Ważne dokumenty historyczne

Badania historyczne opierają się w dużej mierze na źródłach pisanych, gdyż najlepiej wyjaśniają one rzeczywistość. Szczególnie dużą rolę odgrywają akty prawne, prawa państwowego i międzynarodowego, gdyż możemy się z nich dowiedzieć, jakie problemy prawne występowały w czasach historycznych.

Jakie informacje przynoszą ważne dokumenty historyczne

Jakie informacje znajdujemy w źródłach historycznych

Badania historyczne opierają się na źródłach, które przynoszą informacje na temat dawnych dziejów i faktów. Źródłami historycznymi są przede wszystkim znaleziska archeologiczne, dane dendrologiczne, dane z badań warstw ziemi, obrazy jak freski, malowidła naskalne czy obrazy. Dane archeologiczne nie pozwalają stwierdzić, jak się nazywał lud, który pozostawił ślady. Można to stwierdzić dopiero wtedy, jeśli istnieją źródłą pisane.

Odkąd pojawiły się zapisy, ludzie zaczęli tworzyć dokumenty, które obecnie służą jako cenne źródła historyczne. W nich właśnie znajdujemy fakty, opisy wydarzeń i nazwy. Dostępne są dwa rodzaje dokumentów historycznych: dokumenty urzędowe i dokumenty opisowe.

Dokumenty urzędowe jako znaczące źródła historyczne

Dokumenty urzędowe zostały wydane przez władze państwowe, religijne, wojskowe, sądy, organizacje społeczne i inne. Najważniejsze z tych aktów są umowy międzynarodowe, traktaty pokojowe, dokumenty wydane przez królów, władców i rządy, jak również akty prawne, ustawy i kodeksy prawne. Z dokumentów tych poznajemy fakty, które najwięcej znaczyły w polityce międzynarodowej i wewnętrznej oraz najważniejsze wydarzenia, ich opis i skutki. Kodeksy prawne podają informacje, w jaki sposób społeczeństwa łamały prawo i jak należało regulować znaczące odstępstwa od norm społecznych.

Cenne źródło historyczne stanowią akta sądowe, które bardzo wiele znaczyły dla dawnych społeczności. Zawierają one zapisy, nie tylko osądzania przestępców, lecz przede wszystkim dane o umowach cywilno-prawnych, własności nieruchomości, umowach pożyczki, kupna i sprzedaży. W Polsce ważnymi dokumentami są księgi grodzkie i ziemskie.

Dane o ludności uzyskujemy z aktów dotyczących urodzin, śmierci, ślubów oraz dziedziczenia. Obecnie są to dokumenty wydane przez Urzędy Stanu Cywilnego, zaś w czasach historycznych sporządzane były przez instytucje kościelne, w zależności od wyznania. Akta prowadzone w kościołach, synagogach, czy instytucjach innych wyznań, pokazują życie społeczności, na przykład osoby, które najwięcej znaczyły w danej społeczności, zwyczaje, święta oraz systemy wartości.

Ważne dokumenty historyczne opisowe

Najlepszy opis jakiegoś wydarzenia można znaleźć w źródłach opisowych, jak kroniki, listy, pamiętniki, a także artykuły w gazetach. Najważniejsze źródło dziejów znajdujemy w kronikach, które pisane były najczęściej dla upamiętnienia rodu lub dynastii. Najważniejsze wydarzenia w dziejach dawnej Polski podają kroniki Galla Anonima, Wincentego Kadłubka i Jana Długosza oraz kroniki zagraniczne, np. Thietmara.

Bardzo cenne źródło stanowią pamiętniki i wspomnienia, które opisują znaczące fakty z życia zwykłych ludzi lub społeczności. Znajdujemy w nich informacje o codziennym życiu, świętach i obyczajach. Natomiast artykuły w gazetach przedstawiają fakty, które wpłynęły na życie społeczności lub kraju, w danym czasie.

Ważne dokumenty historyczne, które wpłynęły na historię świata

Ważne dokumenty w historii świata

Ważne dokumenty powstawały już w czasach starożytnych, w państwach, które dysponowały pismem. Jednym z najstarszych aktów prawnych jest Kodeks Hammurabiego z XVIII wieku p.n.e. Natomiast, za najstarszy traktat pokojowy uważa się traktat z Kadesz, podpisany w XIII w p.n.e. przez Ramzesa II i Hattusilisa III.

W historii świata bardzo ważne były dokumenty dotyczące praw człowieka, w których władcy przyznawali poddanym przywileje. Jednym z najstarszych był dokument z 1215 roku, Magna Carta Libertatum, wydany przez Jana bez Ziemi. Zgodnie z postanowieniami tego aktu, król nie mógł uwięzić szlachcica bez wyroku sądowego i nie mógł nakładać podatków bez zgody reprezentacji możnych. Wyrazem walki szlachty angielskiej z absolutyzmem króla, był Habeas Corpus Act wydany w 1679 r. przez Karola II. Dokumentem, który teoretyczne zrównywał wszystkich ludzi wobec prawa, była Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, wydana w czasie rewolucji francuskiej w 1789 roku.

Bardzo ważnymi dokumentami były Konwencje genewskie z 1864 i z 1906 r., które regulowały prawo wojenne. Konwencje te zapewniały ochronę rannych i chorych w czasie wojny, oraz ludzi, którzy niosą im pomoc. W roku 1949 podpisano kolejne konwencje genewskie, które dotyczyły traktowania jeńców wojennych oraz ludności cywilnej. W późniejszych latach dodano postanowienia dotyczące zakazu atakowania instytucji cywilnych, jak pn. szpitale, oraz niszczenia środowiska.

Najważniejsze dokumenty historyczne w historii Polski

Najstarszym dokumentem dotyczącym Polski jest “Dagome iudex” sporządzony w X wieku. Dokument ten nie zachował się w oryginale, lecz w kilku streszczeniach. Jest to dokument tajemniczy, który nadal stanowi obiekt badań historyków.

Bardzo ważnym dokumentem jest Bulla Gnieźnieńska, wydana w 1136, która nadaje niezależność arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu, a co za tym idzie, czyni Kościół w Polsce niezależnym od arcybiskupstwa w Magdeburgu. Dokument ten jest ważny dla historii Polski, także dlatego, że zawiera wiele faktów oraz liczne nazwy miejscowości.

Również polska szlachta walczyła o zwiększenie swoich swobód i przywilejów. W 1573 roku uchwalono tzw. “Artykuły Henrykowskie”, które miał podpisywać każdy, nowo wybrany król elekcyjny. W tym samym roku uchwalono akt tolerancji religijnej, tzw. Akt Konfederacji Warszawskiej. Podczas gdy w Europie Zachodniej toczyły się wojny religijne, w Polsce podjęto uchwałę gwarantującą wolność wyznania, bezwarunkowy pokój między ludźmi różnych wyznań, równouprawnienie różnych wyznań oraz zakaz prześladowań religijnych.