Maksymilian Kolbe – dzieciństwo, życie zakonne, działalność, patron, śmierć
Maksymilian Kolbe żył w sumie 47 lat. Przez ten czas dokonał rzeczy niebywałych, praktycznie nieosiągalnych dla przeciętnego człowieka. Kim był ten człowiek, czym konkretnie się wsławił? Dlaczego został świętym? Oto życiorys tytana pracy i osoby, która wywarła ogromny wpływ na życie religijne (i nie tylko) wielu Polaków.
Jeśli szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o świętych.
Z tego artykułu dowiesz się:
Św. Maksymilian Kolbe - wczesne lata życia, najważniejsze informacje i fakty
Przyszły misjonarz i założyciel Niepokalanowa przyszedł na świat dnia 8 stycznia 1894 w Zduńskiej Woli niedaleko Łodzi. Tego samego dnia chłopiec przyjął chrzest (a wraz z nim imię Rajmund) w parafii pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Rodzicami Rajmunda byli Juliusz Kolbe i Maria z domu Dąbrowska.
Dzieciństwo Rajmund spędził najpierw w Łodzi, a następnie w Pabianicach, dokąd przeprowadzili się jego rodzice w poszukiwaniu chleba. W 1902 roku młody chłopiec przyjął pierwszą komunię świętą, a pięć lat później (1907) sakrament bierzmowania.
Przyszły święty Kościoła katolickiego był bystrym chłopcem. Tak jak każde dziecko był skory do zabaw. Najprawdopodobniej w 1906 roku objawiła mu się Matka Boża. Wydarzenie to zawarzyło na dalszym jego życiu.
Św. Maksymilian Kolbe jako ksiądz
W 1907 roku Rajmund Kolbe wstąpił do franciszkańskiego seminarium duchownego we Lwowie. Wraz z nim naukę w tym samym seminarium podjął jego brat Józef. W 1910 roku Rajmund rozpoczął nowicjat w zakonie franciszkanów konwentualnych, przyjmując imię Maksymilian. Cztery lata później złożył śluby wieczyste i przyjął wówczas imię Maria.
W latach 1915-1919 ojciec Maksymilian Kolbe uzyskał dwa doktoraty. Najpierw z filozofii, a następnie z teologii. Ten pierwszy zdobył na uniwersytecie Gregorianum, drugi zaś na Wydziale Teologicznym Ojców Franciszkanów „Seraphicum”.
W czasie studiów doktoranckich Maksymilian Maria uzyskał święcenia kapłańskie (1918). Mszę świętą prymicyjną odprawił w kościele św. Andrzeja w Rzymie. Jak podają przekazy, miało wtedy miejsce nawrócenie pewnego Żyda.
Pod koniec lipca 1919 roku ojciec Maksymilian przyjechał do Polski. Przez pierwsze miesiące pobytu w ojczyźnie zajmował się wykładaniem historii Kościoła w Krakowie. A może zainteresuje cię także ten artykuł o Świętym Wojciechu?
Krótka historia działalności Maksymiliana w Niepokalanowie
Biografia Maksymiliana jest przesycona różnymi formami jego działalności. Niewątpliwie największy rozgłos w Polsce okresu międzywojennego zyskał dzięki wydawaniu czasopisma „Rycerz Niepokalanej”. Najpierw był to miesięcznik, a następnie tygodnik. Do wybuchu II wojny światowej czasopismo to osiągnęło nawet każdorazowo nakład miliona egzemplarzy.
W 1927 roku Maksymilian Kolbe założył w małej miejscowości pod Warszawą klasztor Niepokalanów, który z czasem stał się największym na świecie katolickim klasztorem, w którym mieszkało 800 ludzi.
Z Niepokalanowa ojciec Maksymilian koordynował działalność wydawniczą. Oprócz „Rycerza Niepokalanej” wydawał także inne periodyki. W 1935 roku powołał do życia „Mały Dziennik”, w którym obok tematów religijnych, poruszał zagadnienia kulturalne, społeczne i polityczne. Ksiądz zasłużył się także jako wydawca czasopism dla dzieci: „Rycerzyk Niepokalanej”, „Mały Rycerzyk Niepokalanej” i „Biuletyn Misyjny”.
Z inicjatywy Kolbego w Niepokalanowie uruchomiono też elektrownię i radiostację. Już w 1937 roku zaczęło nadawać „Radio Niepokalanów”, którego słuchało wielu Polaków.
Działalność misyjna – podstawowe informacje
Maksymilian Kolbe jest powszechnie kojarzony także z powodu podjęcia misji na Dalekim Wschodzie, w Kraju Kwitnącej Wiśni. Do Japonii przyjechał wraz z kilkoma współbraćmi w pierwszej połowie 1930 roku. I od razu zabrał się do ciężkiej pracy. Na obrzeżach Nagasaki zbudował klasztor „Ogród Niepokalanej”. Wybór miejsca (stok góry) okazał się zbawienny dla dalszych losów zgromadzenia, które przeżyło atak bombowy Amerykanów w 1945 roku.
