Historia Polski

Historia Polski nie wydaje się ciekawa i w zasadzie sprawia wrażenie pasma niepowodzeń. Polacy przez całe swoje dzieje musieli odpierać ataki i bronić swojego terytorium. Historia Polski to nie tylko nudne rozważania, dlaczego doszło do zaborów, lecz także wiele ciekawych tajemnic, jak doszło do powstania państwa polskiego, jak rozwijała się gospodarka i kultura oraz jak wiele zwycięstw zawdzięczamy potędze polskiego oręża.

Historia Polski - najważniejsze wydarzenia i daty

Najważniejsze wydarzenia, które miały znaczący wpływ na dzieje Polski

Ważne okresy w dziejach Polski:

1. monarchia Piastów, rozbicie dzielnicowe i dynastia Jagiellonów,
2. Rzeczpospolita Obojga Narodów,
3. okres rozbiorowy,
4. II Rzeczpospolita,
5. PRL,
6. III Rzeczpospolita.

W Polsce władzę sprawowało 29 królów, 30 jeśli doliczyć Annę Jagiellonkę, należących do 6 dynastii. Pierwsza dynastia Piastów tworzyła państwo polskie. Następnie przeszła burzliwy okres rozbicia dzielnicowego, po którym na krótko władza w Krakowie została przejęta przez czeskich Przemyślidów. Piastowie w osobie Władysława Łokietka i jego syna Kazimierza Wielkiego, powrócili do władzy i zjednoczyli państwo. Wskutek umowy dynastycznej, po Kazimierzu, który nie pozostawił syna, władzę przejęli Andegawenowie, w osobach Ludwika Węgierskiego i jego córki Jadwigi. W wyniku ślubu królowej Jadwigi z Władysławem Jagiełło, w Polsce władzę objęła dynastia Jagiellonów, która panowała do bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta. Po nim przez 2 wieki królowie byli wybierani. Wśród nich panowały 2 dynastie Wazów i Wettynów. Tragiczne było to, że wielu wybitnych królów, jak Kazimierz Wielki, Zygmunt August czy Stefan Batory, nie doczekali się męskich potomków.

Najważniejsze daty, które miało znaczny wpływ na dzieje Polski:

• 966 - chrzest Polski, w wyniku którego Polska weszła do cywilizacji łacińskiej,
• 1025 - koronacja Bolesława Chrobrego, Polska staje się suwerennym królestwem,
• 1038 - najazd Brzetysława, zrujnowanie państwa polskiego,
• 1385 - unia w Krewie i ślub Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły,
• 1569 - unia lubelska, powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów,
• 1655 - 1660 - potop szwedzki, zrujnowanie państwa polskiego,
• 1700 - 1721 - wojna północna rujnująca gospodarkę polską,
• 1795 - trzeci rozbiór Polski,
• 1918 - odzyskanie niepodległości,
• 1945 - konferencja w Jałcie, która zdecydowała o przyszłych władzach Polski, za datę powstania PRL uważa się manifest lipcowy, chociaż nazwa PRL datuje się od 1952 roku,
• 1989 - obrady okrągłego stołu, pierwsze wolne wybory i powstanie III RP.

Ważne okresy w dziejach Polski

Tajemnicze początki państwa Polskiego

Co ciekawe, początki naszego narodu okrywa tajemnica. Historycy wysuwają 2 teorie co do zamieszkiwania Słowian na terenie Polski. Jedna teoria mówi, że Słowianie żyją tu od tysięcy lat, druga zaś, że przybyli tu około 5 - 6 wieku n.e. Przez tereny dzisiejszej Polski przemieszczały się różne ludy. Niestety archeologia nie może odpowiedzieć na pytanie, jaki lud zostawił ślady materialne. Kto wie, czy przybycie Słowian na tereny Polski, nie ma związku ze zmianami klimatycznymi. Na przełomie 5 i 6 wieku doszło do erupcji wulkanów (prawdopodobnie Ilopango, Tambora, Krakatau), które spowodowały oziębienie klimatu, upadek cywilizacji europejskich (klęski głodu, zaraza Justyniana) oraz rozkwit cywilizacji arabskiej. Słowianie mogli zająć teren opustoszały w wyniku klęsk.

