Wczesne średniowiecze - daty, przełomowe wydarzenia, kościół, wynalazki wojenne

Historycy określają zakres czasowy wczesnego średniowiecza na lata od 476 do 800. Jest to okres tak zwanych mroków średniowiecza, kiedy to Europa zostaje opanowana przez ludy przybyłe z Azji. Wieki ciemne, po upadku Cesarstwa Rzymskiego, trwają dopóki nowe plemiona stworzą państwa i własną kulturę. Przedstawiamy co się działo w wiekach ciemnych, czyli we wczesnym średniowieczu. Poznaj ciekawostki tego okresu, gospodarkę, broń i toczone wtedy wojny.

Historia wczesnego średniowiecza - najważniejsze wydarzenia, daty i wojny

Najważniejsze daty wczesnego średniowiecza:

Zakres czasowy wczesnego średniowiecza ustala się na okres od V do VIII wieku. Za umowny początek średniowiecza uważa się rok 476, kiedy to obalony został ostatni cesarz Cesarstwa Zachodniego, zaś koniec wczesnego średniowiecza stanowi data ataku Wikingów na klasztor Lindisfarne w Anglii w roku 793, kiedy to rozpoczyna się era Wikingów.

Najważniejsze daty:

  • 496 - chrzest Chlodwiga,
  • 529 - zamknięcie akademii Platona przez Justyniana,
  • 535 - 536 - anomalie pogodowe, głód,
  • 536 - 554 - Bizancjum zdobywa Italię, Sycylię, Korsykę, Afrykę i Hiszpanię Pd.,
  • 540 - 580 - zaraza Justyniana,
  • 623 - 658 – słowiańskie państwo Samona,
  • 630 - zdobycie Mekki przez Mahometa,
  • 680 - 681 - najazd Bułgarów na Bałkany i stworzenie państwa uznanego przez Bizancjum,
  • 711 - zajęcie Hiszpanii przez Arabów i upadek państwa Wizygotów,
  • 732 - bitwa pod Poitiers, Karol Młot rozgromił Arabów,
  • 771 - Karol Wielki przejmuje władzę.

Wczesne średniowiecze - historia i wędrówki ludów

Wczesne średniowiecze stanowi okres po najazdach Hunów, którzy zostali rozbici przez Gepidów nad rzeką Nedao w 455 roku. Wędrówki ludów nie kończą się z rozpadem armii Hunów. Słowianie pojawiają się w Europie Środkowej i Południowej prawdopodobnie około VI wieku. Pod koniec VII wieku przybywają Protobułgarzy, którzy zajmują Mezję i Trację i toczą wojny z Bizancjum.

W roku 558 w Europie pojawiają się Awarowie, który rozbijają państwo Gepidów i zmuszają Longobardów do przeniesienia się do północnej Italii, a następnie zajmują Panonię. Awarowie zostają podbici przez Karola Wielkiego w VIII wieku, a następnie wtapiają się w ludność słowiańską i węgierską.

Plemiona koczownicze zajmują tereny Europy i tworzą nowe państwa. Italię zajmują Ostrogoci, pod wodzą Teodoryka Wielkiego. W VI wieku w północnej Italii osiedlają się Longobardowie, zaś w Galii Burgundowie, a następnie Frankowie. W Hiszpanii powstają państwa Wizygotów i Swebów.

Wczesne średniowiecze - klimat i gospodarka

VI wiek oznacza katastrofę ekologiczną, związaną prawdopodobnie z wybuchem wulkanu Tavurvur w Papui-Nowej Gwinei lub Krakatau w Indonezji. Następują anomalie klimatyczne, ochłodzenie, brak zbiorów, głód, a w rezultacie zarazy. Zdaniem historyków zmiany klimatyczne spowodowały migrację Awarów oraz wyludnienie Europy z powodu głodu i zarazy. Bizancjum zdziesiątkowała zaraza Justyniana w roku 542, która rozszerzyła się na całą Europę. Po okresie zarazy gospodarka Bizancjum już się nie podniosła, choć cesarstwo przetrwa jeszcze prawie 1000 lat.

