Wyprawa kijowska - przygotowania, cele, dowódcy, przebieg, wynik

Wyprawa kijowska – przyczyny i przygotowania

Po rosyjskiej rewolucji październikowej z 1917 r., w wyniku której do władzy w Rosji doszli bolszewicy, podjęto działania mające na celu wycofanie Rosji z udziału w I wojnie światowej. 3 marca 1918 r., w Brześciu nad Bugiem doszło do podpisania traktatu pomiędzy Rosją a państwami centralnymi. Na jego mocy Rosja wycofywała się z działań wojennych, miała zawrzeć pokój z Ukrainą, a armia niemiecka pozostawała jako okupant na terenach Litwy, Łotwy, Estonii, Polski i zachodniej Białorusi.

Kiedy 11 listopada 1918 r. Niemcy podpisały w Compiègne zawieszenie broni kończące działania zbrojne wielkiej wojny. Oznaczało to konieczność wycofania armii niemieckiej z okupowanych terenów. Na mocy oddzielnego porozumienia, miejsce Niemców zajmowała armia czerwona.

W tym samym czasie władzę w Polsce przejął Józef Piłsudski. Naczelnik państwa był przekonany, że główne zagrożenie dla młodego państwa stanowi sowiecka Rosja. Uważał, że najlepszym rozwiązaniem w tej sytuacji będzie istnienie niepodległych i niezależnych państw, które będą stanowiły strefę buforową między Polską a Rosją. Nie chciał dopuścić do sytuacji, w której zbyt silne państwa sąsiednie doprowadzą do ponownego rozbioru kraju.

Na początku stycznia 1919 r. armia czerwona zajęła Wilno. W ten sposób rozpoczęła się wojna polsko-bolszewicka. W trakcie kampanii 1919 r. wojsko polskie zajęło m.in. Wilno, Mińsk, Dyneburg. Piłsudski przez pewien czas prowadził również negocjacje z gen. Antonem Denikinem, dowódcą „białych” w Rosji. Jednak postawa Denikina, przeciwna istnieniu niepodległej Ukrainy i ograniczająca granice Polski, doprowadziła do zerwania rozmów.

Wyprawa kijowska – przebieg działań

Piłsudskiemu zależało na istnieniu niepodległej, niezależnej od Rosji Ukrainy. Dlatego zaplanował ofensywę, której celem było zdobycie Kijowa i utworzenie państwa ukraińskiego. W tym celu nawiązał współpracę polityczną i wojskową z Ukraińską Republiką Ludową, na czele której stał Symon (Semen) Petlura. Oba państwa ustaliły między sobą przebieg wspólnej granicy, poza tym Polska uznawała suwerenność Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Liczebność sił wojska polskiego i URL szacuje się na około 80 000, a główni dowódcy tych sił to Józef Piłsudski, Symon Petlura i Edward Rydz-Śmigły. Przeciwko sobie mieli wojska socjalistycznych Rosji i Ukrainy, których liczebność wynosiła 100 000 żołnierzy. Dowodzili nimi Aleksandr Jegorow, Siemion Budionny i Iona Jaki r.

Ofensywa wojsk polskich rozpoczęła się 25 kwietnia 1920 r. W ciągu dwóch dni zdobyła założone początkowo cele terytorialne, choć nie udało się jej doprowadzić do rozbicia wojsk przeciwnych. Pomimo przewagi liczebnej, armia czerwona nie wykazywała się większą aktywnością. Po krótkiej wymianie ognia 4 maja 1920 r. miało miejsce zdobycie Kijowa.

Jednak wkrótce do kontrofensywy przystąpiła armia czerwona. W Pierwszej połowie czerwca wojsko polskie rozpoczęło odwrót z Kijowa, mniej liczne oddziały URL nie były w stanie utrzymać miasta. Walki w ramach wyprawy kijowskiej toczyły się do połowy sierpnia. Zakończyły się porażką sił Polski i URL. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat historii Ukrainy.

Wyprawa kijowska - skutki

Plan polegający na zdobyciu Kijowa został zrealizowany dość szybko. Jednak ofensywa wojsk polskich została wkrótce przerwana. Wskutek kontrofensywy armii czerwonej w krótkim czasie utracono zdobyte tereny.

Walki przeniosły się na teren Galicji Wschodniej. Do pierwszych dni października trwało odzyskiwanie ziem posiadanych przed rozpoczęciem wyprawy kijowskiej. Jednocześnie od sierpnia prowadzono rokowania pokojowe. Wojna polsko-bolszewicka zakończyła się podpisaniem traktatu ryskiego 18 marca 1921 r., na mocy którego Polska uznała istnienie Ukrainy sowieckiej i wycofała swoje poparcie dla Ukraińskiej Republiki Ludowej.