Również początki państwa Polskiego owiane są tajemnicą. Ogromne kontrowersje budzi teoria Wielkiej Lechii, którą zawodowi historycy uważają za czysty wymysł. Doniesienie kronikarskie o walkach Słowian z Aleksandrem Wielkim czy Cesarem, historycy uważają, za ówczesną propagandę. Nie wiemy jednak do dziś, kim był twórca państwa Polskiego, Mieszko I. Historycy uznają obecnie istnienie władców polskich przed Mieszkiem. Na temat pochodzenia Mieszka istnieje kilka teorii. Jedna z nich mówi, że mógł być on Waregiem wypędzonym z ówczesnego państwa kijowskiego. Co ciekawe na terenie obecnej Ukrainy żyło kiedyś również plemię Polan. Inna teoria mówi, że był on lokalnym wielomożą, który wzbogacił się i uzależnił od siebie okoliczne plemiona drogą podboju i negocjacji. Dzieła tego dokończył jego syn, Bolesław Chrobry.

Zasługi Mieszka I czynią go najwybitniejszym władcą Polski. Zorganizował państwo i włączył je w sferę cywilizacji łacińskiej przez małżeństwo z Dąbrówką i chrzest. Dzięki temu plemiona Słowian zamieszkujące te tereny przestały być obiektem ekspansji, pod pozorem nawracania, i ofiarami handlu niewolnikami. Mieszko stał się równoprawnym partnerem książąt europejskich, zaś koronacja Chrobrego uczyniła z Polski suwerenne państwo. Co ważne, od czasów panowania Mieszka, Słowianie przestali być sprzedawani na targach niewolników.

Historia Polski - przebieg etapów kształtowania się, wzlotów i upadków państwa polskiego

Dzieje Polski można podzielić na okresy, w czasie których państwo kształtowało się, przechodziło największą świetność, następnie podupadło i straciło niepodległość na wiele lat.

Pierwszy okres możemy liczyć od daty chrztu Polski, kiedy to nowo utworzone państwo zostało wprowadzone w sferę kultury europejskiej. Wraz z koronacją Bolesława Chrobrego, Polska stała się w pełni niezależnym państwem. Panowanie Piastów stanowi okres kształtowania się państwa, jego struktury i terytorium. Jak większość krajów feudalnej Europy Polska również przeszła rozbicie dzielnicowe, jednak zjednoczenie nastąpiło bardzo szybko. Panowanie ostatnich Piastów i pierwszych Jagiellonów to okres największej świetności Polski, która po unii z Litwą staje się Rzeczpospolitą Obojga Narodów i najpotężniejszym państwem w Europie Środkowej.

Panowanie królów elekcyjnych oznacza powolny upadek kraju. Wielu historyków uznaje, że kamieniem milowym ograbienie i zniszczenie Polski w czasie potopu szwedzkiego.

Utrata niepodległości nastąpiła w roku 1795 kiedy to cała Polska została podzielona pomiędzy 3 zaborców. Okres utraty niepodległości trwał około 200 lat, nie licząc krótkiego okresu niepodległości w 20-leciu międzywojennym. W okresie rozbiorowym, trwającym 123 lata, Polakom udało się zachować tożsamość narodową mimo licznych prób wynaradawiania, rusyfikacji i germanizacji. Liczne powstania jak: powstanie kościuszkowskie, powstanie listopadowe i powstanie styczniowe oraz udział w wojnach napoleońskich, nie przyniosły praktycznie żadnych korzyści. Polacy musieli czekać dopiero na upadek zaborców w czasie I wojny światowej.

Krótki okres 20-lecia międzywojennego został wykorzystany na odbudowę państwa, kiedy to cała Polska została ponownie scalona z 3 zaborów. Dawni zaborcy nie zrezygnowali z ponownego podziału Polski, podpisująć pakt Ribbentrop-Mołotow. W rezultacie we wrześniu 1939 roku do Polski wkroczyli zarówno Niemcy jak i Rosjanie. Okupacja niemiecka i sowiecka oraz wojna toczona na terytorium Polski spowodowała ogromne straty ludności i zniszczenie mienia. W czasie rokowań powojennych w Jałcie, Polska została oddana w sferę wpływów ZSRR, co skutkowało zmianą granic, oderwaniem od Polski ziem wschodnich oraz utworzeniem rządu uzależnionego od ZSRR i wprowadzeniem ustroju socjalistycznego. Ponowne odzyskanie niepodległości miało miejsce w 1989 roku wraz z upadkiem ZSRR.

Historia Polski - władcy, fakty i wydarzenia

Najważniejsze wojny w historii Polski - daty, przebieg wydarzeń

Polacy zawsze byli narodem zaprawionym w bojach, jednak liczne wojny, które przetaczały się przez nasze terytorium, były to wojny obronne lub próby dochodzenia praw dynastycznych. Władcy polscy starali się głównie utrzymać całość terytorium zamieszkałą przez ludność polską i walczyli ze zmiennym szczęściem o utrzymanie przy macierzy Pomorza, Śląska, Mazowsza i grodów czerwieńskich, zaś po unii z Litwą także kresów wschodnich. Szlachta polska, choć bitna, nie chciała ryzykować życia i kiesy na zagraniczne podboje. Polska nigdy też nie miała kolonii i nie brała udziału w ekspansji morskiej, wyprawach krzyżowych czy handlu niewolnikami. Jako państwo lądowe, którego dostęp do morza blokują cieśniny duńskie, Polska nie rozwinęła floty.

