John F. Kennedy – biografia, droga do Białego Domu, polityka, śmierć
John F. Kennedy znany pod inicjałami JFK to najsłynniejszy polityk oraz prezydent Stanów Zjednoczonych. Jak wyglądała kariera Kennedy’ego i zimna wojna za czasów jego prezydentury? W jaki sposób zginął amerykański prezydent i kiedy miała miejsce jego śmierć? Dowiedz się więcej na temat życia, polityki zagranicznej oraz śmierci Johna F. Kennedy’ego.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o historii USA.
Z tego artykułu dowiesz się:
John F. Kennedy – życiorys i kariera amerykańskiego prezydenta
Dzieciństwo, życie i edukacja przyszłego prezydenta USA
John Fitzgerald Kennedy urodził w Brookline. Był synem polityka i biznesmena Josepha Patricka Kennedy’ego Sr. oraz Rose Kennedy z domu Fitzgerald. Dziadek chłopca (imiennik młodego Kennedy’ego) był kongresmenem Stanów Zjednoczonych i burmistrzem Bostonu – to właśnie on zaszczepił we wnuczku zainteresowanie historią oraz polityką. Młody John F. Kennedy miał aż ośmioro rodzeństwa. Chłopiec mieszkał w Brooklinie przez 10 lat, uczęszczając do miejscowego kościoła św. Aidana. Uczył się następnie w kilku prywatnych szkołach w okolicy Bostonu. Rodzina Kennedych przeniosła się później do Nowego Jorku, gdzie John kontynuował naukę w prywatnej szkole dla chłopców Riverdale Country.
Przez kolejne lata swojej edukacji John Kennedy zmagał się często z różnymi problemami zdrowotnymi. Kulminacyjnym punktem była nagła hospitalizacja Johna w 1934 roku (szpital Yale New Haven). Podejrzewano u chłopca białaczkę, jednak ostatecznie stwierdzono zapalenie jelita grubego. W 1935 roku młody Kennedy poleciał do Londynu, by uczyć się w Londyńskiej Szkole Ekonomii. Stan zdrowia Johna jednak znów się pogorszył, więc tego samego roku wrócił do USA. We wrześniu 1936 roku Kennedy zapisał się na Uniwersytet Harvarda koło Bostonu. W czerwcu 1938 roku John wraz ze swoim ojcem i starszym bratem wyjechał do Londynu, by pracować w ambasadzie amerykańskiej. Podczas tej podróży udało się Johnowi zebrać materiały do pracy dyplomowej, którą obronił z wyróżnieniem na Harvardzie (1940 rok).
W 1941 roku JFK wstąpił do Marynarki Wojennej. Skierowano go na front II wojny światowej. Dowodził łodzią patrolową torpedową PT-109, stacjonując na Wyspach Salomona. Następnie objął dowództwo nad PT-59, ledwo uchodząc z życiem po burzliwych przejściach w poprzednich misjach. Z powodu poważnej kontuzji kręgosłupa w kwietniu 1945 roku Kennedy został honorowo zdemobilizowany ze służby, opuszczając ją ze stopniem porucznika. Podczas II wojny światowej zginął starszy brat Johna, Joe. Był on reprezentantem politycznym rodziny Kennedych. Śmierć brata sprawiła, że polityka zagraniczna stała się zadaniem Johna.
John F. Kennedy jako polityk. Jak zaczęła się jego kariera polityczna?
JFK do Izby Reprezentantów został po raz pierwszy wybrany w 1946 roku. Służył Izbie przez kolejnych 6 lat, zyskując poparcie wielu zwolenników. Najbardziej interesowały Johna sprawy międzynarodowe. Popierał doktrynę Trumana (byłego prezydenta USA) jako słuszną już w momencie, gdy zaczęła się rodzić zimna wojna. Kennedy zaczął następnie przygotowania do zgłoszenia swojej kandydatury do Senatu (1952 rok). Wygrał wybory 70 000 tysiącami głosów przewagi nad Henrym Cabotem Lodgem i zasiadł w Kongresie Stanów Zjednoczonych.
12 września 1953 John poślubił Jacqueline Bouvier, znaną później Ameryce jako Jackie Kennedy. Żona urodziła mu trójkę dzieci (najmłodsze żyło zaledwie 2 dni). Biografowie uważają, że małżeństwo nie było szczęśliwe. Jackie Kennedy często zostawała sama, podczas gdy jej mąż regularnie ją zdradzał. Żona Kennedy’ego była najsłynniejszą pierwszą damą Stanów Zjednoczonych oraz została okrzyknięta ikoną mody lat 60-tych XX wieku.
Kennedy przechodził w międzyczasie wiele operacji kręgosłupa. Zdarzało się więc, że był nieobecny w Senacie. Podczas rekonwalescencji w 1956 roku zaczął myśleć o kandydowaniu na prezydenta USA. Jego kandydatura oficjalnie pojawiła się 2 stycznia 1960 roku. John był zagorzałym katolikiem, więc niektórzy zarzucali mu, że odda Stany Zjednoczone w ręce papieża. Kennedy prowadził głośną kampanię prezydencką, reklamowaną przez żonę oraz finansowaną przez ojca i młodszego brata Roberta – kierownika kampanii. Kennedy dużo podróżował, aby zdobyć poparcie wśród demokratycznych elit i wyborców. W 1961 roku John F. Kennedy wygrał wybory i dnia 20 stycznia został oficjalnie zaprzysiężony na prezydenta. A może zainteresuje cię także ten artykuł o Jackie Kennedy?
