Córki Piłsudskiego - co wiemy o losach córek marszałka
Najbliższa rodzina marszałka Piłsudskiego była bardzo liczna. Jego rodzice mieli dwanaścioro dzieci. Sam Józef Piłsudski był znacznie skromniejszy, jeśli chodzi o posiadane potomstwo – doczekał się dwóch córek. Wiadomo również, że córkę swojej pierwszej żony, Marii, traktował jak własne dziecko. Nazwisko ojca niejednokrotnie pomogło Wandzie i Jadwidze, przede wszystkim podczas wojny.
Jeśli szukasz więcej informacji ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o Józefie Piłsudskim.
Z tego artykułu dowiesz się:
Życie uczuciowe i rodzinne marszałka Józefa Piłsudskiego
Marszałek Józef Piłsudski trwale zapisał się na kartach historii Polski. Dla wielu Polaków jego osoba łączy się z niepodległością kraju. Jeszcze za życia otaczano go wielkim szacunkiem, a zaraz po jego śmierci zaczął rozwijać się swoisty kult marszałka.
Dopiero kiedy zapoznamy się bliżej z biografią Piłsudskiego, dowiemy się, że jego życie było pełne gwałtownych emocji. Z miłości zmieniał wyznanie religijne, drugi raz uczynił to na łożu śmierci. W życiu marszałka bardzo ważne były kobiety – był dwukrotnie żonaty, poza tym przypisywano mu liczne romanse. Jako ojciec, marszałek był kompletnie innym człowiekiem – żona Aleksandra pisała, że psuł i rozpieszczał córki.
Pierwsza żona Józefa Piłsudskiego to Maria Juszkiewiczowa, z domu Koplewska. Rodziną zostali 15 lipca 1899r. Panna młoda, starsza od męża o około dwa lata, zdążyła się już rozwieźć z pierwszym mężem – Marianem Juszkiewiczem (małżeństwo zawarto w 1883r.), z którym miała jedyną córkę – dwunastoletnią wówczas Wandę. Pan młody dla swojej wybranki zmienił wyznanie na ewangelicko-augsburskie, a o jej względy konkurował z późniejszym politycznym przeciwnikiem – Romanem Dmowskim. Nie doczekali się własnych dzieci, ale Wandę przyszły marszałek traktował jak własne dziecko. Małżeństwo trwało oficjalnie do 1921r., kiedy to Maria zmarła na serce po ciężkim wielomiesięcznym zapaleniu płuc.
Jednak Piłsudski w tym momencie od dawna nie żył już z żoną. Od 1907r. tworzył związek z Aleksandrą Szczerbińską, którą poznał rok wcześniej. Młodsza o 15 lat kobieta była aktywną działaczką socjalistyczną. Musieli ukrywać się z uczuciem przed Marią, która nie zgadzała się na rozwód. Ślub wzięli dwa miesiące po jej śmierci, kiedy ich wspólne potomstwo, córki Wanda i Jadwiga, było już na świecie. Aleksandra Piłsudska aktywnie udzielała się społecznie, śmierć Piłsudskiego nie spowolniła jej działalności. Po wybuchu wojny udzielała pomocy rannym Warszawiakom, później uciekła z córkami do Anglii, gdzie zmarła 31 marca 1963r.
Córki Piłsudskiego - Wanda Piłsudska
Starsza z córek Józefa i Aleksandry, Wanda, urodziła się 7 lutego 1918r., gdy jej ojciec przebywał w Magdeburgu. Telegram od matki informujący o narodzinach córki został przetrzymany, ale wierzący w telepatię Piłsudski sam dobrze określił datę narodzin córki. Dzieciństwo spędziła w Sulejówku, w willi Milusin. Będąc potomkinią marszałka Piłsudskiego już w tamtych czasach budziła zainteresowanie prasy, która np. zamieściła zdjęcie z jej immatrykulacji w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w 1936r.
W 1939r. po opuszczeniu Warszawy, przez Wilno i Rygę cała rodzina dostała się do Sztokholmu, skąd udała się do Anglii. W Edynburgu, na polskim wydziale medycznym, skończyła medycynę, a następnie pełniła funkcję lekarza psychiatry w szpitalu polskim pod Londynem. Pracowała tam aż do przejścia na emeryturę w 1978r. Przez cały czas współpracowała z działającym od 1947r. Instytutem Józefa Piłsudskiego w Londynie.
W 1990r. wróciła do kraju, gdzie starała się razem z siostrą odzyskać rodzinną willę Milusin. Udało się jej to zrealizować dziesięć lat później. Stworzyła tam muzeum poświęcone ojcu, swoim testamentem powierzając instytucji cały posiadany majątek. Zmarła po długiej chorobie 16 stycznia 2001r. w Warszawie.
Córki Piłsudskiego - Jadwiga Piłsudska
Jadwiga Piłsudska – Jaraczewska urodziła się 28 lutego 1920r. Już w wieku 17 lat rozpoczęła trenowanie szybownictwa. Jeszcze przed wybuchem wojny udało jej się zdobyć licencję pilota. Kiedy znalazła się Anglii, rozpoczęła studia architektoniczne w Cambridge.
Przerwała je jednak po dwóch latach i wstąpiła do Kobiecej Służby Pomocniczej. Była jedną z trzech Polek w ponad stuosobowym kobiecym oddziale Służby Pomocniczej RAF-u – Air Transport Auxiliary. W ciągu dwóch lat służby zajmowała się transportem samolotów z fabryk na lotniska bojowe w całym kraju. Służbę skończyła w stopniu porucznika.
W 1944r. została żoną kapitana Marynarki Wojennej Andrzeja Jaraczewskiego. Urodziła dwoje dzieci: córkę Joannę i syna Krzysztofa. Po wojnie pozostała w Anglii, gdzie pracowała jako architekt i prowadziła firmę razem z mężem. Do Polski wróciła w 1990r., gdzie razem z siostrą zajęła się działalnością na rzecz upamiętnienia swojego ojca. Jadwiga Piłsudska zmarła 16 listopada 2014r. została pochowana razem z mężem, siostrą i matką na cmentarzu na warszawskich Powązkach.
Aleksandra Drążek-Szychta
Bibliografia:
- Grajda P.W., Ojciec nas psuł… Rozmowa z Wandą Piłsudską, córką Marszałka Józefa Piłsudskiego – Londyn, marzec 1990, http://stefanbatoryoceanliner.weebly.com/celebrities-v.html (dostęp: 14.12.2020)
- Malinowski L., Miłości marszałka Piłsudskiego, Książka i Wiedza, Warszawa 1997
- Piłsudska A., Wspomnienia, Instytut Prasy i Wydawnictw Novum, Warszawa 1989
- Srzednicki D.M., Kobiety w życiu Józefa Piłsudskiego, Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, r. 2008, t. 12, z.3 (48)
- Wójcik Z., Józef Piłsudski 1867 – 1935, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2010
- Wschód. Życie miast i wsi województw południowo-wschodnich: Lwów, Stanisławów, Tarnopol, r.1936, nr 29