Władcy z dynastii Piastów starali się zwiększyć swoje posiadłości i skutecznie nie dopuszczali do ekspansji Niemców na wschód. W XIII wieku Polska stała się terenem najazdów Mongołów i Jaćwingów. Kazimierz Wielki wojował, aby dokończyć zjednoczenia Polski i włączyć Ruś Halicką, co ostatecznie udało się Jadwidze. Unia personalna Polski i Litwy położyła kres najazdom Litwinów.

Dynastia Jagiellonów borykała się z Zakonem Krzyżackim, który był jedynym zakonem rycerskim prowadzącym agresywną politykę. Zwycięska bitwa pod Grunwaldem nie rozwiązała problemu, gdyż wojska polskie nie miały możliwości zdobycia silnie ufortyfikowanego Malborka i zniszczenia zakonu. Zmagania trwają aż do hołdu pruskiego w 1525 roku.

Od II połowy XV wieku południowo wschodnia część Polski staje się miejscem licznych najazdów tatarskich oraz Imperium Osmańskiego. Zmagania te trwają do odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku, kiedy to wojska króla Jana III Sobieskiego pokonały armię osmańską, kończąc na wiele lat ekspansję islamu na Europę.

Wojny o hegemonię w basenie Bałtyku

Od XV wieku toczą się wojny o hegemonię na Bałtyku, które w rezultacie doprowadzą do upadku Rzeczpospolitej. W wojnach tych biorą udział Polska, Litwa, Dania, Brandenburgia, Szwecja i Rosja.

Wojny z Litwą rozpoczął książe moskiewski Iwan III Srogi, a kontynuował jego syn Wasyl III i wnuk Iwan IV Groźny. W wyniku tych wojen Litwa straciła ⅓ terytorium, a później także Smoleńsk. I wojna północna w II połowie XVI wieku nie została rozstrzygnięta. Rzeczpospolita zyskała Kurlandię jako lenno. O odzyskanie ziem Stefan Batory walczy z Iwanem Groźnym. W wyniku rozejmu w Jamie Zapolskim, Batory odzyskał Inflanty i ziemię połocką.

Walkę o panowanie nad Bałtykiem toczy Zygmunt III Waza, który bezskutecznie usiłuje zdobyć koronę szwedzką i walczy o ziemię po zakonie kawalerów mieczowych. Pragnie on wykorzystać kryzys po śmierci Iwana Groźnego, aby zdobyć tron w Moskwie. O mały włos królowi udałoby się przyłączyć Księstwo Moskiewskie do Polski tworząc Rzeczpospolitą Trojga Narodów. Do dziś historycy spierają się czy było to możliwe. Rzeczpospolita odzyskała jednak Smoleńsk oraz ziemię czernihowską i siewierską.

Korzystając z zaangażowania Polski w wojny z Turcją, ziemie polskie zostają zaatakowane przez Szwedów. II wojna północna, zwana potopem szwedzkim, oznacza, że prawie cała Polska znalazła się pod okupacją Szwedów. Wojna ta była też pierwszą próbą rozbioru Polski pomiędzy Szwecję, Brandenburgię oraz Bogusława Radziwiłła i Bogdana Chmielnickiego. Szwedów udało się wyprzeć z terenów Rzeczpospolitej, jednak skutki najazdu i niewyobrażalnej grabieży były katastrofalne. Zniszczenie miast i wsi oraz grabież dóbr była tak ogromna, że Polska już się nie podniosła gospodarczo.

W III wojnie północnej Polska nie uczestniczyła jako strona, jednak działanie wojenne toczyły się na terytorium Rzeczypospolitej. Przebieg wojen północnych pozostawił po sobie zwycięzców i przegranych. Znacznie umocniły się Rosja i Brandenburgia, która dała początek potędze Prus. Natomiast wielkimi przegranymi była Szwecja i Rzeczpospolita. Wyniszczona Szwecja przestała liczyć się na arenie międzynarodowej. Natomiast Rzeczpospolita poniosła tak duże straty ekonomiczne, że już się nie podniosła gospodarczo, co doprowadziło do ostatecznego upadku w 1772 roku.