Lata międzywojenne XX wieku ubiegły na bezskutecznych próbach niedopuszczenia do nowego konfliktu na skalę światową. Nowopowstałe państwa budowały swoją gospodarkę, zaś wszyscy zmagali się z kryzysem gospodarczym. Okres społecznego niezadowolenia wykorzystali rewolucjoniści i dyktatorzy, aby przejąć władzę i w rezultacie doprowadzić do nowej wojny. Poznaj ciekawostki XX lecia międzywojennego i najważaniejsze informacje na temat tego okresu.

XX lecie międzywojenne - najważniejsze informacje i wydarzenia

Ramy czasowe i najważniejsze wydarzenia

Dwudziestolecie międzywojenne obejmuje lata 1918 do 1939. Rozpoczyna je rok 1918, data rozejmu w Compiegne. Po I wojnie światowej upadają wielkie mocarstwa jak Rosja i Austro-Węgry, dzięki czemu uniezależniają się państwa narodowe, jak: Polska, Węgry, Czechosłowacja, Finlandia, Łotwa, Estonia, Litwa i Jugosławia. Powstają też państwa o ustroju komunistycznym opartym o ideologię marksistowską, jak Związek Radziecki i Mongolia. Idee komunistyczne zwyciężają również w Chinach, gdzie walczą ze sobą dwa marksistowskie ugrupowania: partia komunistyczna i partia Kuomintang.

Krwawym wstępem do II wojny światowej, jaki odnotowała historia, był atak Japonii na Chiny. W 1931 Japończycy wkraczają do Chin i w 1935 opanowują całą Mandżurię i wschodnie Chiny. W 1937 roku zdobywająSzanghaj i Nankin. Dochodzi wówczas do masakry w Nankinie, w czasie której zamordowano 100 do 300 tysięcy ludzi. Aneksja Chin przez Japonię godziła bezpośrednio w interesy amerykańskie, co skutkowało przystąpieniem USA do II wojny światowej.

XX lecie międzywojenne kończy się z chwilą wybuchu II wojny światowej. Poprzedza ją włączenie Austrii do Niemiec, oraz aneksja Czechosłowacji przez Niemcy. Hitler domagał się od Czechosłowacji rewizji granic pod pretekstem praw Niemców mieszkających na terenach przygranicznych. Co ciekawe, po zakończeniu II wojny światowej i po wkroczeniu ZSRR do Czech i Słowacji, ludność niemiecką po prostu wygnano.

Historia reżimów w Niemczech, Włoszech i Hiszpanii

Data 1933 roku stanowi początek nazizmu w Niemczech, gdzie w parlamentarnych wyborach wybrano Adolfa Hitlera, który został kanclerzem Niemiec. Hitler rozprawił się z przeciwnikami politycznymi oraz z własnymi sojusznikami z SA, stworzył policję polityczną i rozpoczął przygotowania do wojny. W czasie wielkiego kryzysu naziści ratowali gospodarkę poprzez rozwój przemysłu zbrojeniowego. Działania te przyniosły wzrost gospodarczy, poprawę bytu ludności i ogromne poparcie dla partii Adolfa Hitlera.

Dwudziestolecie międzywojenne przynosi również kryzys gospodarczy we Włoszech, gdzie aktywizują się ruchy robotnicze, socjalistyczne i komunistyczne. Zrzeszają się również kombatanci wojenni, którzy pod wodzą Benito Mussoliniego, tworzą ruch faszystowski, nazwany tak od nazwy ich ugrupowania Fasci Italiani di Combattimento. Socjaliści zdobywają popularność, przejmują majątki i fabryki i stosują terror wobec przeciwników politycznych i robotników nie należących do partii. W tej sytuacji właściciele ziemscy i przedsiębiorcy, zwracają się o pomoc do Mussoliniego. Data 1921 oznacza dojście faszystów do władzy, kiedy to król powierza Mussoliniemu tekę premiera. Jego działania oparte o roboty publiczne i wspieranie przemysłu, przynoszą efekty i zapewniają Mussoliniemu poparcie społeczne.

Najważniejsze wydarzenia jakie miały miejsce w Hiszpanii, to wybory parlamentarne w 1936 roku, w których zwyciężył Front Ludowy zmierzający do reform. Po I wojnie światowej historia Hiszpanii notuje kryzys władzy i zmagania między ugrupowaniami konserwatywnymi, a lewicowymi. Monarchia zostaje obalona i zastąpiona republiką. Zarówno prawica jak i lewica są mocno podzielone. Dochodzi do walk o władzę. W obawie przed wybuchem rewolucji socjalistycznej, wojskowi przeprowadzili zamach stanu, który przeradza się w wojnę domową trwającą do 1939 roku. Generał Francisco Franco, który ostatecznie przejął władzę, jest postacią mocno kontrowersyjną. W czasie wojny domowej wspierany był przez hitlerowskie Niemcy, jednak nie stanął po stronie Niemiec w II wojnie światowej. Stosował brutalne metody przeciw opozycji, jednak zahamował rozlew krwi, przyczynił się do wyjścia Hiszpanii z kryzysu i odbudował kraj gospodarczo.

Dwudziestolecie międzywojenne - gospodarka, kultura i ciekawostki

Wielki kryzys gospodarczy

Lata 20-ste XX wieku odnotowały największy kryzys gospodarczy w historii świata. Okres wzrostu gospodarczego po zakończeniu I wojny światowej, załamał się dnia 24 października 1929 roku. Był to tzw. “czarny czwartek”, czyli początek wielkiego kryzysu, który przyniósł ogromny spadek produkcji, bankructwa, bezrobocie i falę samobójstw. Pozostawieni bez pomocy bezrobotni lub pracujący w niepełnym wymiarze, kupowali znacznie mniej, co spowodowało zubożenie rolnictwa oraz spadek produkcji w przemyśle.

Państwa ratowały się przez ingerowanie rządu w rynek, kontrolę cen, roboty publiczne czy tworzenie monopoli. Zdaniem wielu historyków, wielki kryzys przyczynił się do wybuchu II wojny światowej, gdyż Niemcy i Japonią ratowały gospodarkę przez rozwój przemysłu zbrojeniowego. Skutkiem kryzysu było również powstanie systemów totalitarnych w wielu państwach, jak: Portugalia, Litwa, Jugosławia, Austria, Łotwa, Hiszpania, Węgry, Bułgaria, Polska, Estonia, Turcja i Albania. Skutków kryzysu nie odczuł ZSRR, który wdrożył wielki program industrializacji i kolektywizacji. Koszty tego były jednak ogromne, gdyż, aby wydrenować wieś z żywności i kosztowności, wywołano sztucznie klęskę głodu, która pochłonęła 5 milionów ofiar. Kilka lat później podobna klęska głodu miała miejsce w Mołdawii.

Nauka, kultura i ciekawostki

Lata międzywojenne oznaczały badania w dziedzinie fizyki jądrowej i kwantowej, które w rezultacie doprowadziły do wynalezienia broni jądrowej. W tym okresie rozwija się szczególnie lotnictwo. Historia odnotowała również rewolucję w medycynie, jaką było wynalezienie penicyliny.

XX lecie międzywojenne przyniosło ogromny wzrost oświaty, dzięki czemu wzrosło zapotrzebowanie na informacje i rozrywkę. Przeciętni ludzie mogli sobie pozwolić na kulturę i rozrywkę, jednak nie byli przygotowani na wyższą kulturę. Zaczęła się, więc, rozwijać kultura masowa, jak: komiks, radio, kino i muzyka rozrywkowa.