8 zabytków, których nie ma już w Polsce

1. Pałac Saski w Warszawie

To słynny klasycystyczny pałac, który dumnie stał w stolicy Polski przy dzisiejszym placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Wojska niemieckie zniszczyły go w grudniu 1944 roku po upadku powstania warszawskiego. Co ciekawe, ocalał jedynie Grób Nieznanego Żołnierza. Niektórzy uważają, że przetrwał on za sprawą pewnego niemieckiego żołnierza, który brał udział w akcji wysadzania budynku. Miał on nie włożyć dynamitu w przygotowane wcześniej utwory w tej części pałacu – ponoć z szacunku dla bezimiennego żołnierza polskiego, który spoczywał tam w grobie.

Polskie zabytki, które zostały zniszczone i już ich nie ma - zestawienie
Synagoga w Katowicach, pocztówka z początku XX wieku - fot. domena publiczna

2. Synagoga Wielka w Katowicach

Była to największa przedwojenna synagoga w Katowicach, która znajdowała się dokładnie w dzisiejszym Śródmieściu przy ulicy Adama Mickiewicza. Synagoga stanowiła jeden z najbardziej reprezentatywnych obiektów w tym mieście. Otwarto ją uroczyście 12 października 1900, a spalono w czasie II wojny światowej 8 września 1939 roku. Dziś na miejscu synagogi stoi plac Synagogi, a także upamiętniająca piękny zabytek tablica w języku polskim i hebrajskim.

3. Nowy Ratusz w Poznaniu

Dawniej pełnił on funkcję siedziby władz Poznania. Ratusz znajdował się na Starym Rynku tuż obok Starego Ratusza. Obiekt ukończono budować w 1892 roku, a rok później wprowadzili się do niego pierwsi urzędnicy. Niestety podczas II wojny światowej ratusz został poważnie uszkodzony – tak bardzo, że postanowiono go nie odbudowywać. Obiekt został wobec tego całkiem rozebrany. Dziś w miejscu Nowego Ratusza stoi budynek Wagi Miejskiej, który udało się zrekonstruować.

Zestawienie zabytków, których już nie ma, ponieważ uległy zniszczeniu
Baszta Dominikańska (w środku) - fot. domena publiczna

4. Baszta Dominikańska w Gdańsku

To średniowieczna baszta ulokowana w Gdańsku na Głównym Mieście. Gdańszczanie mówili o niej „kuchenna”, ponieważ z najwyższego piętra ponoć można było podglądać przyrządzanie potraw w kuchni znajdującego się obok klasztoru dominikanów. Baszta spłonęła podczas oblężenia Gdańska przez wojska francuskie w 1807, natomiast całkowicie rozebrano ją 1897 roku. Został po niej jedynie obrys na parkingu przed Halą Targową. Miejsce, gdzie stała baszta, rozpoznać można po odróżniającej się od innych ciemniejszej kostce na chodniku.

Te zabytki zniknęły z mapy Polski – sprawdź galerię!

5. Wieś Maniowy

Historia powstania wsi sięga ok. 1326 roku, jednak Stare Maniowy zniknęły z mapy Polski pod koniec lat 60. XX wieku. W miejscu wioski powstało bowiem Jezioro Czorsztyńskie i zapora. Zbudowaną na jeziorze zaporę postanowiono wykorzystać do produkcji energii elektrycznej. Przez utworzenie elektrowni wodnej mieszkańcy wsi zostali wysiedleni, a zabudowania całkiem rozebrane. Po powstaniu zbiornika Stare Maniowy zostały… zalane wodą. Zabytkowe fragmenty wsi, które udało się wydobyć przy pracach konserwatorskich po obniżeniu wód, zgromadzono w skansenie Osada Czorsztyn.

6. Skocznia narciarska w Warszawie

Obiekt ten znajdował się przy ulicy Czerniowieckiej na warszawskim Mokotowie. Budowę skoczni zainicjowano w 1955, jednak problemy natury geologicznej opóźniły prace i obiekt oddano do użytku dopiero w 1959 roku. Punkt konstrukcyjny ulokowany był na aż 38 metrze. Mieszkańcy stolicy mówili o skoczni „Skarpa”, gdyż była położona na Skarpie warszawskiej. Obiekt ten należał do Warszawskiego Klubu Narciarskiego i służył zawodnikom głównie do treningów. Na skoczni czasami odbywały się również zawody sportowe – ostatnie miały miejsce w maju 1989 roku. Obiekt ostatecznie rozebrano na przełomie lat 2010 / 2011.

Polskie zabytki, których już nie ma i nie można ich zobaczyć - najważniejsze informacje
Ruiny wieży Quistropa w Szczecinie - fot. Pa3Widzi licencja CC BY-SA 3.0

7. Wieża Quistorpa w Szczecinie

Wybudowano ją na polecenie Martina Quistorpa w latach 1900-1904. Wieża i okolice były jednym z ulubionych miejsc niedzielnych spacerów mieszkańców Szczecina. Na pierwszej kondygnacji była letnia kawiarenka, a tuż nad nią znajdował się taras widokowy. Można było podziwiać na niej również dwie alegoryczne rzeźby („Handel” i „Przemysł”). Obiekt razem z masztem mierzył 52 metry i składał się z aż dziewięciu kondygnacji. Wiosną 1914 roku w wieżę uderzył piorun, wobec czego została ona uszkodzona. Obiekt odremontowano, jednak w czasach II wojny światowej został doszczętnie zniszczony przez jeden z alianckich nalotów bombowych – a przynajmniej tak głosi jedna wersja wydarzeń. Według drugiej tezy wieża Quistorpa miała zostać wysadzona przez Niemców w 1945 roku podczas walk o Szczecin. Dziś w jej miejscu zobaczyć można jedynie fragmenty obiektu. Sprawdź także ten artykuł o 10 najpiękniejszych opuszczonych zamkach i pałacach w Polsce.

8. Pałac Brühla w Warszawie

Niektórzy nazywają go również pałacem Sandomierskim. To rokokowy obiekt, który zbudowano w Warszawie przy placu marszałka Józefa Piłsudskiego, a dokładnie przy ulicy Wierzbowej. Pałac wzniesiono w latach 1639-1642 dla ówczesnego marszałka sejmu i wojewody Jerzego Ossolińskiego. Henryk Brühl, od którego nazwiska pochodzi nazwa pałacu, zakupił obiekt w 1750 roku. Co ciekawe, mieściły się w nim później m.in. ambasada Rosji i Francji. W czasach Królestwa Polskiego w pałacu urzędował książę Konstantyn i Nikołaj Nowosilcow. W grudniu 1944 wojska niemieckie zniszczyły obiekt po upadku powstania warszawskiego, razem z Pałacem Saskim. Czy obie te piękne budowle zostaną odbudowane? Czas pokaże!

ikona podziel się Przekaż dalej