Ernest Malinowski – pochodzenie, wykształcenie, działalność w Ameryce Południowej
Ernest Malinowski to polski inżynier drogowy i kolejowy, który jest jednym z najwybitniejszych inżynierów drugiej połowy XIX wieku. Dzięki niemu powstała kolej transandyjska, uważana za największy cud ówczesnej techniki. Jakie jeszcze osiągnięcia na swoim koncie posiada Ernest Malinowski? Które dokonania Polaka zapisały się na kartach historii świata? Sprawdź historię oraz najlepsze ciekawostki na temat Ernesta Malinowskiego.
Jeśli szukasz więcej artykuł i informacji historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z ciekawostkami.
Z tego artykułu dowiesz się:
Ernest Malinowski – Polak, który utworzył kolej w Peru i Ekwadorze
Zanim Ernest Malinowski stał się sławnym inżynierem…
Ernest Malinowski urodził się 5 stycznia 1818 roku na Wołyniu. Wychowywał się w szlacheckiej rodzinie, będąc synem oficera armii Księstwa Warszawskiego oraz córki podolskiego wojewody. Ernest miał trójkę rodzeństwa – siostrę Leontynę i braci Rudolfa oraz Zygmunta. W latach 1827-1831 chodził do Liceum Krzemienieckiego. Chłopiec zmuszony był jednak przerwać edukację, ponieważ po upadku powstania listopadowego musiał emigrować do Paryża jako członek rodziny powstańczej – razem z ojcem i starszym bratem. Matka wraz z Leontyną i Zygmuntem pozostali na Wołyniu.
W Paryżu Ernest uczył się w kilku różnych placówkach, np. w Lycée Louis-le-Grand oraz École Polytechnique. Młody mężczyzna ukończył z wyróżnieniem paryską Państwową Szkołę Dróg i Mostów. Po zakończeniu edukacji pracował w kilku miejscach jako inżynier:
- wrzesień 1838 – luty 1839 – budowa kolei Paryż-Hawr na odcinku Paryż-Pontoise.
- luty 1839 – budowa dróg w prowincji Bône w Algierii.
- maj 1839 – budowa portu w Algierze
- kwiecień 1840 – kwiecień 1847 – prace nad regulacją rzeki Mozy w Paryżu.
W 1848 roku Ernest Malinowski przerwał pracę i wyjechał z Francji, dowiedziawszy się o powstaniu w Krakowie. Rok później wrócił jednak do Paryża i starał się o pracę w Ministerstwie Robót Publicznych. W październiku 1849 Malinowski został inżynierem w departamencie Loir-et-Cher i pracował przy usprawnianiu żeglugi, a także budowie dróg w Cher.
Kontrakt Ernesta Malinowskiego w Peru
Malinowski we wrześniu 1852 roku podpisał sześcioletni kontrakt w Paryżu. Miał podjąć się pracy jako inżynier rządowy w Peru – biednym kraju, który żył niemal tylko z eksportu guana. Obowiązkiem Ernesta miało być tworzenie projektów budowlanych i nadzorowanie ich, konstruowanie mostów i dróg, kreślenie map topograficznych oraz dokształcanie technicznej kadry w Peru. Malinowski wtedy nie wiedział jeszcze, że niedługo dzięki niemu powstanie pierwsza linia kolejowa w tym kraju, którą przemieszczać będzie się pociąg. Nie wiedział też, że zostanie ona okrzyknięta „cudem inżynierii”, a także będzie przez wiele lat najwyższą koleją na świecie. Oto kilka projektów, które zrealizował Malinowski po przybyciu do Limy:
- 1856 – praca w komisji opiniującej projekt rozbudowy, a także modernizacji mennicy państwowej w Limie.
- 1856 – projektowanie i nadzorowanie brukowania ulic oraz placów w Arequipie, a także prace modernizacyjne kamiennego mostu Izacuchaca.