John F. Kennedy – najsłynniejszy amerykański prezydent
Prezydentura Johna F. Kennedy’ego – ważne momenty
Kennedy wniósł do Białego Domu wiele świeżości. JFK był gotów do podejmowania coraz większej liczby błyskawicznych decyzji politycznych. Dobrał wokół siebie doświadczonych, ale też mniej obytych w świecie polityki ludzi. Prezydent nie chciał tracić szansy na reelekcję w 1964 roku. Aby sprzymierzyć się z ludźmi oraz okazać im poparcie w sprawie dyskryminacji rasowej, mianował Afroamerykanów na różne stanowiska. Martin Luther King otrzymał od Kennedy’ego ochronę federalną w trakcie protestów w Alabamie. Mimo wszystko, ustawa zakazująca dyskryminację rasową została przez niego podpisana dopiero 2 lata później.
Prawdziwym „konikiem” Johna F. Kennedy’ego była jednak polityka zagraniczna. Została ona niemal w pełni zdominowana przez amerykańskie konfrontacje ze Związkiem Radzieckim. Do dnia dzisiejszego biografowie zastanawiają się czy John Kennedy był zwolennikiem polityki Związku Radzieckiego, czy jednak jej przeciwnikiem. Z historycznych przesłanek wywnioskować można, że amerykański prezydent dość sprytnie balansował wokół jednej i drugiej idei. Do najważniejszych momentów rządów prezydenta Kennedy’ego należały:
- Inwazja w Zatoce Świń (17-19 kwiecień 1961 rok) – kubańscy emigranci chcieli wówczas dostać się na południową Kubę i utworzyć tymczasowy rząd kubański celem obalenia Fidela Castro.
- Pogorszenie się relacji USA z Izraelem oraz innymi państwami arabskimi – John F. Kennedy sprzyjał bowiem syjonistycznym ruchom. Ówczesny sekretarz Ligi Arabskiej uznał, że działania Stanów Zjednoczonych niszczą równowagę Bliskiego Wschodu.
- Nawiązanie stosunków dyplomatycznych z I sekretarzem KPZR, Nikitą Chruszczowem – Chruszczow zaproponował projekt traktatu pokojowego między NRD a RFN. Kennedy nie odwołał się do kwestii zjednoczenia Niemiec, odmówił również dostępu Niemiec do broni jądrowej Amerykanów.
- Zaostrzenie kontaktów ze Związkiem Radzieckim – z powodu umieszczenia na Kubie rakiet radzieckich w 1962 roku. Samoloty szpiegowskie sfotografowały budowane przez Sowietów stanowiska rakiet na kubańskiej ziemi. Prezydent zablokował morską drogę do Kuby, by ZSRR wycofało swoje rakiety. To doprowadziło do najpoważniejszego kryzysu amerykańsko-radzieckiego za czasów II wojny światowej. Ostatecznie jedna i druga strona zawarły porozumieni
- Dostarczenie broni atomowej do NATO – mimo niechęci wyposażania w nią innych krajów. 10 czerwca 1963 roku John F. Kennedy zaproponował, by zaniechano prób z bronią jądrową w atmosferze. Nikita Chruszczow zgodził się z prezydentem, a traktat podpisano oficjalnie 25 lipca.
Jak zginął John F. Kennedy? Zamach na JFK i śmierć prezydenta
John Kennedy wciąż myślał o reelekcji w 1964 roku. Zaplanował więc podróż po Stanach Zjednoczonych, aby zdobyć większe poparcie ludu. Ostatnim punktem jego wyprawy okazało się Dallas, nazywane nie bez powodu „Miastem Nienawiści”. Gazety w Dallas oskarżały bowiem głowę państwa o sympatyzowanie z komunistami, a także zdradę narodu amerykańskiego. Gdy 22 listopada 1963 roku prezydent wraz z żoną przejeżdżali limuzyną przez Ross Avenue w stronę Dealey Plaza, rozległy się strzały. John F. Kennedy został postrzelony w szyję i głowę. Zmarł w ten sam dzień, tuż po godzinie 13:00.
Prezydent Stanów Zjednoczonych został pochowany dnia 25 listopada 1963 roku na Cmentarzu Narodowym w Arlington. Kilka godzin po zabójstwie złapano Lee Harveya Oswalda, oskarżając go o zamach na prezydenta. John F. Kennedy umarł w wieku 46 lat, będąc głową państwa przez 1036 dni. Zabójstwo Kennedy’ego było kluczowym momentem w politycznej historii całych Stanów Zjednoczonych.
Autor: Paulina Zambrzycka
Bibliografia:
- Longin Pastusiak:Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1999
- Brogan Hugh: John Fitzgerald Kennedy, Wydawnictwo Ossolineum, Warszawa 2003
- O’Reilly Bill, Dugard Martin: Zabić Kennedy’ego, Wydawnictwo Burda Media Polska, Warszawa 2013