Dzięki ochłodzeniu klimatu na półwyspie Arabskim rozwija się gospodarka i kultura Arabów. W VII wieku ma miejsce objawienie Mahometa i rodzi się religia Islamu. Ekspansja Arabów rozpoczęła się jeszcze za życia Mahometa, który podbił cały Półwysep Arabski. W VII i VIII wieku Arabowie podbili Syrię, Persję, część Cesarstwa Bizantyjskiego, Egipt, Afrykę Północną i Półwysep Iberyjski. Ich pochód został zatrzymany przez Karola Młota w bitwie pod Poitiers w 732 roku. Upadek dynastii Umajjadów i przejęcie władzy przez dynastię Abbasydów, sprawił że władcy arabscy skoncentrowali się bardziej na Bliskim Wschodzie i zakończyli ekspansję na Francję. Jednak nadal trwały arabskie najazdy morskie na południowe wybrzeża Morza Śródziemnego.

Bizancjum w czasach Justyniana

Wczesne średniowiecze zdominują w Europie takie państwa jak: Bizancjum oraz państwo Franków. Twórcą państwa Franków, rządzonego przez dynastię Merowingów, był Chlodwig I, który przyjął chrzest, podbił sąsiednie plemiona i rozszerzył swoje panowanie od Pirenejów po Łabę. Państwa europejskie dopiero się tworzą, zaś na wschodzie głównym mocarstwem jest Bizancjum.

W latach 527 - 565 włada w Bizancjum Justynian I Wielki, któremu udaje się na krótki czas odzyskać niemal całe cesarstwo rzymskie. Jego wódz i największy wojownik tych czasów, Belizariusz, opanowuje Italię, Sycylię i podbija państwo Wizygotów w Afryce. Co ciekawe Belizariusz odzyskuje bogactwa i zabytki złupione przez Wandalów w Rzymie.

Justynian kodyfikuje prawo i ostatecznie rozprawia się z kultami pogańskimi. Zamyka świątynię Izydy i akademię platońską. Władca ten wiele budował. Za jego panowania powstały takie słynne zabytki jak kościoły Hagia Sofia w Konstantynopolu czy San Vitale w Rawennie.

Wczesne średniowiecze - najciekawsze zabytki, kultura, wynalazki i ciekawostki

Broń, wynalazki i ciekawostki wczesnego średniowiecza

Co ciekawe Awarowie przynieśli do Europy strzemiona, które były wcześniej nie znane. Strzemiona stosowane są w Bizancjum oraz w państwie Franków. Upowszechniają się dopiero około XI wieku.

Okres wczesnego średniowiecza stanowi czasy upadku w Europie Zachodniej. Związane jest to nie tylko z wojnami i najazdami ludów barbarzyńskich, lecz także z katastrofą ekologiczną w VI wieku, głodem i zarazą. Dopiero w VIII wieku pojawia się ważny wynalazek, jak pług żelazny. W wojnach stosuje się broń białą jak miecze, oszczepy, topory, czy też łuki i strzały. Podboje arabskie oraz panowanie floty arabskiej na Morzu Śródziemnym sprawia, że ustaje handel zamorski i import z Afryki i Bliskiego Wschodu. Gospodarka opiera się głównie na rolnictwie, które zaopatruje najbliższą siedzibę rycerza i miasto.

Kultura, architektura i religia

Średniowiecze często nazywa się okresem mroku, gdzie nie rozwijała się kultura, architektura czy sztuka. Niesłusznie obwinia się o to chrześcijaństwo. Wieki ciemne to właśnie zakres czasowy wczesnego średniowiecza. Okres zapaści gospodarki i degradacji kultury antycznej, spowodowany był najazdami ludów barbarzyńskich oraz klęskami ekologicznymi, zarazą i głodem, jak również wymieraniem ludzi wykwalifikowanych, którzy nie pozostawili następców. Historia notuje wówczas upadek gospodarczy i zanikanie miast. Rzymska architektura i drogi niszczeją z powodu braku konserwacji oraz rozbiórki budulca do budowy domów, zaś księgi wykorzystuje się na podpałkę.

Architektura rozwija się w państwach Longobardów i Ostrogotów pod silnym wpływem Bizancjum. Przykładem architektury Longobardów są takie zabytki, jak Mauzoleum Teodoryka w Rawennie.

Religia chrześcijańska wychodzi zwycięsko z zawieruchy wojennej wczesnego średniowiecza. W czasie chaosu, upadku miast i biedy, ludność skupia się wokół lokalnych kościołów i księży, którzy tworzą lokalną organizację i pomoc sąsiedzką. We wczesnym średniowieczu chrzest przyjmują władcy Francji, Niemiec, Irlandii, Szkocji i Brytanii. Religia upowszechnia się stopniowo. W miejsca pogańskich świątyń, budowane są kościoły, zaś święta pogańskie zastępowane są chrześcijańskimi.