Zabójstwa polityczne

Od zarania dziejów politycy, koronowane głowy, czy znani działacze polityczni, padali ofiarami zamachów. Większość zamachów nie powiodła się, lecz bardzo wiele zakończyło się morderstwem. W wielu wypadkach historycy do dziś zastanawiają się, jakie były przyczyny zamachu i kto za nim stał. Czy zamachowiec działał w pojedynkę z przyczyn osobistych, czy też stała za nim grupa spiskowców? Poznaj listę najważniejszych zabójstw politycznych w historii.

Głośne zabójstwa polityczne - lista ofiar

Zabójstwo polityczne - definicja

Morderstwa o podłożu politycznym miały miejsce od zarania dziejów. Trudno powiedzieć jaka jest definicja zabójstwa politycznego, gdyż zarówno przyczyny, jak i przebieg były bardzo różne. Generalnie definicja zabójstwa politycznego uznaje, że ofiarą musi być osoba publiczna, nie koniecznie jednak głowa państwa. Przemoc ma charakter nagły i wywołuje zaskoczenie ofiary. Atak może być, i najczęściej jest, zaplanowany. Eliminacja znanego polityka może mieć zarówno powody polityczne, jak i osobiste, czy też irracjonalne, jeśli sprawcą jest osoba chora psychicznie. Przemoc polityczna kieruje się często wobec głów państwa, królów, prezydentów, lecz także wobec ministrów, urzędników państwowych, przeciwników politycznych czy też działaczy politycznych.

Do morderstwa na tle politycznym może dojść w wyniku zamachu stanu. Nierzadkie są również wypadki, kiedy mordercą jest osoba chora psychicznie. Jednak przemoc polityczna rzadko jest do końca wyjaśniona. Eliminacja znanego polityka zawsze nasuwa przypuszczenia, że zadziałał spisek ludzi, których interesom dany polityk przeszkadzał. W bardzo wielu przypadkach przyczyny morderstwa nigdy nie zostały wyjaśnione.

W czasach historycznych, przeciwnik polityczny nie rzadko padał ofiarą otrucia. Politycy bronili się przed tym mając niewolnika lub sługę, który próbował potraw. Trucicielstwo było tak powszechne, że medycyna od starożytności znała sposoby wykrywania trucizn. Mimo tego wiele przypadków otrucia, nigdy nie zostało wykryte i do dziś historycy zastanawiają się, nad przyczynami śmierci wielu znanych osób.

Główne powody morderstw na tle politycznym to eliminacja tyranów i dyktatorów. Większość tyranów, którzy stosowali przemoc i mają na sumieniu wiele ofiar, zginęło śmiercią tragiczną. Nie wszystkie zamachy były udane. Niepowodzeniem zakończyły się zamachy na Włodzimierza Lenina, Józefa Stalina czy Adolfa Hitlera. Lenin jednak po zamachu nigdy nie powrócił do zdrowia.

Głośne zabójstwa, których ofiarą padły osoby publiczne

Znane zabójstwa polityczne:

• 1155 p.n.e. - Ramzes III, faraon Egiptu,
• 336 p.n.e. - Filip II Macedoński, król Macedonii,
• 44 p.n.e. - Juliusz Cezar, polityk rzymski,
• 1579 - Mehmed Sokollu, pasza Imperium Osmańskiego,
• 1589 - Henryk Walezy, król Francji,
• 1610 - Henryk IV Burbon, król Francji,
• 1747 - Nadir Shah, szach Iranu,
• 1792 - Gustaw III, król Szwecji,
• 1881 - car Aleksander II Romanow,
• 1898 - Elżbieta Bawarska, cesarzowa Austrii,
• 1894 - Sadi Carnot, prezydent Francji,
• 1900 - Umberto I, król Włoch,
• 1914 - Franciszek Ferdynand Habsburg, książe Austrii,
• 1918 - Mikołaj II, car Rosji,
• 1934 - Engelbert Dollfuß, kanclerz Austrii,
• 1940 - Lew Trocki, działacz komunistyczny,
• 1945 - Benito Mussolini, dyktator Włoch,
• 1947 - Mahatma Gandhi, indyjski działacz polityczny,
• 1959 - Stepan Bandera, ukraiński nacjonalista,
• 1961 - Rafael Trujillo, dyktator Dominikany,
• 1961 - Patrice Lumumba, premier Konga,
• 1964 - Martin Luter King, działacz murzyński,
• 1965 - Malcolm X, działacz murzyński,
• 1978 - Aldo Moro, premier Włoch,
• 1981 - Anwar Sadat, prezydent Egiptu,
• 1984 - Indira Gandhi, premier Indii,
• 1986 - Olof Palme, premier Szwecji,
• 1991 - Rajiv Gandhi, premier Indii,
• 2011 - Muammar al-Kaddafi, przywódca Libii.

Prezydenci USA, którzy padli ofiarą zamachu:

• 1865 - Abraham Lincoln,
• 1881 - James Garfield,
• 1901 - William McKinley,
• 1963 - John Kennedy.

Głośne zabójstwa polityczne w historii świata

Zabójstwa polityczne od starożytności

Zabójstwa polityczne zdarzały się w historii od zarania dziejów. W roku 1155 p.n.e. miał miejsce spisek haremowy w Starożytnym Egipcie. Badania mumii Ramzesa III wykazało, że poniósł on śmierć w wyniku zamachu.