- 1859 – zaprojektowanie linii kolejowej Pisco-Ica, razem z Mario Alleonem i Gerritem Backusem
- 1864 – zaprojektowanie linii kolejowej Chimbote-Huaraz, razem z D. N. Paddisonem i Stephenem Crosby
- 1866 – przejęcie stanowiska głównego inżyniera w porcie Callao (koło Limy) oraz wzięcie przez Ernesta udziału nie tylko w przygotowaniu ufortyfikowania frontu, ale też w jego obronie. Za swoje zasługi Malinowski otrzymał dyplom, a także honorowe obywatelstwo Peru.
Kolej transandyjska – historia największego dokonania Malinowskiego
Centralna Kolej Transandyjska, czyli najważniejszy projekt Malinowskiego
O połączeniu wybrzeża z centralną częścią Peru rozmawiano już dawno. W 1859 roku wydano nawet dekret, który miał na celu powołać komisję badającą możliwość budowy kolei przez Andy – miejsce bogate w cenne gatunki drewna i surowce mineralne. Cały czas realizowano jednak inne przedsięwzięcia, więc budowę kolei odkładano w czasie. W 1868 roku temat powrócił. Przetarg na wybudowanie kolei łączącej Andy z Limą i portem Callao wygrał amerykański biznesmen, Henry Meiggs. Przedsiębiorca z Ameryki zaprojektowanie i nadzorowanie budowy kolei transandyjskiej zlecił Ernestowi Malinowskiego. Nasz rodak postanowił podjąć się tego niezwykle trudnego wyzwania.
Ernest Malinowski dobrał sobie zaufanych współpracowników, a następnie zaproponował projekt kolei. Z początku został on jednak odrzucony – uznano, iż projekt jest bowiem zbyt rewolucyjny, a nawet niemożliwy do wykonania. Po pierwsze, linia kolejowa miała być wysoka na prawie 5000 metrów („Jak po niej będzie jeździł pociąg?”). Po drugie, proponowane żelazne mosty i wiadukty były dla większości ekspertów mało znane w technice. I po trzecie, obliczenia Malinowskiego uznawano za wątpliwe. Rząd peruwiański, po długich namowach Ernesta, ostatecznie jednak zaryzykował i zainwestował w projekt Malinowskiego.
Budowa kolei transandyjskiej została przewidziana na ok. sześć lat. Po czterech latach skończyła się jednak dotacja na projekt przedsięwzięcia, ponieważ nastąpił kryzys finansowy w Peru. Meiggs oraz Malinowski postanowili dołożyć do budowy kolei ze swojej… własnej kieszeni. Pracownicy, którzy budowali kolei, każdego dnia walczyli nie tylko o dopięcie projektu. Walczyli również o własne życie, codziennie zmagając się z gwałtownym spadkiem temperatury, rozrzedzonym powietrzem czy szkodliwym promieniowaniem słonecznym. O budowie innowacyjnej kolei rozpisywały się wszystkie najważniejsze czasopisma techniczne na świecie. Ernest Malinowski okrzyknięty został zaś wybitnym inżynierem.
Na wysokości 4817,8 m n.p.m w Andach udało się w końcu wykuć 62 tunele, których łączna długość wyniosła ok. 6 kilometrów. Najdłuższy tunel liczył ok. 1200 metrów, prowadząc przez przełęcz Ticlio. Przepaście połączone zostały kilkudziesięcioma mostami i wiaduktami, których łącznie stworzono ok. 50. Najbardziej imponującym z nich stał się most nad wąwozem Verrugas, mierzący ok. 175 metrów. Kolej otrzymała nazwę „Centralna Kolei Transandyjska” i przez ponad 100 lat była najwyżej położoną linią kolejową na świecie. W 2005 roku pierwsze miejsce w rankingu najwyżej położonych linii kolejowych zajęła kolej tybetańska Qinghai-Tybet, która położona jest na wysokości 5068 m n.p.m. Jeśli szukasz więcej ciekawostek, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o wynalazcach.