W Japonii Kolbe wydawał też japońskiego „Rycerza Niepokalanej”. Założył również Małe Seminarium, nowicjat i studium filozoficzno-teologiczne. Działalność misyjna polskiego zakonnika zaprocentowała wieloma nawróceniami, powołaniami zakonnymi i chrztami.
Męczeńska śmierć i kanonizacja
W 1939 roku Maksymilian Kolbe wraz z kilkudziesięcioma mieszkańcami Niepokalanowa trafił do obozu w Łambanowicach, dokąd wywieźli go hitlerowcy. W dwa lata później założyciel niepokalanowskiej wspólnoty znalazł się w obozie koncentracyjnym w Auschwitz. W obozie po cichu odprawiał msze święte, udzielał sakramentów i głosił płomienne kazania, które podtrzymywały współwięźniów na duchu.
W lipcu 1941 roku z Auschwitz uciekł jeden z więźniów. Niemcy w ramach odwetu wybrali kilku ludzi na śmierć głodową. Był wśród nich Franciszek Gajowniczek, który wpadł w rozpacz, obawiając się o dalszy los swoich dzieci i żony. Maksymilian Kolbe ulitował się nad skazańcem i wystąpił z szeregu, prosząc kierownika obozu o to, by mógł umrzeć zamiast niego.
Prośba Maksymiliana została przyjęta. Po apelu zaprowadzono go do bloku, gdzie obnażonego zamknięto w piwnicy. Towarzyszyło mu 10 innych więźniów. Zakonnik przygotowywał ich na odejście z tego świata. Sam rozstał się z nim dokładnie o godzinie 12:50 14 sierpnia 1941 roku po tym, jak jeden z niemieckich funkcjonariuszy wstrzyknął mu truciznę.
Za jego bohaterską postawę Kościół katolicki ogłosił Maksymiliana Kolbego najpierw błogosławionym (1971), a następnie świętym (1982). Ceremonii kanonizacyjnej przewodniczył papież Jan Paweł II, zaś do Rzymu w dzień kanonizacji Kolbego zjechało się mnóstwo pielgrzymów, w tym wielu jego rodaków.
Ojciec Maksymilian Maria Kolbe jest obecnie patronem kilku miejscowości (Zduńska Wola, Pabianice) oraz wielu kaplic i szkół w Polsce. Imię świętego nadano także niemałej liczbie ulic w kilkudziesięciu miejscowościach, w tym w: Bydgoszczy, Białymstoku, Kamieńcu Krajeńskim, Jaworznie, Legnicy, Oświęcimiu, Radomsku, Pile, Warszawie, Łodzi i Rzeszowie.
Autor: dr Mariusz Samp
Bibliografia:
- Domański Jerzy, Eucharystia w życiu św. Maksymiliana, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 2005,
- Domański Jerzy, Maksymilian Maria Kolbe, Patron naszego wieku, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1987.
- Frossard Andre, Pamiętajcie o miłości…, Męczeństwo Maksymiliana Kolbego, przekł. Barbara Durbajło, PROMIC, Warszawa 2015.
- https://niepokalanow.pl/maksymilian-kolbe/zyciorys [dostęp:12.03.2021].
- Kalvelage Francis Mary, Maksymilian Kolbe – święty od Niepokalanej, przekł. Agnieszka Bielawska, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz 2011.
- Kąkolewski Krzysztof, Wydanie świętego Maksymiliana w ręce oprawców, Polonia, Warszawa 1989.
- Kijas Zdzisław Józef, Św. Maksymilian Kolbe, Wydawnictwa WAM, Kraków 2011.
- Kosmana Ignacy, Święty czy samobójca?, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 2012.
- Maliński Mieczysław, Maksymilian Kolbe, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1982.
- Maxence Philippe, Maksymilian Kolbe, Kapłan, dziennikarz, męczennik (1894-1941), przekł. Jan Maria Kłoczowski, Noir sur Blanc, Warszawa 2013.
- Ojciec Kolbe i jego współpracownicy, red. Ludomir Jan Bernatka, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1981.
- Stanek Piotr, Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941), Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, Opole 2019.
- Szwarc Julia, Pozyskać cały świat, Opowieść biograficzna o dzieciństwie i wczesnej młodości świętego Maksymiliana Marii Kolbego, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 2001.
- Święty naszych czasów, Beatyfikacja i kanonizacja ojca Maksymiliana Kolbego, wybór, układ i opracowanie Amelia Szafrańska, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1983.
- Terlikowski Tomasz P., Maksymilian Maria Kolbe, Biografia świętego męczennika, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2017.
- Wagabundowa-Wędrowski Arnold Marian, Kwiaty i krew, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1992.
- Winowska Maria, Szaleniec Niepokalanej, Święty Maksymilian Maria Kolbe, przygotowanie do druku Jerzy Domański, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1999.