrzycka
Bibliografia:
- André Maurois: Życie Alexandra Fleminga, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1967
- Beverley Birch: Alexander Fleming. Oni zmienili świat, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1992