Pozostałe osiągnięcia Ernesta Malinowskiego
Malinowski nie spoczął na laurach. Przez kolejne lata podejmował się innych projektów i brał udział w wielu różnych przedsięwzięciach.
- 1879-1880 – Malinowski pracował w Ekwadorze przy budowie linii kolejowej Guyaquill-Quito. Przy okazji publikował też artykuły na temat wojny w Peru w zagranicznej oraz miejscowej prasie. Ściągał również peruwiańskich współpracowników do Ekwadoru, gdzie pomagał im znaleźć zatrudnienie.
- 1886 – Ernest Malinowski powrócił do budowy i remontowania kolei w Peru, w tym na linii Callao-Oroya.
- 1867 – inżynier zajął się budową kolei Tarma-La Merces, razem z Ksawerym Wakulskim i Władysławem Folkierskim.
- 1884 – Ernest został jednym z członów założycieli instytucji Club Nacional.
- 1886 – od tego roku Malinowski został aktywnym członkiem Towarzystw Dobroczynności, gdzie zajmujmował się sprawami finansowymi i nadzorowaniem m.in. budowy szpitala Dos de Mayo.
- 1890 – Malinowski podjął się pracy w utworzonej kompanii brytyjskiej Peruvian Corporation.
Polski inżynier drogowy i kolejowy był również założycielem działalności Sociedad Geografica de Lima, gdzie opracowywał plany topograficzne i mapy służące wytyczeniu granicy między Peru, Brazylią a Ekwadorem. Ofiarował też sporo książek uniwersytetowi San Marcos w Limie, a nawet zastępował w nim przez jakiś czas dyrektora. Malinowski napisał też kilka książek i artykułów w różnych językach – znał bowiem (poza polskim i rosyjskim) język hiszpański, angielski i francuski. Co ciekawe Ernest Malinowski nigdy się nie ożenił, mimo że cieszył się ogromnym powodzeniem wśród pań. 2 marca 1899 roku polski inżynier zmarł na zawał serca podobnie jak Mieczysław Bekker.
W jaki sposób upamiętniono zasługi Ernesta Malinowskiego? Ciekawostki
Podobizna Malinowskiego umieszczona została w postaci jednej z płaskorzeźb na ozdobnym cokole, który otacza pomnik Nike. Pomnik ów stoi w peruwiańskim porcie Callao i upamiętnia zwycięską bitwę, w której Malinowski wziął udział. Podobizna polskiego inżyniera znajduje się również w przyportowym muzeum Fortaleza del Real Felipe. Na dworcu kolei transandyjskiej „Desamparados” w 1979 roku odsłonięto tablicę pamiątkową, upamiętniającą twórcę kolei.
O Erneście Malinowskim nakręcono również liczne filmy, a także wydano w 1999 roku monety obiegowe 2 zł i 10 zł z popiersiem inżyniera. W 1999 roku Poczta Polska wypuściła do obiegu również znaczek pocztowy z wizerunkiem Malinowskiego o nominale 1 zł. Odlano też popiersie inżyniera, które stanęło w holu dworca „Desemparados”. Imię i nazwisko Ernesta Malinowskiego do dziś nosi wiele obiektów oświatowych i technicznych w Polsce, dzięki czemu pamięć o wybitnym inżynierze z całą pewnością nie zaginie.
Autor: Paulina Zambrzycka
Bibliografia:
- Elżbieta Dzikowska, Magdalena Nierzwicka: Ernest Malinowski – konstruktor kolei w Andach Peruwiańskich. W 200. rocznicę urodzin twórcy Centralnej Kolei Transandyjskiej, Wydawnictwo Muzeum Okręgowe w Toruniu, Toruń 2018
- Łańca Stanisława: Polska myśl techniczna XIX i początków XX stulecia w kraju i na świecie. Inżynierowie dróg i mostów, Olsztyn 2004