W roku 336 p.n.e. ofiarą zamachu padł Filip II Macedoński. Sprawcę ujęto i zabito bez przesłuchania, które mogło ujawnić spisek. Jego zabójca Pauzaniasz miał powody osobiste, ale czy tylko. Do dziś historycy i pisarze zastanawiają się czy istniał spisek, aby udaremnić Filipowi atak na Persję lub czy zadziałała tu zazdrość jego odtrąconej żony. Istnieją podejrzenia, że jego syn Aleksander Wielki, również padł ofiarą zabójstwa. Jego nagła choroba może wskazywać na otrucie.

W starożytności zabójcom tyranów nierzadko stawiano pomniki, jako zbawcom. Filozofowie głosili, że zabicie tyrana jest rzeczą słuszną. Posągiem uświetniono postacie Harmodiosa i Aristogejtona, którzy w 514 r. p.n.e. zamordowali tyrana Hipparcha. Ich czyn miał naśladowców i w Grecji wielu jedynowładców padło ofiarą zamachu: Dion, tyran Syrakuz, czy też Jazon, tyran Feraj.

Za zbawców narodu uważali się również zabójcy Juliusza Cezara, któremu zarzucano dążenie do władzy królewskiej. Zabójstwo to i niechęć Rzymian do monarchii spowodowało pewną fikcję prawną i brak umocnienia władzy. W wyniku tego aż 29 cesarzy rzymskich poniosło śmierć w wyniku zamachu.

Polityczne morderstwa w czasach nowożytnych

W zamachach zginęli królowie Fracnji Henryk III Walezy oraz jego następca Henryk IV Burbon, zamordowani przez fanatyków religijnych lub ludzi chorych psychicznie.

Przez fanatyka został zamordowany wybitny polityk Imperium Osmańskiego, Mehmed Sokollu. W 1622 roku w czasie buntu janczarów, zamordowany został sułtan Imperium Osmańskiego Osman II. W 1648 roku doszło do zamachu przeciwko znienawidzonemu i prawdopodobnie choremu psychicznie sułtanowi Ibrahimowi I, który został zamordowany. Od tamtej pory zdetronizowano 6 sułtanów, zaś 2 z nich zginęło w zamachach.

Zabójstwa polityczne w XIX i XX wieku

W XIX wieku nasilił się ruch anarchistyczny, który postawił sobie za cel pokazowe zabójstwa znanych polityków. Anarchiści wykonali udane zamachy na: cara Rosji Aleksandra II, cesarzową Elżbietę, króla Włoch Humberta I, prezydenta Francji Sadi Carnota, prezydenta USA William McKinley, oraz 3 premierów Hiszpanii: Antonio Cánovasa, Eduardo Dato Iradiera i José Canalejasa.

Ofiarami zabójstw politycznych padali też politycy związani z ruchem wyzwolenia Afroamerykanów. W 1865 roku Abraham Lincoln został zamordowany przez zwolennika niewolnictwa. Natomiast w XX wieku ofiarami zamachów padli dwaj działacze walczący o równouprawnienie Afroamerykanów: Martin Luther King i Malcolm X.

Jednymi z najbardziej głośnych zabójstw, jest zamach w Sarajewie, w którym śmierć poniósł austriacki książe Ferdynand. Zamach ten, wykonany przez serbskiego terrorystę, stał się powodem wybuchu I wojny światowej.

Znane zabójstwa polityczne w Polsce

Znane zabójstwa polityczne w Polsce:

• 1227 - Leszek Biały, książe,
• 1296 - Przemysł II, król Polski,
• 1922 - Gabriel Narutowicz, prezydent II RP,
• 1934 - Bronisław Pieracki, minister spraw wewnętrznych.

Niestety również w historii Polski zdarzały się zabójstwa polityczne. Już w średniowieczu, w czasie rozbicia dzielnicowego, dochodziło do licznych walk między książętami piastowskimi. Szczególnym echem odbył się mord w Gąsawie, na wiecu książąt Kujaw i Wielkopolski. W czasie zamachu zabity został książe Leszek Biały, zaś Henryk Brodaty został ranny. Do dziś przyczyny tego zamachu nie zostały wyjaśnione.

W zamachu zginął również Przemysł II, pierwszy król Polski po rozbiciu dzielnicowym. Podczas świętowania w Rogoźnie, króla próbowano porwać. Przemysł II bronił się i odniósł poważne rany, dlatego też został dobity w czasie drogi. O dokonanie tego zamachu podejrzewa się siły przeciwne zjednoczeniu Polski: Brandenburczyków, Przemyślidów. Podejrzenie pada również na polskie rody możnowładcze jak Nałęczowie i Zarembowie.

W 1922 roku ofiarą zamachu padł pierwszy prezydent Polski po odzyskaniu niepodległości, Gabriel Narutowicz. Jego zabójcą był Eligiusz Niewiadomski, znany artysta malarz. Sprawa ta do dziś nie jest wyjaśniona do końca. O wpływ na zabójcę, obwiniano endecję. Dziś historycy zgadzają się co do tego, że Niewiadomski był chory psychicznie i z endecją nie miał nic wspólnego.